Bệnh loãng xương

Bệnh loãng xương là gì?

Loãng xương được đặc trưng bởi sự thay đổi sức mạnh của xương. Sức mạnh này được đặc trưng bởi mật độ xương và chất lượng của xương.

Chất lượng xương được đánh giá bởi các thông số: cấu trúc xương, chu chuyển xương, độ khoáng xương, tổn thương tích lũy, tính chất của các chất cơ bản của xương.

Biểu hiện của bệnh loãng xương

Thông thường, loãng xương không gây đau, không có bất cứ một biểu hiện lâm sàng nào.

Các triệu chứng dưới đây có thể là biểu hiện biến chứng của loãng xương:

• Thay đổi chiều cao, hình thái: Gây giảm chiều cao theo năm tháng (hình ảnh bà cong đi chợ trời mưa là hình ảnh điển hình của người cao tuổi bị loãng xương khi cột sống bị gù xuống theo năm tháng).
• Xẹp đốt sống: Đau xuất hiện khi có một đốt sống mới bị xẹp, hoặc đốt sống tiếp tục xẹp nặng thêm.
• Rối loạn tư thế sống: Khi xẹp nhiều đốt sống, cột sống thường bị biến dạng, điển hình là gù cong đoạn cột sống lưng – thắt lưng
• Gãy xương: Các vị trí thường gặp là đầu trên xương đùi, đầu trên xương cánh tay, đầu dưới xương cẳng tay, xương sườn, xương chậu và xương cùng.

Nguyên nhân

• Nguyên nhân trực tiếp là do giảm mật độ xương, mất nhiều khoáng đặc biệt là canxi.
• Cấu trúc cấu xương bị hư tổn, trong xương xuất hiện hốc xương làm cho các bè xương mỏng đi, gây dễ gãy
• Các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác lý do tại sao loãng xương xảy ra, nhưng họ biết rằng quá trình tu sửa xương bị phá vỡ.
• Xương liên tục thay đổi, xương mới được tạo ra và xương cũ được tái hấp thu. Khi còn trẻ, cơ thể tạo xương mới nhanh hơn phá vỡ xương cũ và tăng khối lượng xương. Đạt được khối lượng xương đỉnh điểm xung quanh độ tuổi 30. Sau đó, xương tiếp tục tu sửa, nhưng sẽ mất hơn có.
• Phát triển bệnh loãng xương như thế nào tùy thuộc vào khối lượng xương đạt được ở độ tuổi 20 và đầu 30 và cách mất nó sau này. Khối lượng xương đỉnh cao hơn, ít có khả năng có phát triển bệnh loãng xương khi có tuổi.
• Sức mạnh của xương phụ thuộc vào kích thước và mật độ của nó; mật độ xương phụ thuộc một phần vào lượng canxi, phốt pho và các khoáng chất khác có chứa xương. Khi xương chứa các khoáng chất ít hơn bình thường, ít mạnh mẽ và cuối cùng mất cấu trúc nội bộ hỗ trợ.
• Các yếu tố khác, chẳng hạn như mức độ hoóc môn cũng ảnh hưởng đến mật độ xương. Ở phụ nữ, khi mức độ estrogen giảm ở thời kỳ mãn kinh, mất xương tăng đáng kể. Ở nam giới, mức estrogen và testosterone thấp có thể gây ra sự mất khối lượng xương.
• Loãng xương thứ phát do mắc các bệnh khác như nội tiết, tiêu hóa, thận…hoặc do lạm dụng thuốc như corticoid hoặc prepnisolon…

Xét nghiệm chẩn đoán

• Chụp X.Quang (không có tác dụng chẩn đoán sớm loãng xương)
• Xét nghiệm máu (tốc độ máu lắng, CRP, điện di protein máu…)

Đo mật độ xương

• Máy đo mật độ xương dùng siêu âm chỉ có giá trị tầm soát
• Máy đo mật độ xương dùng tia X năng lượng kép (DEXA) mới có giá trị chẩn đoán.

Máy đo loãng xương sử dụng Năng lượng kép hấp thu tia X

Các xét nghiệm sàng lọc tốt nhất là năng lượng kép hấp thu tia X (DEXA). Thủ tục này nhanh chóng, đơn giản và cho kết quả chính xác. Nó đo mật độ xương ở hông, cột sống và cổ tay, những khu vực có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi chứng loãng xương và nó được sử dụng chính xác theo những thay đổi trong các xương này theo thời gian.

Điều trị bệnh loãng xương

Không dùng thuốc

• Có chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ Protein và khoáng chất, đặc biệt từ Canxi.
• Tăng cường sinh hoạt, tập luyện  hoạt động ngoài trời, tập vận động thường xuyên và phù hợp với sức khỏe, tránh té ngã.
• Khi đã có biến dạng cột sống (gù, vẹo), cần đeo thắt lưng cố định cột sống để trợ giúp cột sống.
• Vật lý trị liệu

Thuốc điều trị loãng xương

• Điều trị giảm nguy cơ gãy xương
• Chống loãng xương
• Điều trị dự phòng

Phòng chống bệnh loãng xương

Ba yếu tố cần thiết để giữ cho xương khỏe mạnh là:

• Đủ lượng canxi
• Cấp đủ số lượng vitamin D
• Thường xuyên tập thể dục
• Tránh động tác ảnh hưởng đến cột sống
• Nên đi bộ, bơi lội phù hợp với người cao tuổi.