Cảnh báo: Các triệu chứng hạ canxi máu bạn cần biết

Canxi đóng vai trò thiết yếu trong cơ thể, góp phần vào cấu trúc xương và răng, điều hòa nhịp tim, co cơ và chức năng thần kinh... Khi nồng độ canxi trong máu (huyết thanh) thấp hơn mức bình thường, tình trạng hạ canxi máu xuất hiện, dẫn đến nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cùng BookingCare tìm hiểu về những triệu chứng của hạ canxi máu để có thể nhận biết được tình trạng này qua bài viết dưới đây.

Những triệu chứng hạ canxi máu hay gặp

Hạ canxi máu có thể diễn ra âm thầm, không biểu hiện rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi nồng độ canxi tiếp tục giảm, một loạt triệu chứng sẽ xuất hiện, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:

Biểu hiện trên tim mạch

Hạ canxi máu có thể được biểu hiện bằng các triệu chứng tại hệ thống tim mạch, chúng ta có thể nhận biết qua một số dấu hiệu sau:

• Rối loạn nhịp tim: Hạ canxi máu có thể gây ra nhịp tim chậm, nhịp tim nhanh hoặc ngoại tâm thu.
• Huyết áp cao: Một số trường hợp có thể gặp tăng huyết áp.
• Suy tim: Hạ canxi máu nặng, kéo dài có thể dẫn đến suy tim.

Biểu hiện trên các bộ phận da, tóc và móng

Các bộ phận da, tóc và móng cũng có thể biểu hiện các dấu hiệu của hạ canxi máu:

• Da khô, bong tróc: Da thiếu độ ẩm, trở nên khô ráp, dễ bong tróc.
• Móng tay giòn, dễ gãy: Móng tay thiếu hụt canxi sẽ trở nên giòn, dễ gãy và nứt nẻ.
• Tóc khô, xơ rối: Tóc thiếu dưỡng chất do hạ canxi máu có thể trở nên khô, xơ rối và dễ gãy rụng.
• Vấn đề về răng miệng: Răng dễ gãy, mòn men răng là những biểu hiện có thể gặp phải.

Biểu hiện thần kinh và cơ

Hạ canxi máu có thể được biểu hiện bằng các triệu chứng tại hệ thống thần kinh và cơ, chúng ta có thể nhận biết qua một số dấu hiệu sau:

• Tê bì, ngứa ran: Cảm giác tê bì, kiến bò thường xuất hiện ở đầu ngón tay, ngón chân, môi, lưỡi và lan rộng ra các chi.
• Co cơ: Chuột rút là triệu chứng phổ biến, xảy ra ở các cơ bắp trên cơ thể, đặc biệt là bắp chân, bàn tay và mặt.
• Cơn co giật: Hạ canxi máu nặng có thể dẫn đến co giật toàn thân, biểu hiện bằng cử động giật lắc, mất ý thức.
• Mệt mỏi, uể oải: Thiếu hụt canxi ảnh hưởng đến chức năng thần kinh, khiến cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng.
• Tâm trạng thay đổi: Lo âu, bồn chồn, hay cáu kỉnh là những biểu hiện tâm lý thường gặp.

Một nghiệm pháp quan trọng trong đánh giá hạ canxi máu trên lâm sàng đó là phát hiện hai dấu hiệu Chvostek và Trousseau. Dấu hiệu Chvostek và Trousseau dựa trên nguyên tắc kiểm tra độ nhạy của thần kinh và cơ khi nồng độ canxi trong máu thấp.

Dấu hiệu Chvostek

Dấu hiệu Chvostek kiểm tra độ nhạy của dây thần kinh mặt. Dây thần kinh này chi phối các cơ mặt, bao gồm cơ mi mắt, cơ môi, cơ má. Khi gõ nhẹ vào dây thần kinh mặt, nếu cơ mặt co giật không chủ ý, chứng tỏ dây thần kinh đang bị kích thích quá mức do hạ canxi máu.

• Cách kiểm tra: Bác sĩ sẽ dùng ngón tay trỏ gõ nhẹ vào dây thần kinh mặt, nằm phía trước vành tai, ngay dưới xương gò má. Việc gõ nhẹ cần thực hiện dứt khoát và chính xác.
• Kết quả dương tính: Khi gõ nhẹ, cơ mặt co giật không chủ ý. Co giật có thể lan ra các cơ khác trên mặt, chẳng hạn như cơ mí mắt, cơ môi.
• Ý nghĩa: Dấu hiệu Chvostek dương tính cho thấy sự tăng độ nhạy của thần kinh do hạ canxi máu. Khi nồng độ canxi thấp, dây thần kinh trở nên dễ bị kích thích hơn, dẫn đến co giật cơ mặt khi gõ nhẹ.

Dấu hiệu Trousseau

Dấu hiệu Trousseau kiểm tra sự co thắt cơ do hạ canxi máu. Khi nồng độ canxi thấp, cơ bắp dễ bị kích thích và co thắt, đặc biệt là khi giảm lưu lượng máu đến tay. 

• Cách kiểm tra: Bác sĩ sẽ sử dụng băng ép hoặc garrot để bơm cao huyết áp cánh tay của bệnh nhân trong 3 phút. Sau 3 phút, băng ép được tháo ra và bác sĩ sẽ theo dõi các ngón tay của bệnh nhân.
• Kết quả dương tính: Sau khi tháo băng ép, ngón tay co cứng, đặc biệt là ngón cái gập vào lòng bàn tay (dấu hiệu Carpopedal spasm). Co cứng có thể lan ra các ngón tay khác và cổ tay.
• Ý nghĩa: Dấu hiệu Trousseau dương tính cho thấy sự co thắt cơ do hạ canxi máu. Khi nồng độ canxi thấp, cơ bắp dễ bị kích thích và co thắt, đặc biệt là khi giảm lưu lượng máu đến tay.

Hạ canxi máu có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời như: Co giật, suy tim, suy hô hấp, loạn nhịp tim, cơn tetany (co cứng cơ), sa sút trí tuệ,... Do đó, việc nhận biết sớm các triệu chứng và chẩn đoán chính xác là vô cùng quan trọng. Khi nghi ngờ bản thân có thể bị hạ canxi máu, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết.