Lệch vách ngăn mũi: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng tránh

Lệch vách ngăn mũi là một trong những vấn đề trong lĩnh vực tai mũi họng phổ biến và ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Tình trạng này gây ra các triệu chứng như khó thở, nghẹt mũi, và khó khăn trong việc hô hấp. 

Nếu không được điều trị đúng cách, lệch vách ngăn mũi có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp và ảnh hưởng đến chất lượng sống hàng ngày của người bệnh.

Trên thực tế, lệch vách ngăn mũi có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, từ việc ngủ ngon đến khả năng tập trung và làm việc hiệu quả. Do đó, hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và các phương pháp điều trị cho lệch vách ngăn mũi là rất quan trọng để cung cấp sự giúp đỡ cho những người bị ảnh hưởng.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân gây lệch vách ngăn mũi, các dấu hiệu để nhận biết bệnh, và các phương pháp điều trị hiệu quả để giúp bệnh nhân tìm lại sự thoải mái và nâng cao chất lượng sống.

Lệch vách ngăn mũi là gì?

Lệch vách ngăn mũi là  tình trạng khi vách ngăn mũi  bị lệch khỏi vị trí chính giữa, hoặc vách ngăn bị cong, vẹo, có gai hoặc mào, gây ra sự chênh lệch trong lưu thông không khí trong hốc mũi và gây ra những vấn đề về hô hấp. 

Vách ngăn mũi thường được hình thành từ sự kết hợp của xương và sụn, và bất kỳ sự sai lệch nào trong thành phần này có thể làm thay đổi luồng không khí và gây ra khó khăn trong hô hấp.

Lệch vách ngăn mũi có thể ảnh hưởng đến cả hai bên mũi hoặc chỉ một bên. Theo mức độ lệch và ảnh hưởng đến hô hấp, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu khác nhau, từ nhẹ như nghẹt một bên mũi, đến nặng hơn như viêm mũi xoang, mất mùi, và ngừng thở khi ngủ. 

Việc xác định và điều trị kịp thời lệch vách ngăn mũi là rất quan trọng để giảm khó khăn hô hấp và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.

Triệu chứng lệch vách ngăn mũi

Triệu chứng lệch vách ngăn mũi có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ lệch và ảnh hưởng lên hệ thống hô hấp của mỗi người. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:

• Khó thở: Một bên của mũi có thể bị nghẹt kéo dài sự lệch của vách ngăn mũi, ngăn chặn luồng không khí thông qua mũi.
• Viêm mũi xoang: Vách ngăn mũi lệch có thể gây ra dẫn lưu khí và chất nhầy một bên mũi bị ảnh hưởng, dẫn lưu các xoang bị tắc nghẽn làm các chất tiết bị ứ đọng lại, dẫn đến viêm  mũi xoang.
• Đau đầu và đau hốc mắt: Triệu chứng đau đầu này có thể không kéo dài,  âm ỉ nhưng cũng khiến người bệnh rất mệt mỏi. Đau đầu và đau hốc mắt thường xuất hiện nhất là khi thời tiết giao mùa.
• Mất mùi: Lệch vách ngăn mũi có thể gây ra giảm khướu hoặc mất khướu.

• Chảy máu mũi: Nguyên nhân bởi vách ngăn mũi mỏng và tập trung nhiều mao mạch máu đồng thời nằm tại vị trí phần trước vách ngăn nên khi vách ngăn mũi bị lệch gây nghẹt 1 bên mũi, người bệnh thường phải hít thở mạnh dẫn đến tổn thương phần trước vách ngăn, dễ dẫn đến chảy máu mũi.
• Ngưng thở khi ngủ: Trong một số trường hợp nặng, lệch vách ngăn mũi có thể gây ra ngừng thở khi ngủ.
• Dị dạng mũi: Hốc mũi không đồng đều, sống mũi nghiêng hoặc tháp mũi co lại có thể là một dấu hiệu của lệch vách ngăn mũi.

Nguyên nhân gây nên lệch vách ngăn mũi

Nguyên nhân dẫn đến mũi bị lệch vách ngăn có thể do bẩm sinh hoặc do tác động bên ngoài như biến chứng do mũi bị chấn thương, trạng thái lão hóa của cơ thể,, phẫu thuật thất bại. 

• Nguyên nhân bẩm sinh: Vách ngăn mũi của trẻ bị lệch ngay từ khi mới sinh do sự tiếp khớp của phần sụn và xương của vách ngăn không cân xứng hoặc do các chấn thương do việc sinh nở làm ảnh hưởng đến vách ngăn mũi của trẻ..
• Biến chứng do mũi bị chấn thương: Khi có tác động lực gây tổn thương mũi, vách ngăn ở mũi cũng dễ bị ảnh hưởng, có thể vỡ hoặc bị lệch ra khỏi vị trí của nó.
• Do tình trạng lão hóa của cơ thể: Cơ thể lão hóa dần theo thời gian cũng có thể khiến cho cấu trúc ở xương và sụn mũi thay đổi ít nhiều. 
• Do u: Khối u trong mũi hoặc xoang mũi có thể đẩy hoặc làm biến dạng vách ngăn mũi..
• Di chứng phẫu thuật mũi bị thất bại: Hiện nay, nhu cầu làm đẹp mũi nhờ can thiệp phẫu thuật như nâng mũi, thu hẹp cánh mũi rất phổ biến ở cả nam và nữ giới. Tuy nhiên, trong một số trường hợp vách ngăn có thể bị lệch, gây mất đối xứng hốc mũi. 

Phương pháp chẩn đoán tình trạng vẹo vách ngăn mũi phổ biến

Để có thể chẩn đoán chính xác mức độ lệch vách ngăn mũi, các bác sĩ sẽ khám lâm sàng, khai thác bệnh sử của người gặp phải tình trạng này. Ngoài ra, lệch vách ngăn có thể thấy rõ khi nội soi mũi xoang và chụp phim khảo sát vùng mũi xoang:

• Sử dụng dụng cụ nội soi tai-mũi-họng để quan sát toàn bộ vách ngăn mũi.
• Chụp X-quang vùng mặt: Khi chụp X-quang vùng mặt sẽ giúp bác sĩ biết được tình trạng lệch vách ngăn phần xương.
• Chụp CT mũi xoang: Phương pháp chụp này sẽ có những hình ảnh chi tiết giúp bác sĩ đánh giá được toàn bộ vách ngăn, đồng thời khảo sát tình trạng  viêm xoang hoặc các bệnh lý mũi xoang khác kèm theo.

Điều trị lệch vách ngăn mũi như thế nào?

Điều trị lệch vách ngăn mũi có thể được tiếp cận theo nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và các yếu tố cá nhân của bệnh nhân:

Sử dụng thuốc 

Trong trường hợp chấn thương phù nề nhiều vùng mũi chưa thể đánh giá được tình trạng vách ngăn, có thể sử dụng thuốc kháng viêm 3-5 ngày để giảm bớt phù nề rồi mới đánh giá lại.

Can thiệp phẫu thuật

Trong những trường hợp vẹo vách ngăn gây nghẹt mũi nhiều, hoặc viêm mũi xoang 1 bên tái phát nhiều lần, ảnh hưởng sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh thì phẫu thuật là lựa chọn duy nhất. 

Một trong những phương pháp phổ biến là phẫu thuật chỉnh hình vách ngăn mũi, các bác sĩ sẽ điều chỉnh vị trí của vách ngăn để cải thiện lưu thông không khí và giảm các vấn đề liên quan ngăn cản quá trình hô hấp.

Lệch vách ngăn mũi có phòng tránh được không?

Để có thể phòng ngừa tình trạng lệch vách ngăn mũi, bạn có thể tuân thủ một số biện pháp theo lời khuyên từ các bác sĩ và chuyên gia.

Lệch vách ngăn mũi không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và cách điều trị là quan trọng để ngăn chặn và giảm nhẹ tình trạng này. 

Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ tình trạng lệch vách ngăn mũi, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và đánh giá tình trạng của mình để có biện pháp điều trị phù hợp nhất, hạn chế tối đa ảnh hưởng tới sức khỏe.

Hạn chế chấn thương mũi: Bạn nên đội mũ bảo hiểm hoặc dụng cụ bảo hộ khi tham gia các môn thể thao hoặc đi xe máy và nên đeo dây an toàn khi đi xe ô tô.