Nguyên nhân gây bệnh xơ gan là gì?

Xơ gan là kết quả của tổn thương gan dai dẳng trong nhiều năm. Đây còn được coi là bệnh gan giai đoạn cuối bởi nó là trạng thái tổn thương cuối cùng sau các vấn đề ảnh hưởng đến gan đặc biệt là viêm gan.

Nguyên nhân gây bệnh xơ gan

Mỗi khi gan bị tổn thương do một nguyên nhân nào đó, chúng đều cố gắng tự phục hồi. Quá trình làm lành tổn thương sẽ hình thành những vết sẹo vĩnh viễn. Theo thời gian, các sẹo xơ xơ hóa của gan nhiều lên ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng hoạt động của gan, dẫn đến suy các chức năng quan trọng của gan dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm và cuối cùng là tử vong.

Một số nguyên nhân phổ biến gây xơ gan bao gồm:

Viêm gan do virus

Viêm gan là một trong những bệnh lý về gan phổ biến mà nhiều người gặp phải, đặc biệt là nam giới. Trong đó, viêm gan B mãn tính và viêm gan C mãn tính là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan.

• Viêm gan B mãn tính: Viêm gan B mãn tính là một loại viêm gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra và kéo dài trong thời gian dài, thời gian ủ bệnh trong khoảng từ 3 - 6 tháng. Các triệu chứng ở giai đoạn này là đau tức vùng gan, mệt mỏi, ngứa, vàng da và vàng mắt,… do virus HBV tấn công làm gan bị xơ, men gan tăng cao. Bên cạnh đó còn có sự xuất hiện viêm gan siêu vi D (HDV) đồng nhiễm trên các đối tượng bệnh nhân có sẵn bệnh nền viêm gan siêu vi B mạn, gây diễn tiến bệnh nặng nề hơn, cần lưu ý hơn trên các đối tượng viêm gan siêu vi B không đáp ứng với điều trị hiện tại.
• Viêm gan C mãn tính: Viêm gan C mãn tính là một loại viêm gan do virus viêm gan C (HCV) gây ra. Viêm gan C giai đoạn mãn tính phần lớn không biểu hiện triệu chứng rõ ràng. Nhiều người chỉ phát hiện ra bệnh khi đi khám và làm xét nghiệm cụ thể. 

Lạm dụng rượu bia

Uống nhiều rượu gây xơ gan do ảnh hưởng tiêu cực của cồn đối với gan. Khi uống rượu, gan phải xử lý cồn để loại bỏ nó khỏi cơ thể. Quá trình này tạo ra các hóa chất độc hại có thể gây tổn thương cho tế bào gan và gây viêm gan. Viêm gan kéo dài dẫn đến xơ gan.

Ngưỡng rượu bia có thể gây hại cho các hoạt động của gan là trên 2 đơn vị rượu/ ngày (tương đương 20g cồn) với nữ và trên 3 đơn vị rượu/ ngày đối với nam, uống liên tục mỗi ngày, trên hơn 5 năm (1 đơn vị rượu tương đương với 1 lon bia 330ml nồng độ 5%)

Hơn nữa, lạm dụng rượu bia cũng có thể gây tăng cường sản xuất các hóa chất độc hại tích tụ trong gan, gây tổn thương các tế bào gan và tăng sinh mô sẹo, kết quả là dẫn đến tình trạng xơ gan ngày càng nghiêm trọng hơn.

Một số nguyên nhân khác

Bên cạnh 2 nguyên nhân chính đã nêu ở phần trên, xơ gan còn có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác. Cụ thể như:

• Những người thừa cân, béo phì, hoặc tiểu đường tuýp 2, hoặc ghi nhận có hội chứng chuyển hóa dẫn đến nguy cơ diễn tiến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
• Người mắc bệnh viêm gan tự miễn: Viêm gan tự miễn (autoimmune hepatitis) là một bệnh gan mạn tính có nguyên nhân tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công tế bào gan, gây viêm và tổn thương gan. 
• Các vấn đề liên quan đến đường mật như: ung thư đường mật, tắc ống mật, viêm đường mật xơ cứng nguyên phát,...
• Người mắc bệnh viêm gan nhiễm độc: Tiếp xúc lâu dài với một số chất độc môi trường hoặc sử dụng một số loại thuốc có thể gây tổn thương gan mãn tính, bao gồm cả thuốc giảm đau không kê đơn.
• Rối loạn di truyền: Một số tình trạng bệnh dị truyền có khả năng tích tụ độc tố trong gan, hình thành tổn thương dẫn đến xơ gan. Bao gồm: bệnh xơ nang, Wilson, bệnh lưu trữ glycogen, hội chứng Alagille,...
• ...

Cách phòng ngừa bệnh xơ gan

Cách tốt nhất để phòng ngừa xơ gan đó là bảo vệ gan an toàn, khỏe mạnh, mọi tác động gây tổn thương cho gan đều có thể là nguyên nhân dẫn đến hình thành xơ sẹo.

Dưới đây là những lời khuyên từ bác sĩ giúp bạn bảo vệ gan cũng như bảo vệ sức khỏe toàn diện của chính mình:

• Tránh xa rượu bia và các chất kích thích độc hại
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế tiêu thụ đồ ăn đầu mỡ, nhiều chất tạo màu, chất bảo quản,...
• Duy trì cân nặng hợp lý
• Quản lý căng thẳng hiệu quả, xây dựng tinh thần lạc quan, tích cực.
• Rèn luyện thể thao thường xuyên
• Không quan hệ tình dục bừa bãi, quan hệ tình dục sử dụng các biện pháp an toàn.
• Tiêm phòng vacxin viêm gan virus
• Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe một cách tốt nhất.

Các phương pháp điều trị xơ gan còn tùy thuộc khá nhiều vào nguyên nhân gây bệnh. Chính vì vậy, xác định được nguyên nhân gây bệnh chính xác là yếu tố quan trọng hỗ trợ quá trình điều trị nhanh chóng và hiệu quả hơn.