Các phương pháp điều trị hội chứng đau vùng đầu mặt

Hội chứng đau vùng đầu mặt gây nên các tình trạng đau nhức mãn tính vùng mặt, sọ và đáy sọ. Các cơn đau có thể âm ỉ, các đợt đau ngắn và thưa hoặc tiến triển nặng hơn, thường xuyên với thời gian dài. Tình trạng đau này gây khó chịu, mệt mỏi cho người bệnh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, làm việc và chất lượng của sống của họ.

Cần đi khám và kiểm tra khi có các cơn đau liên quan đến bệnh lý này để tìm ra nguyên nhân hội chứng đau vùng đầu mặt, từ đó có phương hướng điều trị phù hợp.

Các biện pháp điều trị hội chứng đau nhức vùng sọ mặt

Các phương pháp điều trị hội chứng đau vùng đầu mặt sẽ tùy vào nguyên nhân gây đau (nếu có): các viêm nhiễm như viêm tai, viêm xoang,... các khối u trong vùng sọ, mặt.

Với những trường hợp này cơn đau là do đau thứ phát, do đó việc điều trị đòi hỏi phải giải quyết được nguyên nhân bằng can thiệp phẫu thuật, thủ thuật, kháng sinh, kháng viêm.

Đối với đau do nguyên nhân thần kinh phổ biến nhất là dây tam thoa sẽ có một số phương pháp điều trị chuyên biệt như sau.

Sử dụng thuốc

Điều trị nội khoa bằng sử dụng thuốc chủ yếu là điều trị triệu chứng, giúp người bệnh giảm đau, ngăn chặn các cơn đau trở nên tồi tệ hơn:

• Thuốc chống co giật: Có tác dụng điều trị hiệu quả, giúp giảm đau dây V (dây thần kinh sinh ba) như nhóm carbamazepine (Tegretol, Carbatrol,...), oxcarbazepine (Trileptal), lamotrigine, phenytoin,... Tuy nhiên, các loại thuốc này có tác dụng phụ như buồn ngủ, chóng mặt hay buồn nôn.
• Thuốc giãn cơ: baclofen (baclofen, lioresal), loại thuốc này có thể dùng một mình hoặc được sử dụng kết hợp với nhóm carbamazepine để tăng hiệu quả điều trị.
• Những bệnh nhân đau mạn tính kèm theo lo lắng bệnh tật, mất ngủ có thể bổ sung thuốc chống trầm cảm, an thần vừa giúp giảm đau vừa cải thiện giấc ngủ
• Các thuốc giảm đau paracetamol có hoặc không có opioid giúp làm cải thiện triệu chứng, nhưng không nên lạm dụng opioid vì có thể gây nghiện 
• Tiêm botox: tiêm botulinum toxin được tiêm vào các cơ của da đầu làm tê liệt chúng, từ đó giải phóng căng thẳng quá mức ở hộp sọ và giúp giảm đau hiệu quả.

Phẫu thuật

Khi điều trị bằng thuốc không mang lại hiệu quả nhiều, bệnh nhân cần được can thiệp ngoại khoa.

Các phương pháp bao gồm:

• Giải nén vi mạch: 
• Đây là phương pháp di chuyển hay loại bỏ các mạch máu đè đẩy, chèn vào rễ thần kinh để ngăn chặn vấn đề đau (ví dụ phẫu thuật di chuyển hay loại bỏ tĩnh mạch đang chèn vào dây thần kinh).
• Phương pháp giải nén vi mạch này hầu hết giảm cơn đau thành công nhưng có thể tái phát ở một số vị trí khác. 
• Tác dụng phụ của phương pháp: yếu, tê cơ mặt, giảm thính lực,...
• Phẫu thuật xạ hình não: 
• Đây là phương pháp hiệu quả, sử dụng liều bức xạ (dao Gamma) vào rễ dây thần kinh sinh ba để làm tổn thương và từ đó giảm, hay khỏi hoàn toàn triệu chứng đau vùng sọ mặt. 
• Tác dụng phụ có thể có là tê mặt ở một số trường hợp bệnh nhân.
• Tiêm glycerol: Tiêm một lượng nhỏ glycerol vô trùng, cách này gây tổn thương dây thần kinh sinh ba và ngăn chặn các tín hiệu đau. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh nhân tái phát cơn đau và có thể xuất hiện tình trạng tê mặt, ngứa ran.
• Nén bóng: 
• Đây cũng là phương pháp làm tổn thương dây thần kinh sinh ba và ngăn chặn tín hiệu đau. 
• Phẫu thuật viên đưa một cây kim rỗng đến một phần của dây thần kinh sinh ba qua đáy sọ, sau đó luồn ống mỏng, thông với quả bóng nén qua cây kim, quả bóng sẽ được bơm phồng lên đến khi áp lực đủ lớn để làm tổn thương dây thần kinh này.
• Sử dụng nhiệt tần số: 
  • Phương pháp này áp dụng để phá hủy chọn lọc các dây thần kinh liên quan đến triệu chứng đau vùng sọ mặt của người bệnh. 
  • Sau thực hiện, người bệnh có thể tê mặt tạm thời.
  • Cơn đau có thể trở lại sau 3 - 4 năm.

• Phong bế nhánh dây thần kinh: Thủ thuật này giúp ngăn chặn dẫn truyền tín hiệu đau bằng cách gây tê tại chỗ dây thần kinh liên quan đến tình trạng đau, và từ đó giảm đau hiệu quả.
• Cắt thân rễ qua da hạch sinh ba (phá hủy vị trí của các thân tế bào thần kinh cảm giác ngay bên trong hộp sọ và màng cứng).

Các phương pháp điều trị khác

Ngoài sử dụng thuốc và phẫu thuật, còn có một số phương pháp khác áp dụng để điều trị hội chứng đau nhức vùng sọ mặt:

• Châm cứu: 
  
  • Theo y học, phương pháp này kích thích các hệ thống của cơ thể, từ đó kích hoạt chuỗi phản ứng và giúp chữa bệnh. 
  • Bác sĩ sẽ châm kim chuyên dụng vào các điểm gần dây thần kinh sinh ba (dây thần kinh vùng sọ mặt), kích thích sợi thần kinh tiết ra hormone (endorphin) giúp giảm đau, đồng thời kích thích hệ tuần hoàn và miễn dịch. 
  • Bởi vậy, phương pháp giúp người bệnh giảm căng thẳng và giảm các triệu chứng đau đầu hay đau nửa đầu hiệu quả.
• Phản hồi sinh học: 
• Phương pháp này giúp kiểm soát các chức năng của cơ thể bằng sử dụng tâm trí, từ đó cung cấp khả năng tự kiểm soát của cơ thể, cải thiện sức khỏe. 
• Phương pháp này giúp người bệnh thư giãn, giảm các căng thẳng, stress và từ đó tình trạng đau đầu, vùng sọ mặt cũng được cải thiện đáng kể.

Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp tốt và phù hợp nhất với bệnh nhân dựa trên nguyên nhân dẫn đến đau, tính chất cơn đau, tình trạng sức khỏe của người bệnh và qua các xét nghiệm cận lâm sàng của người bệnh.

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt gây đau đớn kéo dài, khiến người bệnh mệt mỏi và ảnh hưởng tới sinh hoạt, cuộc sống của họ. Tuy nhiên hiện nay có các phương pháp điều trị bệnh hiệu quả. Người bệnh cần đi khám để biết rõ mình mắc hội chứng này do đâu, từ đó bác sĩ sẽ tư vấn cách điều trị bệnh cụ thể và phù hợp.