Mỡ máu cao ở người bệnh tiểu đường: Hiểu rõ nguy cơ và các biện pháp kiểm soát

Mỡ máu cao và tiểu đường thường đi kèm và tạo ra một mối nguy hiểm cho sức khỏe. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguy cơ của mỡ máu cao ở người bệnh tiểu đường và cách kiểm soát hiệu quả thông qua các biện pháp đơn giản và hợp lý.

Mối liên hệ giữa chỉ số mỡ máu và chỉ số đường huyết trong cơ thể

Chuyển hóa lipid trong cơ thể và chuyển hóa glucose có liên quan chặt chẽ với nhau. Cụ thể:

• Mức đường huyết tăng cao (ở bất kỳ loại bệnh tiểu đường nào, tuýp 1 hoặc tuýp 2) đều có nguy cơ tăng nồng độ cholesterol trong máu. Theo thống kê cho thấy, lên đến 70% những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 mắc chứng rối loạn lipid máu.
• Ngược lại, mức cholesterol cao cũng khiến bạn tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt là bệnh tiểu đường tuýp 2. Những người bệnh có chỉ số triglyceride cao và nồng độ HDL - cholesterol thấp có lượng đường trong máu cao hơn bình thường.

Biện pháp giúp kiểm soát cả mỡ máu và đường huyết

Việc duy trì mỡ máu và đường huyết ở mức an toàn thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và theo dõi sức khỏe định kỳ có thể giúp ngăn ngừa và kiểm soát nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm bệnh tim mạch và tiểu đường. 

Một số biện pháp thực hành để kiểm soát cả hai chỉ số mỡ máu và đường huyết như:

• Tăng cường hoạt động thể chất

Tập thể dục, thậm chí chỉ 10 đến 30 phút mỗi ngày, có thể làm giảm cholesterol LDL “xấu” và tăng cholesterol HDL “tốt”. Tập thể dục cũng có thể làm giảm lượng đường trong máu.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến nghị ít nhất 150 phút hoạt động vừa phải mỗi tuần hoặc khoảng 30 phút mỗi ngày, 5 ngày trong tuần.

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Một số gợi ý về việc xây dựng chế độ ăn uống có thể giúp bạn giảm mức cholesterol cũng như giảm mức đường huyết:

• Tránh các thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa: bao gồm phô mai, thịt mỡ, lòng đỏ trứng và các sản phẩm từ sữa chưa tách béo. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa ở mức dưới 5% hoặc 6% lượng calo tiêu thụ hàng ngày của bạn.
• Bổ sung nhiều chất béo lành mạnh: chẳng hạn như chất béo có trong các loại hạt, cá và dầu ô liu nguyên chất. Ngoài ra, hãy bổ sung nhiều trái cây tươi, rau, các loại đậu vào kế hoạch bữa ăn của bạn.
• Giảm tiêu thụ đường tinh luyện: Hạn chế đường tinh luyện và thức ăn chứa đường, bao gồm đồ ngọt và thức uống có đường
• Hạn chế muối và thức ăn chế biến sẵn: Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến và thức ăn có nồng độ muối cao. Muối có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch và tăng huyết áp
• Uống đủ nước: Uống đủ nước hàng ngày để duy trì cơ thể cân đối và hỗ trợ chức năng của các cơ quan
• Cân nhắc bỏ thuốc lá:

Ngừng hút thuốc giúp làm giảm mức cholesterol. Hút thuốc là một yếu tố nguy cơ chính gây ra cholesterol cao, đặc biệt là cholesterol xấu (LDL - cholesterol). Thói quen hút thuốc cũng làm cho việc quản lý bệnh tiểu đường trở nên khó khăn hơn nhiều.

• Sử dụng thuốc để kiểm soát đường huyết và mỡ máu

Nếu thay đổi lối sống không làm giảm cholesterol, bạn có thể cần dùng thuốc, chẳng hạn như:

• Statin: Nhóm thuốc này có thể giúp giảm mức cholesterol và đây là phương pháp điều trị hàng đầu cho những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2.
• Thuốc ức chế hấp thu cholesterol: Thuốc này điều trị cholesterol cao ở những người không thể dùng statin., có tác dụng làm giảm mức cholesterol toàn phần và cholesterol LDL
• Chất cô lập axit mật: Những loại thuốc này ngăn chặn axit mật trong dạ dày hấp thụ vào máu. Gan của bạn sau đó cần cholesterol từ máu để tạo ra nhiều axit mật hơn. Từ đó, loại thuốc này giúp làm giảm mức cholesterol của bạn.
• Axit fibric: Thuốc này đặc biệt hữu ích trong việc giảm nồng độ triglyceride.

Nếu bạn có lượng đường trong máu cao và việc thay đổi lối sống không đủ để hạ thấp chúng, hãy nói chuyện với bác sĩ về các lựa chọn của bạn và sử dụng kèm với các loại thuốc tiểu đường sau đây:

• Metformin
• Insulin
• Chất ức chế SGLT2
• Chất ức chế GLP-1

Để đối phó với cả hai loại bệnh lý tiểu đường và mỡ máu cao, cần hiểu rõ nguy cơ, mối liên hệ và biết cách áp dụng các biện pháp kiểm soát như chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và tuân thủ chỉ định từ bác sĩ, đặc biệt, việc thăm khám thường xuyên đóng vai trò rất quan trọng trong việc phối hợp điều trị cả hai loại bệnh lý.