Viêm màng ngoài tim trong nhiều trường hợp không quá nguy hiểm bởi bệnh có thể tự khỏi. Tuy nhiên, khi tình trạng viêm tái đi tái lại kéo dài trên 6 tháng sẽ phát triển thành viêm màng ngoài tim mãn tính. Các iến chứng nguy hiểm có thể gặp trong bệnh viêm màng ngoài tim bao gồm tràn dịch màng ngoài tim, chèn ép tim cấp, viêm màng ngoài tim tái phát, viêm màng ngoài tim co thắt.
Màng ngoài tim là một túi mỏng, có hai lớp, chứa lượng ít chất lỏng, có chức năng cung cấp chất bôi trơn cho trái tim, bảo vệ tim mạch khỏi tình trạng nhiễm trùng và bệnh ác tính. Đồng thời, màng ngoài tim cũng giữ cho tim bạn không bị giãn nở quá mức khi lượng máu tăng lên, duy trì hoạt động hiệu quả.
Do đó, khi lớp màng này bị viêm, gây nên hiện tượng đỏ và sưng, không chỉ gây nên những cơn đau nhói ở ngực mà cơ thể còn có thể biểu hiện các triệu chứng viêm như sốt, sưng ở bụng hoặc chân. Thông thường, viêm màng ngoài tim thường biểu hiện ở mức độ nhẹ và không gây nguy hại.
Tuy nhiên, trường hợp viêm màng ngoài tim cấp độ nặng và kéo dài, đặc biệt là viêm màng ngoài tim mãn tính gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Một số trường hợp viêm màng cơ tim gây ra tràn dịch màng ngoài tim, tức là tăng lượng dịch ở vị trí giữa hai lớp màng ngoài tim. Dịch màng ngoài tim có thể là dịch thấm, dịch tiết, mủ hoặc máu.
Tràn dịch mãn tính có thể được điều trị bằng thuốc hoặc kỹ thuật phẫu thuật. Loại thuốc ban đầu được thử dùng để điều trị căn bệnh này là thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Trường hợp dùng thuốc không thuyên giảm sẽ cần tiến hành phẫu thuật chọc dò màng ngoài tim
Đây là hệ quả nguy hiểm do tràn dịch màng tim mãn tính gây ra, sự tích tụ dịch trong màng gây áp lực cao làm chèn ép lên các buồng tim. Không chỉ thế còn giảm lưu lượng máu đổ về tâm thất, gây nên các hậu quả:
Chứng chèn ép tim cấp có nguy cơ tử vong cao, cần được chẩn đoán và xử lý bằng chọc hút và dẫn lưu dịch màng ngoài tim ra ngoài.
Biến chứng khó giải quyết nhất của viêm màng ngoài tim cấp tính là viêm màng ngoài tim tái phát. Cơn đau màng ngoài tim tái phát khi bệnh nhân viêm màng ngoài tim có biểu hiện tái phát sau khi ngừng điều trị hoặc sau khi hồi phục sau đợt tấn công ban đầu.
Khởi đầu là viêm màng ngoài tim với phản ứng iêm mạnh mẽ, sau đó là sự xơ hóa và dày lên của màng tim, đôi khi một số chỗ co lá thành và lá tạng dính lại với nhau hoặc dính vào mô cơ tim. Sự cứng lên và dày lên của màng tim làm giảm khả năng giãn nở của tim dẫn đến giảm lượng máu về tim, giảm thể tích nhát bóp và cung lượng tim. Máu ứ lại ở hệ tĩnh mạch hệ thống dẫn đến gan to, phù, cổ chướng. Rối loạn nhịp cũng có thể gặp trong trường hợp này.
Có hai loại viêm màng ngoài tim tái phát là loại không liên tục và loại không liên tục, cả hai loại này đều rất khó để điều trị.