Hạ canxi máu: Nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng, điều trị và cách phòng ngừa

Canxi đóng vai trò thiết yếu cho cơ thể, góp phần xây dựng hệ xương, răng chắc khỏe, hỗ trợ chức năng thần kinh, cơ và tim mạch. Tuy nhiên, không ít người đang phải đối mặt với tình trạng hạ canxi, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây cùng BookingCare để hiểu rõ hơn về tình trạng hạ canxi và tìm kiếm giải pháp tối ưu cho sức khỏe của bạn.

Hạ canxi máu là gì?

Hạ canxi hay là tình trạng mức độ canxi trong huyết tương (máu) giảm xuống dưới mức bình thường. Mức độ canxi toàn phần trong máu bình thường được định nghĩa trong khoảng từ 8,5-10,5 mg/dL hoặc 2,1-2,6 mmol/L. Giá trị này có thể khác nhau tùy vào phương pháp thử nghiệm của từng phòng xét nghiệm. Khi mức độ canxi máu giảm dưới mức này, có thể gây ra nhiều vấn đề ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe người bệnh.

Triệu chứng hạ canxi máu được biểu hiện như thế nào?

Các dấu hiệu hạ canxi máu được biểu hiện khác nhau ở từng mức độ và tình trạng người bệnh. Mỗi người bệnh sẽ đáp ứng với mức hạ canxi khác nhau và được biểu hiện với các triệu chứng đa dạng. Một số triệu chứng có thể gặp ở tình trạng này gồm:

• Tê bì, ngứa ran ở tay và chân
• Chuột rút cơ
• Mệt mỏi, đau nhức
• Co giật, ngất xỉu
• Khó thở, khó nói hoặc nuốt
• Vấn đề về trí nhớ
• Huyết áp thấp
• Parkinson

Bác sĩ cũng có thể kiểm tra các dấu hiệu Chvostek (kiểm tra độ nhạy của dây thần kinh mặt) và Trousseau (kiểm tra sự co thắt cơ do hạ canxi máu), cả hai đều liên quan đến hạ canxi máu. Do triệu chứng đa dạng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, việc chẩn đoán tụt canxi máu cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn và cơ sở y tế uy tín.

Nguyên nhân gây nên hạ canxi máu là gì?

Có nhiều nguyên nhân gây hạ canxi máu từ việc hấp thụ canxi kém đến sử dụng các loại thuốc ảnh hưởng đến canxi hoặc do một số yếu tố di truyền hay mắc các bệnh lý gây nên tình trạng này. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng hạ canxi máu:

• Chế độ ăn uống thiếu canxi: Canxi có nhiều trong các thực phẩm như sữa, phô mai, sữa chua, rau lá xanh, cá mòi, cá hồi,... Nếu chế độ ăn thiếu hụt canxi, cơ thể sẽ không có đủ nguồn cung cấp để duy trì mức canxi bình thường trong máu.
• Thiếu vitamin D: Vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi từ ruột vào máu. Khi thiếu vitamin D, khả năng hấp thu canxi của cơ thể sẽ giảm đi, dẫn đến tụt canxi máu.
• Một số loại thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc chống co giật, thuốc chống lo âu,... có thể ảnh hưởng đến mức canxi trong máu.
• Rối loạn chức năng tuyến giáp: Các rối loạn chức năng của tuyến giáp, như tăng hoặc giảm hoạt động có thể ảnh hưởng đến sự tiết ra của hormone parathyroid (PTH), một hormone quan trọng trong việc duy trì mức độ canxi trong máu.
• Ung thư: Một số loại ung thư hoặc liệu pháp chống ung thư có thể gây ra hạ canxi máu thông qua nhiều cơ chế khác nhau.
• Các bệnh lý khác: Viêm gan, bệnh thận,... cũng có thể gây nên tình trạng hạ canxi máu.

Biến chứng hạ canxi máu là gì?

Hạ canxi máu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng thường gặp:

• Căng cơ và co giật: Hạ canxi máu có thể khiến cơ co thắt và co giật, đặc biệt là ở tay, chân và mặt. Co giật có thể xảy ra đơn lẻ hoặc liên tục, có thể gây ngã và chấn thương.
• Loạn nhịp tim: Hạ canxi máu có thể ảnh hưởng đến chức năng tim, dẫn đến rối loạn nhịp tim như nhịp tim chậm hoặc nhịp tim không đều. Rối loạn nhịp tim có thể gây ra các triệu chứng như tim đập nhanh, tim đập chậm hoặc ngất xỉu.
• Suy tim: Trong trường hợp nặng, hạ canxi máu có thể dẫn đến suy tim, khiến tim không thể bơm đủ máu đi khắp cơ thể. Suy tim có thể gây ra các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, sưng phù và tăng cân.
• Loãng xương: Hạ canxi máu kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, khiến xương yếu và dễ gãy. Loãng xương có thể làm tăng nguy cơ gãy xương.
• Các biến chứng khác: Hạ canxi máu cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng như lú lẫn, ảo giác, trầm cảm và suy giảm trí nhớ. Ngoài ra, hạ canxi máu có thể làm tăng nguy cơ xảy ra cơn tetany - một tình trạng co thắt cơ nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến đường thở.

Điều trị hạ canxi máu như thế nào?

Điều trị hạ canxi máu thường nhắm vào việc điều chỉnh mức độ canxi trong máu và khắc phục nguyên nhân gây ra tình trạng này. Các phương pháp điều trị hạ canxi có thể thực hiện tại nhà và tại cơ sở y tế bao gồm:

• Bổ sung canxi và vitamin D: Việc bổ sung canxi thông qua việc thay đổi chế độ ăn uống hoặc sử dụng các loại thuốc chứa canxi có thể được áp dụng. Điều này giúp tăng cường mức độ canxi trong máu. Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi từ thức ăn. Do đó, việc bổ sung vitamin D cũng là một phần quan trọng trong việc điều trị hạ canxi máu.
• Chữa trị nguyên nhân gốc: Điều trị hạ canxi máu cũng bao gồm việc điều trị các bệnh lý gây ra tình trạng này như điều trị bệnh tiêu hóa, điều trị các bệnh về tuyến giáp, hoặc thay đổi liều lượng thuốc nếu cần.
• Bác sĩ có thể yêu cầu theo dõi mức độ canxi trong máu thường xuyên để đảm bảo điều trị hiệu quả và ngăn ngừa tái phát.
• Đối với một số người, việc thay đổi lối sống như tăng cường vận động, giảm stress, và duy trì một chế độ ăn giàu canxi và vitamin D có thể giúp kiểm soát hạ canxi máu.

Phòng ngừa biến chứng hạ canxi máu liệu có khó?

Phòng ngừa hạ canxi máu là quan trọng để duy trì sức khỏe xương và cơ thể nói chung. 

• Đảm bảo cơ thể bạn nhận được đủ lượng canxi và vitamin D thông qua chế độ ăn uống là một cách quan trọng để phòng ngừa hạ canxi máu. Thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa, sữa chua, cá hồi, cải xoăn, hạt hạnh nhân, và các loại rau xanh lá. Các nguồn vitamin D bao gồm cá hồi, trứng, thực phẩm giàu vitamin D được bổ sung, và ánh sáng mặt trời.
• Vận động thể chất đều đặn giúp tăng cường sức khỏe xương và hỗ trợ quá trình hấp thụ canxi trong cơ thể. Đi bộ, tập thể dục nhẹ nhàng hoặc tập thể dục có trọng lượng như tập yoga hoặc tập thể dục điều khiển lực sẽ có ích.
• Giữ cân nặng ổn định là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương. Cân nặng không ổn định có thể gây ra stress cho xương và góp phần vào việc mất canxi.
• Một số chất như caffeine và cồn có thể gây mất canxi từ xương, vì vậy hãy hạn chế tiêu thụ của chúng.

Canxi không chỉ là yếu tố cần thiết cho sự chắc khỏe của xương và răng, mà còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng sinh học khác trong cơ thể. Vì vậy, việc duy trì mức độ canxi máu trong khoảng bình thường là điều vô cùng quan trọng. Khi thấy bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ hạ canxi máu cần tới ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.