Viêm phổi ở trẻ em không do một nguyên nhân duy nhất - nó có thể phát triển từ vi khuẩn, vi rút hoặc nấm trong không khí. Khi trẻ bị nhiễm bệnh, phổi của trẻ chứa đầy chất lỏng và trở nên khó thở. Trẻ em có hệ thống miễn dịch yếu hoặc mắc các bệnh lý khác sẽ dễ bị viêm phổi hơn.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ do chủng bệnh
Viêm phổi ở trẻ phổ biến do virus, vi khuẩn, nấm… Trong đó, viêm phổi do virus chiếm tới 70% trường hợp ở trẻ dưới 5 tuổi.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ do virus
Khoảng 15-40% trường hợp trẻ bị viêm phổi do virus là do virus hợp bào đường hô hấp (RSV), tiếp theo là Influenza virus (virus cúm A, B), á cúm, Parainfluenza virus, Rhinovirus, metapneumovirus ở người và adenovirus.
Trong một số trường hợp, trẻ nhỏ nhiễm các loại virus đường hô hấp ban đầu có thể tăng nguy cơ viêm phổi thứ phát. Trong một số trường hợp, viêm phổi do cả virus và vi khuẩn. Một số trẻ nhỏ có thể bị viêm phổi do virus varicella và sởi.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ do vi khuẩn
Có khoảng 30-50% trẻ bị viêm phổi do vi khuẩn bởi Streptococcus pneumoniae. Kế tiếp là H. influenzae type B (khoảng 10-30%), sau đó là vi khuẩn S.aureus và K.pneumonia.
Ngoài ra, một số trẻ nhỏ có thể mắc viêm phổi do vi khuẩn M. pneumonia, liên cầu B và Chlamydia spp, Pneumocystis Jiroveci ở trẻ nhiễm HIV và một số vi khuẩn Gr âm khác.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ do ký sinh trùng, nấm
Trường hợp viêm phổi do ký sinh trùng, nấm chiếm tỉ lệ nhỏ trong danh sách trẻ bị viêm phổi. Trong đó, các loại nấm Histoplasmosis toxoplasmosis và candida là những loại nấm thường gặp.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ theo độ tuổi
Ở mỗi độ tuổi, nguyên nhân gây viêm phổi có thể khác nhau:
Nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh có nguy cơ nhiễm mầm bệnh vi khuẩn viêm phổi có trong ống sinh, bao gồm các sinh vật như: liên cầu nhóm B, Klebsiella, trực khuẩn gram âm đường ruột, Escherichia coli và Listeria monocytogenes.
Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes và staphylococcus có thể gặp trong bệnh viêm phổi sơ sinh khởi phát muộn.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ 2 tháng đến 5 tuổi
Ở trẻ từ 2 tháng đến 5 tuổi, một số nguyên nhân chính gây viêm phổi là: Phế cầu, HI, M. pneumoniae (chiếm ⅓ nguyên nhân trẻ bị viêm phổi trên 3 tuổi), tụ cầu… Ngoài ra, S. pneumoniae và H.enzae loại B cũng là nguyên nhân thường gặp ở nhóm tuổi này.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ 5-13 tuổi
Ở trẻ trên 5 tuổi, nguyên nhân viêm phổi thường gặp là: M. pneumoniae (chiếm khoảng 50% các nguyên nhân), tụ cầu, phế cầu…
Những trẻ nào có nguy cơ bị viêm phổi?
Bất kỳ trẻ em nào cũng có nguy cơ bị viêm phổi, trong đó những trẻ sau thường có nguy cơ mắc và tái phát bệnh nhiều hơn:
- Trẻ có hệ thống miễn dịch chưa hoàn chỉnh hoặc suy yếu.
- Trẻ suy dinh dưỡng
- Trẻ đã mắc các bệnh trước đó làm suy yếu hệ miễn dịch như HIV, bệnh sởi, ung thư…
- Trẻ mắc các bệnh mãn tính như hen suyễn, xơ nang…
- Trẻ có khuyết tật bẩm sinh về phổi hoặc đường hô hấp
- Trẻ thường xuyên sống trong môi trường ô nhiễm không khí như: khói thuốc, bụi bẩn…
- Trẻ tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc.
Có nhiều nguyên nhân viêm phổi ở trẻ em. Cha mẹ có trẻ bị viêm phổi cần thăm khám sớm để được chẩn đoán và tư vấn điều trị kịp thời, phòng ngừa biến chứng không mong muốn.
