Nhược cơ: Dấu hiệu, nguyên nhân và phương pháp điều trị

Nhược cơ là một loại bệnh thần kinh – cơ có biểu hiện yếu cơ dao động, tăng dần theo thời gian sinh hoạt, lao động (thường ít nặng vào buổi sáng, nặng tăng dần trong ngày).

Nhược cơ là chứng bệnh có liên quan nhiều tới cơ chế bệnh tự miễn, bệnh thường gặp ở nữ giới (chiếm tỉ lệ gần gấp đôi nam giới), có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở nữ giới < 40 tuổi và nam giới > 60 tuổi.

Dấu hiệu của nhược cơ

‎Nhược cơ thường diễn tiến âm thầm với những triệu chứng ban đầu thoáng qua, một số trường hợp hiếm gặp thì bệnh tiến triển rất nhanh đến giai đoạn cuối.

Bệnh có thể bị khởi phát sau một khoảng thời gian người bệnh bị stress hoặc mắc những bệnh nhiễm trùng hô hấp, hoặc trong thời gian mang thai, hay khi đang thực hiện gây mê.

Biểu hiện điển hình của nhược cơ là bệnh nhân thấy yếu cơ tăng dần theo thời gian; trương lực một số cơ bị giảm:

• Yếu cơ vùng đầu mặt cổ: sụp mi, nhìn đôi,nhìn mờ, liệt mặt, nuốt khó, nhai khó, đùn nước bọt, thay đổi giọng nói, nói khó
• Yếu cơ tay chân, trong những cơn nhược cơ bệnh nhân thậm chí không nhấc được tay lên.
• Yếu các cơ hô hấp: khó thở, suy hô hấp cấp.
• Các triệu chứng yếu cơ thường xuất hiện vào cuối ngày, hoặc sau khi vận động nhiều và thuyên giảm khi người bệnh nghỉ ngơi. Các cơ thường bị ảnh hưởng một bên, không đối xứng, và có các biểu hiện rối loạn khác nhau. Phản xạ thần kinh và cảm giác của người bệnh thường không bị tổn thương.

Nguyên nhân dẫn tới nhược cơ

Bệnh nhược cơ có thể có nhiều nguyên nhân, trong đó có hai nguyên nhân chính:

• Tác động lên thụ thể acetylcholin trên cơ: Các kháng thể phá hủy hoặc ngăn chặn hoạt động của các thụ thể acetylcholin trên cơ, làm cho cơ không tiếp nhận đầy đủ các dẫn truyền thần kinh từ tế bào thần kinh. Điều này dẫn đến suy yếu và giảm khả năng vận động của cơ.
• Bệnh lý của tuyến ức: Tuyến ức đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể. Nếu có các bệnh lý như tăng sản tuyến ức (thymus hyperplasia) hoặc u tuyến ức (thymus tumor), sẽ tăng sự sản xuất các kháng thể tấn công thụ thể acetylcholin. Điều này góp phần gây ra bệnh nhược cơ.

Chẩn đoán nhược cơ

Chẩn đoán bệnh nhược cơ cần sự phối hợp giữa việc thăm khám các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp, trong đó các phương tiện cận lâm sàng đóng vai trò quan trọng giúp chẩn đoán chính xác bệnh.

• Nghiệm pháp zoly: Yêu cầu bệnh nhân nhấp nháy mắt 15 lần liên tục rồi mở mắt nhìn. Bệnh nhân không mở mắt nhìn được là một gợi ý bệnh nhược cơ.
• Test prostigmin: Sau 15 phút tiêm prostigmin, bệnh nhân nhược cơ có thể mở mắt bình thường trở lại. Kết quả như trên gọi là test prostigmin dương tính.
• Điện cơ
• Định lượng kháng thể kháng acetylcholin: Bệnh nhân nhược cơ có kháng thể kháng acetylcholin tăng cao. Tuy nhiên nếu kết quả trong giới hạn bình thường vẫn không loại trừ được bệnh.
• Các xét nghiệm hình ảnh: Xquang ngực, CT scan ngực để phát hiện các hình ảnh bất thường của tuyến ức nếu có.
• Sinh thiết cơ vân.

Phương pháp điều trị nhược cơ

Hiện nay, điều trị nhược cơ chỉ giúp giảm triệu chứng và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh, nhưng chưa thể chữa khỏi bệnh hoàn toàn. Có ba phương pháp chính trong điều trị nhược cơ là sử dụng thuốc, phẫu thuật tuyến ức và lọc huyết tương.

• Sử dụng thuốc bao gồm nhóm thuốc ức chế men Cholinesterase  và nhóm thuốc corticosteroid . Tuy nhiên, việc sử dụng lâu dài các loại thuốc này có thể gây nhiều tác dụng phụ không tốt cho cơ thể.
• Phẫu thuật tuyến ức mang lại kết quả tương đối tốt, nhưng quá trình hậu phẫu rất khó khăn, do đó cần được thực hiện ở các bệnh viện uy tín và có đội ngũ hồi sức tốt. Ngoài ra, việc điều trị nhược cơ bằng phẫu thuật cũng có thể gặp nhiều biến chứng.
• Lọc huyết tương giúp loại bỏ kháng thể miễn dịch trong máu, từ đó giúp giảm triệu chứng nhược cơ nhanh chóng. Phương pháp này thường được áp dụng cho các triệu chứng nhược cơ xấu đột ngột vì nhiều lý do, để cải thiện nhanh chóng sức cơ trước phẫu thuật, và là cách điều trị định kỳ mãn tính ở các bệnh nhân kháng trị với tất cả các phương pháp điều trị khác..

Điều trị tại nhà và sống chung với bệnh nhược cơ

Bệnh nhược cơ là một bệnh lý tự miễn, phụ thuộc vào cơ địa từng người. Vì vậy duy trì một sức khỏe tốt cũng có thể góp phần phòng bệnh, bằng cách:

• Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, nên ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi hàng ngày
• Luyện tập thể dục thể thao thường xuyên và xây dựng một lối sống lành mạnh.

Với những người bệnh đã được chẩn đoán mắc cần:

• Phòng tránh các bệnh nhiễm trùng trong quá trình điều trị bệnh nhược cơ. Phòng tránh những bệnh nhiễm khuẩn (hầu họng, răng miệng) khi đang sử dụng những thuốc ức chế miễn dịch.
• Không được tự ý ngưng thuốc hay dùng thêm các loại thuốc khác nếu không có trong chỉ định từ bác sĩ điều trị.
• Bổ sung kali
• Giữ cuộc sống thoải mái, tránh căng thẳng lo âu. Không nên làm việc quá cao hoặc với cường độ liên tục có thể gây tổn hại đến các cơ.
• Người bệnh không nên tự ý sử dụng bất kỳ thuốc nào có thể gây yếu cơ như: an thần, gây ngủ,...

Như vậy trên đây là những thông tin tổng quan về bệnh nhược cơ mà bạn đọc có thể quan tâm. Nếu nhận thấy những dấu hiệu có liên quan hãy nhanh chóng thăm khám với bác sĩ có chuyên môn để được tư vấn, điều trị kịp thời.