Nội soi siêu âm đường tiêu hóa trên

Siêu âm nội soi là kỹ thuật kết hợp giữa nội soi và siêu âm.

Nội soi siêu âm đường tiêu hóa trên

Siêu âm nội soi là kỹ thuật kết hợp giữa nội soi và siêu âm, trong đó đầu dò siêu âm được áp sát với các tổn thương cần thăm dò qua đường nội soi: tổn thương thành thực quản, dạ dày, ruột, gan, tụy mật.

Siêu âm nội soi được coi là một trong những thành tựu quan trọng nhất ở lĩnh vực tiêu hóa trong những năm gần đây. Nội soi ống mềm giúp các nhân viên y tế quan sát và đánh giá được bề mặt của ống tiêu hóa nhưng nó không cho phép nhận định sự xâm lấn của các tổn thương cũng như những bất thường nằm ở phía dưới lớp biểu mô phủ. Vì vậy, người ta đã gắn vào đầu của ống nội soi một đầu dò cho phép tiến hành thăm khám bằng siêu âm từ trong lòng ống tiêu hóa và kĩ thuật này được gọi là siêu âm nội soi.

Chỉ định khi nào

Chẩn đoán các bất thường ở dưới niêm mạc của ống tiêu hóa:

• Phân biệt một tổn thương ở thành ống tiêu hóa hay từ bên ngoài
• Đánh giá kích thước và cấu trúc khối u
• Đánh giá độ lớn của các nếp niêm mạc dạ dày
• Chẩn đoán varices ở thực quản và dạ dày

Chẩn đoán giai đoạn các khối u đường tiêu hóa

Chẩn đoán một số bệnh lý của tụy và đường mật

• Đánh giá các giai đoạn ung thư
• Xác định vị trí của các u nội tiết
• Phát hiện sỏi và và giun trong ống mật chủ

Các chỉ định khác

• Đánh giá kết quả điều trị varices
• Bệnh lý viêm nhiễm đường ruột
• Bệnh lý nhu động thực quản
• Loét lành tính đang liền sẹo
• Đánh giá nguy cơ chảy máu ổ loét
• Dẫn lưu nang giả tụy dưới sự hướng dẫn của SANS
• Viêm tụy mạn
• Chọc hút tế bào kim nhỏ dưới sự hướng dẫn SANS
• Chẩn đoán và phân loại ung thư
• Phá hủy đám rối thần kinh tạng để giảm đau
• Co thắt thực quản. 

Chống chỉ định

• Các bệnh lý ở thực quản có nguy cơ làm thủng thực quản do hóa chất và thuốc gây hẹp thực quản.
• Phình tách động mạch chủ
• Suy tim, tụt huyết áp
• Suy hô hấp
• Nhồi máu cơ tim cấp
• Cơn tăng huyết áp

Chống chỉ định tương đối:

• Bệnh nhân quá già yếu và suy nhược
• Bệnh nhân tâm thần không phối hợp được
• Ho nhiều, gù vẹo cột sống 

Chuẩn bị tiến hành

Dụng cụ

• Máy siêu âm nội soi, máy hút, nguồn sáng, màn hình, ống ngậm miệng
• Máy theo dõi mạch, huyết áp, spO2

Thuốc

• Seduxen, buscopan, midazolam, fentanyl hoặc propofol

Cán bộ chuyên khoa

• 01 bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, 1 điều dưỡng
• Máy siêu âm nội soi dùng trong chẩn đoán tiêu hóa với đầu dò Radian với các tần số 7,5 MHz, 10MHz, 12MHz

Người bệnh

• Nhịn ăn 6 giờ trước soi, bệnh nhân phải giữ được giải thích về lợi ích và tai biến của thủ thuật và đồng ý
• Cho bệnh nhân uống thuốc chống tạo bọt Simethicone trước soi 30 phút.

Các bước tiến hành

• Chuẩn bị và kiểm tra máy soi
• Tư thế: người bệnh nằm nghiêng trái và đặt ống ngậm miệng vào giữa 2 cung rang.
• Vô cảm: tiền mê bằng senduxen hoặc midazolam/fentanyl gây mê tĩnh mạch hoặc nội khí quản tùy trường hợp. Phải theo dõi mạch, huyết áp, nhiệt độ,  nhịp thở
• Đưa mù đèn soi qua thực quản vào dạ dày. Khi nhìn thấy hang vị và môn vị thì đưa máy vào hành tá tràng và xuống đoạn 2 tá tràng. Lưu ý trong quá trình đưa đèn soi không sử dụng nút siêu âm.
• Quá trình nhận định tổn thương bắt đầu tiến hành từ đoạn xa nhất như đoạn xuống tá tràng. Trong khi nhẹ nhàng rút máy lên thì các hình ảnh siêu âm được coi như các mốc định hướng là các tạng ở xung quanh dạ dày như gan mật tụy lách có thể quan sát. Ở thực quản thì đoạn xuống của quai động mạch chủ và nhĩ trái được coi là mốc giải phẫu định hướng. Khi chỉ thăm khám các bất thường ở thực quản và dạ dày thì không cần đưa máy xuống môn vị và hành tá tràng. 
• Thăm dò SANS của đường tiêu hóa trên có thể tiến hành bằng cách:

• Trực tiếp áp sát đầu dò lên lớp niêm mạc đường tiêu hóa theo sự hướng dẫn của nội soi
• Sử dụng balloon có thể đẩy nước bao quanh đầu dò sẽ tạo nên cửa sổ siêu ấm giúp quan sát tốt nhất thành dạ dày và các tạng xung quanh.

Theo dõi và xử lý tai biến

Là một phương pháp thăm dò an toàn tỷ lệ biến chứng rất thấp. Một số biến chứng thường gặp là:

• Rách hoặc thủng thành ống tiêu hóa
• Chảy máu

Các biến chứng thường gặp là do cố đưa máy đi qua chỗ hẹp.

Nội soi siêu âm ở đâu

Khi cần thăm khám tiến hành nội soi siêu âm tiêu hóa, người bệnh có thể lựa chọn một số đơn vị uy tín hàng đầu ở Hà Nội sau đây.

Khoa Tiêu hóa - Bệnh viện Bạch Mai

• Địa chỉ: Tầng 5 nhà P - Bệnh viện Bạch Mai - Số 78 đường Giải Phóng - Đống Đa - Hà Nội
• Điện thoại: 046-259-8285

Trung tâm Tiêu hóa - Bệnh viện E

• Được trang bị những thiết bị tiên tiên về chẩn đoán và điều trị về tiêu hóa hiện nay: hệ thống máy nội soi siêu âm, nội soi ruột non, nội soi chẩn đoán ung thư sớm, nội soi viên nang, nội soi qua đường mũi, hệ thống phẫu thuật nội soi một lỗ…
• Địa chỉ: Số 89 đường Trần Cung - Nghĩa Tân - quận Cầu Giấy - Hà Nội

Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

• Đội ngũ bác sĩ chuyên môn giỏi và trang thiết bị nội soi tiêu hóa hiện đại, đây là trung tâm uy tín để lựa chọn tiến hành nội soi.
• Địa chỉ: Số 1 – Tôn Thất Tùng – Đống Đa – Hà Nội