Gan nhiễm mỡ độ 3: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Cho đến thời điểm hiện tại, chưa có một loại thuốc nào có thể trị khỏi hoàn toàn bệnh gan nhiễm mỡ. Kiểm soát bệnh hiệu quả và sống chung với bệnh an toàn là yếu tố quan trọng giúp người bệnh ngăn ngừa mọi rủi ro biến chứng.

Gan nhiễm mỡ độ 3 là một giai đoạn bệnh nguy hiểm cần được chăm sóc và điều trị đặc biệt. Cùng tìm hiểu những thông tin cần lưu ý về gan nhiễm mỡ độ 3 trong bài viết dưới đây.

Gan nhiễm mỡ độ 3 là gì?

Gan nhiễm mỡ độ 3 là tình trạng nặng nhất của bệnh gan nhiễm mỡ. Ở giai đoạn này, những biến chứng nguy hiểm có khả năng cao xảy ra.

Người bệnh mắc gan nhiễm mỡ độ 3 có lượng mỡ chiếm tới 66% trọng lượng gan trở lên. Chẩn đoán bệnh thông qua phương pháp siêu âm đàn hồi (fibroscan) có đầu dò “thông số giảm âm được kiểm soát” gọi tắt là CAP, với mức độ cứng gan (stiffness) S3: Tỉ lệ tế bào gan nhiễm mỡ chiếm 67-100%, chỉ số CAP nằm trong khoảng 290-400 dB/m 

Nguyên nhân gây gan nhiễm mỡ độ 3

Gan nhiễm mỡ độ 3 xuất hiện do những giai đoạn bệnh trước không được phát hiện và điều trị kịp thời. Lâu dần, bệnh tiến triển nặng hơn dẫn đến giai đoạn này.

Một số nguyên nhân điển hình gây bệnh gan nhiễm mỡ bao gồm:

• Lạm dụng rượu bia và các loại đồ uống có cồn (sử dụng rượu bia với lượng > 20g cồn/ ngày với nữ và > 30g cồn/ngày với nam)
• Virus: Viêm gan siêu vi C mạn
• Không do rượu bia (bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu - NAFLD)
• Gan nhiễm mỡ đơn thuần: mỡ tích tụ trong gan không gây viêm - hoại tử, không xơ hóa, không triệu chứng
• Viêm gan thoái hóa mỡ không do rượu (NASH: Nonalcoholic steatohepatitis): có dấu hiệu viêm và hoại tử ở gan do mỡ tích tụ
• Xơ gan: chiếm tỷ lệ khoảng 10 - 20% các bệnh nhân viêm gan thoái hóa mỡ

Các triệu chứng thường gặp của gan nhiễm mỡ độ 3

Nếu người bệnh được chẩn đoán mắc gan nhiễm mỡ độ 3, điều này đồng nghĩa với việc mỡ đã xâm chiếm gần như toàn bộ gan, dẫn đến nguy cơ viêm gan thoái hóa mỡ cao.

Tất cả các mạch máu đều có sự xuất hiện của chất béo gây cản trở lưu thông máu và các chất dinh dưỡng đi nuôi cơ thể. Khả năng thải độc của gan cũng mất dần và gây ra nhiều tình trạng sức khỏe bị ảnh hưởng.

Một số biểu hiện người bệnh có thể gặp phải bao gồm: Mệt mỏi, chán ăn, sút cân, vàng da, vàng mắt, đau tức hạ sườn phải,…Bên cạnh đó, có thể xuất hiện kèm các triệu chứng của rối loạn nội tiết tố như rối loạn cương dương ở nam, rối loạn kinh nguyệt ở nữ,…

Bệnh nhân gan nhiễm mỡ độ 3 

Bên cạnh đó người có bệnh lý gan nhiễm mỡ nói chung và gan nhiễm mỡ độ 3 nói riêng, có nhiều yếu tố nguy cơ như: béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ (lipid) máu, đái tháo đường típ 2, người có hội chứng chuyển hóa gây đề kháng insulin (Nam có vòng bụng ≥ 90 cm, nữ có vòng bụng ≥ 80cm; đo huyết áp ở mức cao ≥ 130/85 mmHg; Người xét nghiệm máu phát hiện Triglycerid máu ≥ 150 mg/dl ; HDL-C < 40mg/dl (nam) và <50mg/dl (nữ); Tăng đường glucose máu khi đói ≥ 100mg/dl). Một số yếu tố cũng có thể liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu như: suy giáp, ngưng thở khi ngủ, suy tuyến yên, và buồng trứng đa nang.

Do diễn tiến của bệnh không rầm rộ và tiến triển âm thầm trong thời gian dài, những triệu chứng thường gặp này rất dễ gây nhầm lẫn với một số bệnh lý khác, người bệnh chỉ có thể phát hiện ra khi được thăm khám và xét nghiệm kỹ lưỡng tại bệnh viện.

Điều trị gan nhiễm mỡ độ 3

Gan nhiễm mỡ độ 3 tuy không có thuốc điều trị triệt để nhưng để bệnh sớm được đẩy lùi, phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của bệnh nhân, căn bản nhất là thông qua thay đổi lối sống, ăn uống, tập thể thao; kết hợp điều trị cùng một vài nhóm thuốc nhằm tăng hiệu quả điều trị. 

Thay đổi lối sống lành mạnh

Điều trị bằng thuốc kết hợp với xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh là yếu tố quan trọng giúp người bệnh cải thiện sức khỏe hiệu quả. Nếu không, các biện pháp điều trị bằng thuốc sẽ không có tác dụng.

Dưới đây là một số lời khuyên giúp người bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 sống chung với bệnh an toàn, hiệu quả:

• Tránh xa rượu bia, thuốc lá và các loại chất kích thích độc hại khác.
• Giảm cân từ từ bằng cách giảm lượng calo nạp vào kèm với hoạt động thể lực. Nghiên cứu cho thấy giảm từ 5% tổng cân nặng có thể làm giảm được mỡ ở gan, và giảm từ 10% cân nặng có thể cải thiện tình trạng viêm gan và giảm một bậc xơ hóa.
• Chế độ ăn giảm đường, giàu chất béo không bão hòa có thể giúp làm giảm mỡ ở gan. Chế độ ăn Địa Trung Hải tập trung chủ yếu vào ngũ cốc nguyên hạt, các loại rau quả, trái cây, tăng lượng cá và hải sản, giảm thịt đỏ và đường.. được xem là tốt nhất cho người có bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu trong việc điều trị
  
• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, duy trì cân nặng khỏe mạnh, khuyến cáo nên tập thể dục (2-3 buổi/ tuần, mỗi buổi 30 - 60 phút, suốt 6 - 12 tuần) giúp giảm mỡ ở gan
  
• Không lo lắng, stress, ngủ đủ giấc, đúng giờ,…

Điều trị bằng thuốc

Trước khi sử dụng bất kì loại thuốc nào để điều trị bệnh gan nhiễm mỡ, người bệnh cần thăm khám trực tiếp với bác sĩ để được tư vấn và điều trị hiệu quả. 

Một số loại thuốc thường được chỉ định điều trị gan nhiễm mỡ độ 3 bao gồm:

• Các loại thuốc bảo vệ gan
• Vitamin E: có hiệu quả cải thiện men gan và mô học ở bệnh nhân viêm gan nhiễm mỡ
• Silymarin: từ lâu dẫn chất của cây kế sữa đã được sử dụng như là chất bảo vệ gan, có hoạt tính chống oxy hóa và kháng viêm
• Phosphatidylcholine: phospholipids là thành phần chính của màng tế bào ở người, nồng độ cao của chất này trong màng tế bào sẽ giúp đảm bảo tính toàn vẹn của màng dưới tác động của các chất oxy hóa và hạn chế quá trình viêm thoái hóa mỡ ở gan.
• Thuốc giảm lipid (statin, fibrate, omega3): các thuốc giảm lipid máu điều trị trên bệnh nhân mắc Rối loạn chuyển hóa mỡ máu có đồng thời bệnh gan nhiễm mỡ, qua nhiều nghiên cứu cho thấy giảm tỷ lệ viêm và xơ hóa, giúp giảm lượng mỡ trong gan)
• Thuốc chống béo phì (orlistat, liraglutide, semaglutide ): béo phì là tác nhân nguy cơ hàng đầu trong bệnh gan nhiễm mỡ, các loại thuốc giảm cân được liệt kê ở trên được các bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân có chỉ số cơ thể BMI từ 35 trở lên.
• Thuốc acid mật (ursodeoxycholic acid - UDCA)
• Thuốc điều trị đái tháo đường (Pioglitazone, metformin): trên đối tượng bệnh nhân có bệnh đái tháo đường típ 2 có bệnh gan nhiễm mỡ, cho thấy có hiệu quả giảm xơ hóa gan, giảm tổn thương men gan.
• Ngoài ra bệnh nhân gan nhiễm mỡ cần bổ sung nhiều vitamin, khoáng chất và các acid amin thiết yếu, để tăng sức khỏe cho người bệnh.
  

Gan nhiễm mỡ độ 3 là một căn bệnh tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hiểm nhưng lại biểu hiện rất ít triệu chứng. Cách phòng bệnh tốt nhất là xây dựng cho bản thân một chế độ ăn với đầy đủ dinh dưỡng, khoa học. Đồng thời, thăm khám sức khỏe định kỳ để có thể phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời