Những điều cần biết về đau ruột thừa

Tác giả: - Xuất bản: 15/03/2024 - Cập nhật lần cuối: 14/04/2024
Tổng quan đau ruột thừa
Những điều cần biết về đau ruột thừa - Ảnh: BookingCare
Đau ruột thừa là cấp cứu ngoại khoa thường gặp nhất trong bệnh lý ngoại khoa ổ bụng. Dấu hiệu đau ruột thừa là dấu hiệu cấp tính nếu không được điều trị sớm và kịp thời sẽ gây nên những hậu quả đáng tiếc tới sức khoẻ.

Đau ruột thừa là triệu chứng bệnh lý bất thường xảy ra ở vị trí ruột thừa. Thường xuất hiện với triệu chứng điển hình là đau bụng nhất là vùng hố chậu phải. Bệnh có thể diễn biến  nhanh, nguy hiểm nếu không được phát hiện và chẩn đoán kịp thời. Vậy hãy cùng BookingCare tìm hiểu những điều cần biết về đau ruột thừa.

Tổng quan đau về ruột thừa

Ruột thừa xuất hiện đầu tiên vào tuần thứ tám của thai kỳ rồi cùng manh tràng xoay dần và cố định ở hố chậu phải. 

Ruột thừa bình thường ở người trưởng thành dài khoảng 8-10cm. Thành ruột thừa gồm lớp thanh mạc bọc ngoài, lớp cơ rất mỏng gồm lớp cơ dọc do ba dải cơ dọc của manh tràng dàn mỏng, lớp cơ vòng tiếp nối với cơ manh tràng, lớp dưới niêm mạc và lớp niêm mạc ở phía trong

Đau ruột thừa

Đau ruột thừa là tình trạng đau xuất hiện ở vùng bụng dưới bên phải, xảy ra do một số nguyên nhân khác nhau.

Nguyên nhân đau ruột thừa chủ yếu là do tình trạng viêm ruột thừa. Ngoài ra còn một số nguyên nhân không phổ biến khác như khối u ruột thừa, áp xe,... Tình trạng này có thể là cấp tính hoặc mãn tính

Vị trí của  đau thường xuất hiện ở vùng  bụng dưới bên phải (hố chậu phải), ban đầu có thể đau ở vùng trên hay quanh rốn rồi chuyển dần về vùng hố chậu phải. Trong trường hợp viêm cấp tính đã có biến chứng viêm phúc mạc a  đau có thể lan ra toàn ổ bụng.

Vị trí đau có thể khác nhau tuỳ thuộc vào tuổi và vị trí của ruột thừa. Khi mang thai,  đau thường xuất hiện cao hơn, ở vùng bụng trên bên phải vì ruột thừa bị tử cung đẩy lên cao hơn  khi mang thai.

Các dấu hiệu nhận biết đau ruột thừa

Ban đầu đau xuất hiện quanh rốn hoặc bên phải, rồi lan dần xuống bụng dưới bên phải. Người bệnh sẽ đau và khó chịu hơn khi di chuyển, ho, thở sâu,... Một số triệu chứng đau ruột thừa khác như:

  • Người bệnh sốt từ 37,5-38 độ C, kèm theo hội chứng nhiễm khuẩn như môi khô, lưỡi bẩn, vẻ mặt hốc hác
  • Đau bụng âm ỉ vùng hố chậu phải, lúc đầu có thể đau ở vùng trên rốn rồi lan dần qua hố chậu phải
  • Nôn, buồn nôn 
  • Rối loạn tiêu hoá như chán ăn, táo bón, ỉa chảy 
  • Người bệnh mệt mỏi, sốt

Nguyên nhân nào gây ra đau ruột thừa

Đau ruột thừa do viêm ruột thừa

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng đau ruột thừa. Viêm ruột thừa xảy ra do nhiễm khuẩn trong lòng ruột thừa bị bít tắc. Sự bít tắc tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn bên trong ruột thừa phát triển nhanh chóng làm ruột thừa viêm, sưng tấy và có mủ. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời ruột thừa có thể bị hoại tử và vỡ.

Đau ruột thừa do khối u 

Thường là nguyên nhân hiếm gặp nhưng vẫn có thể xảy ra. Tính chất khối u có thể lành tính hoặc ác tính. Khối u xuất hiện thường là khối u Carcinoid. Biểu hiện thường gặp là:

  • Đau bụng 
  • Đầy hơi, trướng bụng

Biểu hiện của đau ruột thừa do khối u thường diễn biến chậm và không cấp tính như viêm ruột thừa nên không đòi hỏi can thiệp cấp cứu

Đau ruột thừa do áp xe

Nguyên nhân gây đau này có thể dẫn tới từ viêm ruột thừa trong giai đoạn hình thành mủ hoặc áp xe từ những cơ quan trong ổ bụng. Triệu chứng của áp xe cũng giống như viêm ruột thừa. Tuy nhiên,  vị trí đau có thể ở bất kì vị trí nào trong ổ bụng. Các biểu hiện khác ngoài đau có thể gặp phải như:

  • Sốt
  • chán ăn
  • Buồn nôn, nôn
  • Tiêu chảy

Các phương pháp chẩn đoán đau ruột thừa

Khi cơ thể có những triệu chứng đau ruột thừa như đau bụng phải, sốt, nôn, buồn nôn, nên đi khám tại cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và chỉ định một số xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để chẩn đoán chính xác nhất.

  • Khám lâm sàng: bác sĩ điều trị sẽ khám từ vùng bụng không đau tới vùng đau để phát hiện các dấu hiện dấu hiệu bất thường của thành bụng. Từ đó ở bệnh nhân nữ sẽ giúp bác sĩ loại trừ một số bệnh liên quan đến phụ khoa.
  • Xét nghiệm công thức máu: số lượng bạch cầu tăng trên 10.000/mm3 và chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính. 
  • Siêu âm ổ bụng: phương pháp này bác sĩ sử dụng sóng siêu âm để quan sát hình ảnh trong ổ bụng và nhận biết tình trạng của viêm ruột thừa
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT): phương pháp này giúp chẩn đoán kích thước của ruột thừa, thành ruột, có dịch và mỡ quanh ruột
  • Nội soi ổ bụng: phương pháp này được sử dụng để chẩn đoán trong những trường hợp khó, nhất là ở phụ nữ để phân biệt với các bệnh phụ khoa

Điều trị đau ruột thừa

Phương pháp điều trị đau ruột thừa phụ thuộc vào mức độ bệnh từ đó bác sĩ điều trị sẽ có phác đồ điều trị bệnh phù hợp với người bệnh

Điều trị nội khoa

Phương pháp này sử dụng thuốc kháng sinh cho trường hợp đau ruột thừa nguyên nhân nhân là viêm ruột thừa cấp không biến chứng 

Điều trị ngoại khoa - phẫu thuật

Phương pháp này luôn được ưu tiên trong điều trị viêm ruột thừa và khối u ruột thừa để tránh các biến chứng nguy hiểm tới người bệnh. Tuỳ vào từng trường hợp bệnh bác sĩ điều trị sẽ chỉ định phương pháp mổ mở hay mổ nội soi.

Chọc hút dẫn lưu áp xe

Phương pháp này được sử dụng trong trường hợp áp xe ruột thừa

Chọc hút dẫn lưu áp xe dưới hình ảnh của siêu âm và cắt lớp vi tính. Kèm theo quá trình dẫn lưu áp xe người bệnh sử dụng thêm kháng sinh để phòng nhiễm trùng.

Phương pháp phẫu thuật nội soi
Phương pháp phẫu thuật nội soi điều trị đau ruột thừa - Ảnh: Mayo Clinic

Phát hiện sớm viêm ruột thừa ở cộng đồng

Phát triển hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, tuyên truyền hướng dẫn cho cộng đồng về các dấu hiệu điển hình và nguyên nhân của đau ruột thừa để người bệnh có thể nhận biết và đến khám tại các cơ sở y tế sớm.

Bác sĩ khám lâm sàng ban đầu cho người bệnh cần nhận biết sớm các triệu chứng, không nên lạm dụng thuốc nhất là thuốc giảm đau và kháng sinh. Đồng thời nên kết hợp các phương pháp chẩn đoán khác để chẩn đoán bệnh đúng và chính xác sớm nhất để có định hướng điều trị đúng giúp người bệnh giảm tỷ lệ mắc các biến chứng và nguy cơ tử vong do bệnh.

Đau ruột thừa là một biểu hiện bất thường của ruột thừa. Vì tính cấp tính của các bệnh lý gây ra đau ruột thừa, quan trọng khi có bất kỳ nghi ngờ nào nên đưa người bệnh đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán.

Tài liệu tham khảo
Lưu ý khi sử dụng
Góp ý về bài viết