Bệnh sẩn ngứa và những điều cần biết

Sẩn ngứa là bệnh da liễu thường gặp do phản ứng viêm xuất tiết. Sự đa dạng của các nguyên nhân gây ra tình trạng sẩn ngứa khiến việc điều trị sẩn ngứa trở nên khó khăn hơn.

Trước khi điều trị bệnh da liễu phức tạp này,  bệnh nhân phải tìm hiểu, phát hiện nguyên nhân gây ra bệnh thì mới có thể khắc phục. 

Sẩn ngứa là bệnh gì?

Sẩn ngứa là bệnh da thường gặp, do phản ứng viêm xuất tiết xuất hiện ở vùng lớp trung bì nông với sự thâm nhiễm của tế bào lympho và bạch cầu đa nhân trung tính.

Một số bệnh nhân có hiện tượng dị ứng với chất tiết của côn trùng tại vết đốt, dẫn đến phản ứng mạnh hơn so với người bình thường.

Biểu hiện thường gặp

Thông thường, các biểu hiện lâm sàng của sẩn ngứa là:

• Các sẩn phù dạng mày đay, sẩn huyết thanh.
• Mụn nước xuất hiện trên sẩn phù, sẩn hoặc mảng đỏ, mụn nước có thể vỡ gây tiết dịch và đóng vảy tiết.
• Các sẩn cục là tổn thương màu đỏ nâu hoặc xám có kích thước từ 1 - 2cm.
• Các vết xước do cào gãi rải rác, chủ yếu vùng da hở.

Nguyên nhân gây bệnh sẩn ngứa

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng sẩn ngứa trong đó có một số nguyên nhân thường gặp như:

• Côn trùng đốt
• Kích thích về cơ học, vật lý, ánh sáng, dị ứng thức ăn, hóa chất gây giải phóng histamin... 
• Một số bệnh lý mạn tính cũng có thể gây ra tình trạng mẩn ngứa như: Bệnh nội tiết đái tháo đường, bệnh tuyến giáp, bệnh tuyến cận giáp, viêm gan, xơ gan, tắc mật; suy thận mạn tính; thiếu máu, thiếu máu thiếu sắt...
• Thường xuyên tiếp xúc công việc ở môi trường nóng, khô hanh, hóa chất
• Do cơ địa kết hợp ăn đồ cay nóng cũng dẫn đến tình trạng sẩn ngứa

Phân loại các thể và mức độ của bệnh sẩn ngửa

Thể cấp tính

Tổn thương chủ yếu là sẩn phù và mày đay, trên tổn thương có mụn nước, vỡ gây tiết dịch, thường gặp ở trẻ nhỏ vào mùa hè. 

Nhiễm trùng thứ phát xuất hiện do trẻ gãi, chà xát. Nguyên nhân hay gặp do viêm da cơ địa, quá mẫn với các phản ứng côn trùng đốt hoặc với thức ăn (trứng, đậu tương, thịt lợn).

Thể bán cấp

Đối với thể bán cấp, tiến triển của bệnh dai dẳng và khó phát hiện. Tuy nhiên, thể bán cấp thường do các bệnh lý như: viêm da cơ địa, đái tháo đường, rối loạn chức năng gan...

Các tổn thương là sẩn nổi cao, trên có mụn nước, vết trợt hoặc vảy tiết do chà xát kèm ngứa nhiều...

Thể mạn tính

Có thể được chia thành 2 dưới nhóm:

• Sẩn ngứa mạn tính đa dạng

Sẩn ngứa mạn tính đa dạng hay tái phát và tiến triển dai dẳng. Người bệnh ngứa nhiều, khiến phải chà xát, gãi hình thành các vết trợt, xước trên bề mặt mảng lichen hóa.

Vị trí hay gặp ở thân mình và chân ở người lớn tuổi.

Các tổn thương xuất hiện xung quanh tổn thương ban đầu, có xu hướng lichen hóa, tạo thành mảng thâm nhiễm.

• Sẩn cục

Sẩn cục, tổn thương tiến triển dai dẳng, có thể kéo dài hàng năm. Người bệnh ngứa nhiều, chà xát, gãi tạo các vết trợt, vảy tiết đen trên bề mặt sẩn.

Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ hoặc phụ nữ lớn tuổi. Vị trí hay gặp là ở các chi.

Sẩn ngứa ở phụ nữ có thai

Sẩn ngứa ở phụ nữ có thai thường xuất hiện ở phụ nữ có thai vào tháng thứ 3 hoặc thứ 4.

Vị trí hay gặp là ở chi hoặc thân mình. Tổn thương giảm đi sau khi sinh.

Bệnh có xu hướng xuất hiện trở lại với các lần mang thai sau.

Điều trị bệnh sẩn ngứa như thế nào cho đúng?

Thực tế, sự đa dạng của các nguyên nhân gây ra tình trạng sẩn ngứa khiến việc điều trị sẩn ngứa trở nên khó khăn hơn. Trước khi điều trị phải tìm hiểu, phát hiện nguyên nhân gây ra bệnh thì mới có thể khắc phục.

Việc điều trị sẩn ngứa còn phụ thuộc vào từng giai đoạn mới có thể có phác đồ điều trị thích hợp. Mục đích chính là giúp bệnh nhân giảm gãi, chà xát gây các vết thương hở, tổn thương trên da. 

Cần lưu ý, bệnh nhân tuyệt đối không tự mua thuốc về điều trị. Việc dùng sai thuốc khi chưa xác định nguyên nhân và mức độ của bệnh sẽ khiến bệnh trở nên nặng hơn.

Vì vậy, bệnh nhân cần thăm khám bác sĩ để nắm được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng bệnh.

Cách phòng bệnh sẩn ngứa

Đối với bệnh nhân bị sẩn ngứa để phòng bệnh và hạn chế tình trạng bệnh tái phát cần:

• Tránh các yếu tố kích thích như: thuốc,  rượu, bia.
• Người lớn cần cẩn trọng khi sử dụng các loại thực phẩm này: Cá biển, tôm, cua, sò, ốc, đậu phộng (lạc), quả óc chó, trứng.
• Các bậc phụ huynh cần lưu ý khi để trẻ sử dụng trứng, sữa, lúa mì, đậu nành, đậu phộng,... đề phòng trường hợp trẻ bị dị ứng.
• Đối với các loại da khô bạn cần sử dụng chất giữ ẩm thường xuyên, hạn chế tối đa chà xát lên các vị trí tổn thương trên da.
• Hạn chế đi ra ngoài nắng, cần mặc quần áo bảo vệ đối với tình trạng sẩn ngứa do ánh sáng.
• Nếu sẩn ngứa do thời tiết có thể sử dụng các loại kem chống nắng chống tia UVA và UVB.
• Nên dọn dẹp nhà cửa, phòng sạch sẽ, thoáng mát và sử dụng thêm các loại thuốc diệt côn trùng, mắc màn khi đi ngủ để tránh bị côn trùng đốt gây ra tình trạng sẩn ngứa trên da.

Sẩn ngứa tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng hơn và gây ra nhiều khó khăn trong quá trình điều trị. Khi trên da xuất hiện triệu chứng của sẩn ngứa, người bệnh không được gãi mà đến ngay các hiệu thuốc hoặc phòng khám da liễu để được điều trị nhanh chóng nhất.