Bệnh da do nấm sợi - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị
Bệnh da do nấm sợi (tên tiếng anh dermatophytosis) là bệnh rất thường gặp, nhất là ở các nước có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm như Việt Nam, đây là môi trường rất thuận lợi cho các chủng nấm phát triển, trong đó có nấm sợi. Cùng BookingCare tìm hiểu rõ hơn bệnh về da do nấm sợi trong bài viết dưới đây.
Tổng quan về bệnh da do nấm sợi
Bệnh da do nấm sợi tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng thường có triệu chứng cơ năng khiến người bệnh bị ngứa nhiều, nếu không được điều trị sớm hay điều trị không đúng, thương tổn nấm có thể lan tỏa rộng ra gây ngứa, tổn thương da.
Có 3 loại nấm sợi thường gây bệnh ở người đó là: Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum trong đó:
- Các chủng nấm sợi có thể lây nhiễm từ đất geophilic organisms
- Các chủng nấm sợi có thể lây nhiễm từ động vật zoophilic
- Các chủng nấm sợi có thể lây nhiễm từ người bệnh anthropophilic
Các loại nấm này cần có keratin từ da để phát triển, do vậy không thể gây bệnh ở niêm mạc.
Nguyên nhân bệnh da do nấm sợi
Các điều kiện thuận lợi khiến nấm sợi hình thành và phát triển gây mắc bệnh da:
- Điều kiện sinh hoạt thiếu thốn, sống trong phòng ẩm thấp, sống tập thể, ngủ chung và dùng chung đồ dùng cá nhân như quần áo.
- Thời tiết thay đổi, nồm ẩm, khí hậu nóng ẩm (thường xảy ra vào mùa xuân ở khu vực miền Bắc của Việt Nam), cơ thể ra nhiều mồ hôi làm thay đổi độ pH của da.
- Da bị xây sát, da khô, rối loạn cấu tạo lớp sừng.
- Bị rối loạn nội tiết, suy giảm miễn dịch, phải dùng kháng sinh lâu ngày, dùng các loại thuốc ức chế miễn dịch.
Triệu chứng nhận biết mắc bệnh da do nấm sợi
Bệnh da do nấm sợi thường xuất hiện ở các vùng nhất định trên cơ thể:
| Loại nấm | Nguyên nhân | Biểu hiện |
| Nấm vùng râu | Do nấm Violaceum, rubrum gây nên |
Sợi râu bị gãy và bong vảy hoặc có trường hợp sợi dâu không bị gãy, tồn tại nhưng khô, không bong, khi nhổ lên chân râu vẫn bình thường. |
| Nấm thân mình | Do nấm T. rubrum, T. mentagrophytes, M. canis và T. tonsurans gây nên |
Xuất hiện mụn nước, mọc thành đám tạo thành hình tròn hay hình cung. Tổn thương có xu hướng lan ra các vùng xung quanh, ngứa nhiều. Nhiễm nấm có thể khu trú hoặc lan tỏa ra toàn thân tùy thuộc vào đặc điểm. |
| Nấm vùng mặt | Do T. rubrum, T. mentagrophytes, M. canis gây nên |
Vùng da tổn thương bị đỏ, gây rát, kích thước vùng nấm ở da từ 1-5 cm. Bờ hơi nổi cao lên so với bề mặt da, đôi khi không rõ, bong vảy ngứa |
| Nấm ở bàn chân |
Do nấm Trichophyton rubrum và Trichophyton mentagrophytes. |
Bong vảy: Lòng bàn chân bị bong vẩy theo từng đám nhỏ, rồi lan ra cả lòng bàn chân. Để một thời gian nếu không chữa trị chúng sẽ lan ra chân còn lại. Viêm kẽ: viêm ở ngón bàn chân khiến kẽ chân bị đỏ, nứt, để lâu bị chảy nước, ngứa và đau nhiều. Tổ đỉa: Mụn nước nằm sâu dưới bề mặt da, mụn khó vỡ. Khi các mụn nước bị vỡ sẽ khiến bề mặt da bị lỗ chỗ, ngứa nhiều và gây đau đớn. Viêm móng: Móng xuất hiện những đốm trắng, đường trắng từ bờ tự do hoặc bờ bên, màu vàng bẩn, dễ bị mủn. |
| Nấm ở bẹn | Do nấm Epidermophyton inguinale, Trichophyton rubrum gây nên |
Vùng da bị tổn xuất hiện những chấm đỏ, có vảy nhỏ, dần dần chúng lan ra thành mảng hình tròn hoặc hình bầu dục, bề mặt da bị đỏ, bờ hơi gồ cao, trên bờ có nhiều mụn nước và vảy da. Các mảng liên kết với nhau thành từng mảng lớn hình cung, giữa nhạt màu, ngứa nhiều. |
Điều trị bệnh da do nấm sợi
Nguyên tắc điều trị
- Xác định và loại bỏ các yếu tố thuận lợi cho nấm phát triển.
- Sử dụng thuốc bôi tại chỗ hoặc toàn thân.
Điều trị cụ thể
Trước tiên, bệnh nhân cần tạo cho mình thói quen sinh hoạt sạch sẽ để hạn chế tối đa điều kiện cho nấm phát triển như:
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ
- Là quần áo thường xuyên hoặc phơi quần áo dưới ánh nắng mặt trời, nhất là quần áo lót.
- Tránh tắm xà phòng.
Tiếp đến, để điều trị hiệu quả, bệnh nhân cần dùng các thuốc chống nấm bôi tại chỗ đơn thuần hoặc kết hợp thuốc bôi với thuốc uống đường toàn thân tùy thuộc vào mức độ thương tổn.
- Thuốc bôi tại chỗ là các loại kem chống nấm như: Ciclopiroxolamin 1%, Ketoconazol 2%, Terbinafin 1%, Clotrimazol 1%
- Thuốc kháng nấm toàn thân: Sử dụng thuốc kháng nấm toàn thân trong trường hợp thương tổn lan rộng hoặc dai dẳng bôi lâu không khỏi.
Các lưu ý khi điều trị bệnh về da do nấm sợi
- Nên kiểm tra chức năng gan trước và trong quá trình điều trị
- Liều lượng và thời gian uống thuốc tùy thuộc từng bệnh.
- Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về sử dụng vì có thể dẫn đến các tác dụng phụ hoặc việc sử dụng sai thuốc dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn.
Nếu như chưa có thời gian đi khám trực tiếp ngay nhưng cần tham khảo ý kiến của chuyên gia bệnh về da do nấm sợi, bệnh nhân có thể lựa chọn khám với bác sĩ Da liễu từ xa qua Video để được tư vấn và định hướng phương pháp điều trị, trong đó có việc sử dụng thuốc sao hợp lý.
Phòng ngừa bệnh về da do nấm sợi
Ngoài bôi thuốc điều trị, người mắc bệnh cần cải thiện, thay đổi thói quen sinh hoạt để tránh viêm nhiễm da do nấm sợi tái phát như:
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh mặc quần áo ẩm ướt, đi giày dép thoáng khí, tránh đi giày (nếu bị nấm ở chân).
- Là quần áo thường xuyên hoặc phơi quần áo dưới ánh nắng mặt trời, đặc biệt là quần áo lót.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với các nguồn lây bệnh từ động vật như chó, mèo.
- Không dùng chung quần áo, chăn màn và các vật dụng cá nhân khác với người bị mắc bệnh.
- Tránh sử dụng các sản phẩm hóa chất để vệ sinh như tắm bằng xà phòng và các chất tẩy rửa khác. Trong thời gian điều trị, chỉ nên tắm bằng nước sạch.
- Dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, giặt giũ chăn màn.
- Cần đi khám tại các cơ sở y tế, phòng khám da liễu uy tín để được hướng dẫn điều trị cụ thể từ bác sĩ.
Nhìn chung bệnh da do nấm sợi là một chứng bệnh không quá nguy hiểm nhưng lại khiến khó chịu nên vẫn cần chú ý, đi khám sớm để được điều trị kịp thời.
