Hội chứng ruột kích thích: Triệu chứng, nguyên nhân và cách chữa trị hiệu quả

Hội chứng ruột kích thích là một tình trạng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Đây là một bệnh lý phổ biến, nhất là ở phụ nữ, và có thể gây ra các triệu chứng khó chịu trong hệ tiêu hóa. 

Bài viết dưới đây của BookingCare sẽ chia sẻ cho bạn đọc những thông tin quan trọng xoay quanh hội chứng ruột kích thích, bao gồm triệu chứng, nguyên nhân, cách chẩn đoán, chữa trị và chăm sóc tại nhà.

Hội chứng ruột kích thích là gì?

Hội chứng ruột kích thích (IBS - Irritable Bowel Syndrome) là một rối loạn chức năng của ruột non, gây ra các triệu chứng như đau bụng, thay đổi chu kỳ tiêu chảy và táo bón, khí đầy bụng và cảm giác khó chịu trong vùng ruột.

Triệu chứng hội chứng ruột kích thích

Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS) có thể khác nhau từ người này sang người khác. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của IBS:

• Đau bụng: Đau bụng là triệu chứng chính của IBS. Đau có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong bụng và thường được miêu tả là đau nhức, căng thẳng hoặc co thắt. Đau có thể thay đổi về mức độ và thời gian xuất hiện, thường giảm đi sau khi đi vệ sinh.
• Thay đổi về phân: IBS thường gây ra thay đổi về mẫu phân. Có thể có sự thay đổi giữa tiêu chảy (phân lỏng, số lần đi vệ sinh nhiều hơn bình thường) và táo bón (phân cứng, khó đi vệ sinh). Một số người có thể trải qua cả hai triệu chứng này xen kẽ.
• Khí đầy bụng và đầy hơi: Người bị IBS thường có cảm giác khí đầy bụng, đầy hơi và khó chịu trong vùng ruột. Có thể có sự sưng tấy và cảm giác căng thẳng trong bụng.
• Thay đổi về hình dạng và kích thước ruột: Một số người bị IBS có thể cảm thấy ruột non hoặc ruột to hơn so với bình thường khi sờ vào vùng bụng. Điều này có thể được gọi là "ruột non" hoặc "ruột phát tướng".
• Khó tiêu: IBS có thể gây ra cảm giác khó tiêu, cảm giác chưa hoàn toàn rỗng khi đi vệ sinh. Có thể cảm thấy cần phải đi vệ sinh thường xuyên hơn hoặc không thể tiêu hoàn toàn.
• Mệt mỏi và căng thẳng: Một số người bị IBS có thể trải qua mệt mỏi, căng thẳng và khó chịu tổng thể. Các triệu chứng IBS có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và tâm lý của người bệnh.

Nguyên nhân hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân chính của hội chứng ruột kích thích (IBS) vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là có thể đóng vai trò trong sự phát triển của IBS. Dưới đây là một số yếu tố có thể góp phần vào xuất hiện của hội chứng ruột kích thích:

• Rối loạn nhu động ruột: Hội chứng ruột kích thích có thể xuất phát từ sự rối loạn trong hoạt động của ruột non, gây ra các triệu chứng như co thắt, chuyển động nhanh hoặc chậm của ruột.
• Di truyền: Một yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong IBS. Nếu người thân trong gia đình của bạn cũng mắc IBS, bạn có nguy cơ cao phát triển bệnh này.
• Sự nhạy cảm của ruột: Một số người có IBS có ruột non nhạy cảm hơn đối với các tác động bình thường mà ruột không nhạy cảm. Các tác động như tác động thức ăn, khí đầy bụng, căng thẳng tâm lý có thể gây ra phản ứng mạnh trong ruột non của họ.
• Sự thay đổi về hệ thống thần kinh ruột: Hệ thống thần kinh ruột có vai trò quan trọng trong điều khiển hoạt động của ruột. Một sự thay đổi trong hoạt động của hệ thống thần kinh ruột có thể góp phần vào IBS.
• Tác động tâm lý: Các tác động tâm lý như căng thẳng, lo lắng, áp lực tâm lý có thể ảnh hưởng đến hoạt động của ruột và góp phần vào IBS.
• Sự tác động của vi khuẩn và vi rút: Một số nghiên cứu cho thấy sự tác động của vi khuẩn và vi rút trong ruột có thể góp phần vào IBS.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hội chứng ruột kích thích là một bệnh rất phức tạp và có thể có nhiều yếu tố góp phần. Để xác định nguyên nhân cụ thể của IBS, thường cần thực hiện một quá trình chẩn đoán chi tiết và loại trừ các bệnh khác có triệu chứng tương tự.

Phương pháp chẩn đoán hội chứng ruột kích thích

Trên thực tế, không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể chẩn đoán IBS một cách chính xác. Thay vào đó, chẩn đoán IBS dựa trên sự kết hợp của triệu chứng, loại trừ các bệnh khác có triệu chứng tương tự và thực hiện các xét nghiệm bổ sung cần thiết.

Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán IBS:

• Tiến trình lâm sàng (Clinical Assessment): Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng và tiểu sử y tế của bạn, bao gồm tần suất và tính chất của triệu chứng. Điều này giúp xác định liệu bạn có đáp ứng với tiêu chuẩn chẩn đoán IBS hay không.
• Tiêu chuẩn chẩn đoán Rome IV: Tiêu chuẩn này được sử dụng để định rõ chẩn đoán IBS dựa trên mô tả của triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, và thay đổi về tần suất phân.
• Loại trừ các bệnh khác: Bệnh nhân có thể phải thực hiện một loạt xét nghiệm để loại trừ các bệnh khác có triệu chứng tương tự như viêm ruột, bệnh Crohn, dạ dày tá tràng viêm nhiễm, ung thư và các rối loạn tiêu hóa khác.
• Xét nghiệm máu và phân: Xét nghiệm máu và phân có thể được thực hiện để kiểm tra dấu hiệu viêm nhiễm hoặc các biểu hiện khác của các bệnh khác.
• Xét nghiệm hình ảnh: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh như siêu âm hoặc chụp CT để kiểm tra tình trạng của ruột và các cơ quan xung quanh.
• Xét nghiệm chức năng ruột: Những xét nghiệm như thử nghiệm hơi thở, xét nghiệm chức năng ruột và xét nghiệm phản ứng thức ăn có thể được sử dụng để kiểm tra cách cơ ruột của bạn hoạt động và phản ứng với thức ăn.

Điều trị hội chứng ruột kích thích

Điều trị hội chứng ruột kích thích (IBS) tập trung vào giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể được sử dụng, tùy thuộc vào triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của IBS. Dưới đây là một số phương pháp điều trị IBS phổ biến:

• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh các thực phẩm gây kích thích như cafein, cồn, thực phẩm chứa chất béo cao, thực phẩm có nhiều chất xơ và thực phẩm chứa lactose. Hạn chế việc ăn nhiều bữa lớn và thay vào đó ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày.
• Điều trị bằng thuốc: Bác sĩ có thể đề xuất sử dụng thuốc giảm triệu chứng như thuốc chống co thắt ruột non, thuốc chống tiêu chảy hoặc thuốc chống táo bón để giúp kiểm soát triệu chứng IBS.
• Liệu pháp tâm lý: Một số người bị IBS có thể được khuyến nghị tham gia vào liệu pháp tâm lý như tư vấn, tâm lý học,... Điều này có thể giúp quản lý căng thẳng và cải thiện triệu chứng IBS.

Chăm sóc hội chứng ruột kích thích tại nhà

Ngoài việc tuân thủ hướng dẫn và điều trị từ bác sĩ, bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp chăm sóc hội chứng ruột kích thích tại nhà để giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là một số gợi ý:

• Đảm bảo cung cấp đủ lượng nước hàng ngày để giữ cho ruột hoạt động tốt.
• Vận động thường xuyên có thể giúp cải thiện chức năng ruột và giảm triệu chứng IBS. Hãy tìm một hoạt động thể dục phù hợp với bạn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc tham gia các lớp thể dục.
• Điều chỉnh thói quen đi vệ sinh có thể giúp giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích. Hãy cố gắng đi vệ sinh đều đặn và không giữ nhu cầu đi vệ sinh quá lâu.
• Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi, làm việc điều độ,  đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ, và hạn chế việc tiếp xúc với tác nhân gây kích thích như thuốc lá.

Trên đây là những thông tin quan trọng xoay quanh hội chứng ruột kích thích. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh, bạn đọc cần nhanh chóng thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng xấu ảnh hưởng đến sức khỏe về sau.