Tai biến mạch máu não là một bệnh lý cấp tính, thường xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn. Hậu quả làm não bị thiếu dinh dưỡng và không đủ oxy cung cấp cho tế bào. Do đó, chỉ sau vài phút tế bào não sẽ bắt đầu ngừng hoạt động và chết dần.
Có nhiều nguyên nhân làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não.
Tai biến mạch máu não có thể xảy ra khi mảng xơ vữa ở động mạch cảnh và động mạch trong sọ suy yếu và nứt vỡ. Mảng xơ vữa nứt vỡ gây ra hình thành cục máu đông làm tắc nghẽn lòng động mạch, không cung cấp đủ máu và oxy cho các tế bào não, dẫn đến các tế bào não chết đi. Một số trường hợp mảng xơ bị vỡ, trôi theo dòng máu gây tắc ở chỗ có lòng mạch nhỏ hơn,…
Người bị cao huyết áp thường có nguy cơ tai biến mạch máu não cao gấp 3 – 4 lần so với người có huyết áp bình thường. Cụ thể, khoảng 80% các trường hợp bị tai biến mạch máu não có liên quan đến tăng huyết áp. Tăng huyết áp lâu ngày làm suy yếu thành mạch, tăng nguy cơ vỡ động mạch dẫn đến xuất huyết não,… nguyên nhân gây tử vong cao trong đột quỵ não.
Người đái tháo đường lâu ngày làm cho bệnh nhân ngày càng suy giảm sức khoẻ, tỷ lệ tăng huyết áp cao đi kèm cao gấp 1,5 – 3 lần so với người bình thường.
Mặt khác, hầu hết bệnh nhân đái tháo đường thường kèm theo rối loạn chuyển hoá lipid (tăng cholesterol, glycerid trong máu) tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa động mạch. Các bệnh nhân bị đái tháo đường có nguy cơ tắc các mạch máu nhỏ (tắc mạch chi, tắc mạch sau võng mạc, bệnh lý mạch máu nhỏ rải rác 2 bán cầu,...).
Nhiều trường hợp bệnh nhân bị tai biến mạch máu não là do các bệnh lý tim mạch như: rung nhĩ, hẹp van hai lá có rung nhĩ, u nhày ở nhĩ trái, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, thông liên nhĩ,…
Nguyên nhân là do cục máu đông hình thành trong buồng tim, van tim bị vỡ thành mảnh nhỏ trôi theo dòng máu lên động mạch lên não. Nếu các cục máu đông đủ lớn hoặc gặp các đoạn tắc hẹp do xơ vữa sẽ chặn đột ngột dòng máu nuôi não, gây ra nhồi máu não cấp.
Một số loại thuốc điều trị tim mạch như thuốc chống đông kháng vitamin K có thể liên quan đến tai biến mạch máu não do tác dụng của thuốc làm giảm khả năng đông máu (xuất huyết não sau can thiệp nội mạch).
Sự phát triển bất thường của mạch máu não có thể gây nên những bệnh lý mạch máu não (phình mạch máu, thông động tĩnh mạch AVM,…) là nguyên nhân có thể gây vỡ mạch tạo khối xuất huyết trong não.
Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây tai biến mạch máu não như:
Bạn đọc nên đi khám sức khỏe định kỳ để tầm soát tai biến mạch máu não. Tầm soát tai biến mạch máu não giúp phát hiện các vấn đề sức khỏe, các nguy cơ tiềm ẩn có thể dẫn đến tai biến mạch máu não.