Chụp cộng hưởng từ (MRI) u não

Có nhiều cách phân loại u não. Phân loại theo nguồn gốc mô học, theo tuổi hay phân loại theo vị trí.

Giới thiệu chụp cộng hưởng từ

• Chụp cộng hưởng từ MRI là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại trong y học sử dụng từ trường và sóng radio.
• Hình ảnh chụp cộng hưởng từ MRI có độ tương phản cao, chi tiết giải phẫu tốt cho phép phát hiện chính xác các tổn thương hình thái, cấu trúc các bộ phân trong cơ thể.
• Khả năng tái tạo hình ảnh 3D, không có tác dụng phụ như X quang hoặc CT-Scanner nên ngày càng được chỉ định rộng rãi cho nhiều ứng dụng chuyên khoa khác nhau.

Tổng quan về u não

U não chiếm khoảng 9% các u nguyên phát. Có nhiều loại u não khác nhau về nguồn gốc mô học, tần suất. Khác với u các vùng khác, u não rất hiếm di căn xa. Về phương diện hình ảnh học, u não biểu hiện dưới nhiều hình dạng khác nhau.

Cộng hưởng từ, đặc biệt các kỹ thuật mới như cộng hưởng từ phổ, khuếch tán, tưới máu cho các thông tin chuyển hóa, mật độ tế bào, tăng sinh mạch máu…, là khảo sát hình ảnh học có giá trị trong chẩn đoán, theo dõi, đánh giá bệnh lý u não

Phân loại u não

Có nhiều cách phân loại u não. Phân loại theo nguồn gốc mô học, theo tuổi hay phân loại theo vị trí.

Phân loại u não theo nguồn gốc mô học

U não được phân loại tùy thuộc nguồn gốc tế bào phát triển thành u. Hiện nay phân loại u não còn chưa thống nhất. Có nhiều hệ thống phân loại như hệ thống phân loại của Bailey-Cushing, Russell-Rubinstein, WHO… Phân loại WHO, năm 2007, các u hệ thần kinh được chia làm bảy nhóm: u biểu mô thần kinh, u dây thần kinh sọ não và cạnh sống, u màng não, u lympho và tổ chức tạo máu, u tế bào mầm, u vùng tuyến yên và u di căn.

U biểu mô thần kinh

• U sao bào: u sao bào độ II,III,IV hay u nguyên bào hệ đa hình, u sao bào lông, u sao bào mỡ đa dạng, u sao bào tế bào khổng lồ cạnh não thất.
• U tế bào đệm ít nhánh: U tế bào đệm ít nhánh và u tế bào đệm ít nhánh thoái sản.
• U tế bào thành não thất.
• U đám rối mạch mạc: U nhú đám rối mạch mạc, u đám rối mạch mạc không điển hình, carinoma đám rối mạch mạc.
• Các u biểu mô thần kinh khác: u nguyên bào tế bào sao, glioma và angiocentric.
• U thần kinh và hỗn hợp tế bào thần kinh-đệm: u tế bào hạch thần kinh, DNET, u tế bào thần kinh trung tâm.
• U tế bào tuyến trung: U tế bào tuyến tùng, u nguyên bào tuyến tùng, u nhu mô tuyến tùng biệt hóa trung gian, u nhú vùng tuyến tùng.
• U nguồn gốc phôi thai: U nguyên tủy bào, PNET.

U dây thần kinh sọ và cạnh sống

• u bao dây thần kinh, u sợi thần kinh, perineurinoma, u bao dây thần kinh ngoại biên ác tính.

U màng não

• U màng não
• U trung mô, không phải biểu mô màng não: u mỡ, u sợi, u máu, u xương…

U lympho và mô tạo máu

• u lympho ác tính, u tương bào, sarcoma tế bào hạt.

U tế bào mầm

• u tế bào mầm, u quái, carcinoma phôi, u túi Yolk, u màng nhau.

U vùng tuyến yên

• u sọ hầu, u tế bào tuyến yên, u cuống tuyến yên và mô tuyến yên- thần kinh.

U di căn

• Từ phổi, vú, thận, hệ tiêu hóa, u hắc bào.

Ngoài ra, còn có các nhóm u khác như các u lân cận lan vào sọ (u cận hạch, u nguyên sống),nang và các tổn thương giống u (nang khe Rathke),nang dạng bì, nang dạng thượng bì, nang dạng keo não thất III, nang thần kinh-ruột và nhóm các u không phân loại.

Phân loại theo tuổi

Ngoài ra do có sự khác biệt các u não về kiểu loại, vị trí của các u não giữa trẻ em và người lớn, nên người ta thường phân u não theo độ tuổi lảm hai nhóm: u ở trẻ em và người lớn. Ở trẻ em (tuổi <15): 50-70% các u não ở dưới lều, hiếm khi gặp u di căn. Trong lúc đó ở người lớn, 70% các u não ở trên lều và hay gặp u di căn.

Phân loại theo vị trí

Hơn nữa, do vị trí của u có vai trò rất quan trọng trong chẩn đoánu não, người ta còn phân loại theo vị trí giải phẫu. Thông thường, u nội sọ được phân theo 7 vị trí đặc biệt: u vùng tuyến tùng, trong não thất, gó cầu tiểu não, lỗ chẩm, hố yên, nền sọ-xoang hang và hộp sọ, màng não.