Phương pháp nội soi ruột non bằng bóng

Nội soi ruột non bằng bóng đi qua hậu môn có thể khắc phục hạn chế của nội soi đại tràng, có thể vào sâu khảo sát ruột non qua van hồi manh tràng.

Nội soi ruột non bằng bóng đơn

Kỹ thuật nội soi ruột non bằng bóng đơn được phát minh nhằm hạn chế thăm khám ruột non, vì các máy nội soi thông thường chỉ có thể quan sát được đến tá tràng, nội soi ruột non bóng đơn đi đường miệng có thể đưa xuống tới góc Treitz và đi sâu xuống tới 80cm. Nội soi ruột non bóng đơn đi qua hậu môn có thể khắc phục hạn chế của nội soi đại tràng, có thể vào sâu khảo sát ruột non qua van hồi manh tràng.

Các trương hợp chỉ định

• Sinh thiết các tổn thương ở ruột non sau khi tiến hành nội soi bằng viên nang phát hiện được
• Chảy máu do tổn thương nghi ngờ từ ruột non
• Chẩn đoán và điều trị các tổn thương làm hẹp ruột non
• Chẩn đoán khối u ruột non
• Bệnh Crohn ruột non
• Điều trị lấy dị vật ở ruột non
• Phát hiện các nguyên nhân gây tắc ruột
• Soi đại tràng các trường hợp khó

Chống chỉ định

• Nghi ngờ hội chứng mạch vành cấp
• Tăng huyết áp chưa kiểm soát được
• Nghi ngờ thủng tạng rỗng
• Nghi ngờ phình, tách động mạch chủ
• Bệnh nhân trong tình trạng suy hô hấp
• Bệnh nhân suy tim nặng
• Bệnh nhân rối loạn tâm thần không hợp tác
• Chống chỉ định tương đối: tụt huyết áp HA tâm thu <90mm Hg

Chuẩn bị nội soi

Cán bộ thực hiện

Bác sĩ: 01 bác sĩ đã có chứng chỉ tốt nghiệp nội soi tiêu hóa

Điều dưỡng: 02

Phương tiện

• 01 hệ thống máy nội soi bóng đơn bao gồm: dây soi SIF-Q180, 01 bóng overtube
• Máy bơm CO2
• Máy C-arm
• Máy theo dõi lifescope và dụng cụ cấp cứu: mặt nạ, bóng bóp, nội khí quản
• Thuốc mê và tiền mê: midazolam 5mg: 2 ống, fentanyl 0,1mg: 2 ống, propofol: 2 ống
• 01 kìm sinh thiết
• 05 lọ đựng bệnh phẩm
• Bơm tiêm 20ml: 2 bơm
• Găng tay 6 đôi
• Áo mổ 02

Người bệnh

• Chuẩn bị người bệnh
• Được giải thích mục đích, tai biến thủ thuật
• Các bệnh nhân nguy cơ cao: tuổi >60, nghi ngờ có bệnh lý tim – phổi mạn tính cần làm thêm xét nghiệm điện tâm đồ và X-quang tim phổi
• Chuẩn bị nội soi qua đường miệng bệnh nhân cần chuẩn bị nhịn ăn
• Chuẩn bị nội soi bóng đơn qua đường hậu môn bệnh nhân cần được thụt tháo, hoặc uống thuốc làm sạch đại tràng: tối ngày hôm trước tiến hành nội soi bóng đơn uống sennoside trước khi đi ngủ, dùng polyethylene glycol

Các bước tiến hành

• Bệnh nhân vào phòng, nằm lên cáng thủ thuật.
• Bệnh nhân được mắc monitor theo dõi, gây mê.
• Nội soi bóng đơn qua miệng, bệnh nhân nằm tư thế nghiêng trái, chân trên co, chân dưới duỗi, ngậm canuyl.
• Bác sĩ đưa máy soi và bóng có bôi trơn Xylocaine jelly qua đường miệng, khi máy soi vào dạ dày hút hơi và dịch dạ dày tránh để cuộn máy, khi máy nội soi tới hang vị đưa overtube vào hang vị, sau đó đưa máy nội soi đến đoạn ba tá tràng. Tiếp tục đưa overtube đến đoạn ba tá tràng, sau đó bơm bóng và cố định overtube ở đoạn ba tá tràng, rồi bắt đầu rút máy và overtube để làm ngắn ruột, sau đó tiếp tục đẩy máy soi vào góc Treitz và hỗng tràng, cố định đầu máy soi ở đây, tiếp tục tháo hơi bóng rồi đẩy overtube theo máy nội soi vào hồi tràng. Cứ theo nguyên tắc đẩy và rút máy như vậy sẽ tiếp tục nội soi đến hết ruột non và quan sát niêm mạc ruột non.
• Bác sĩ ra y lệnh chụp ảnh minh họa tổn thương, hoặc sinh thiết nếu cần. Soi bóng đơn qua đường hậu môn cũng theo nguyên tắc đẩy và rút máy phối hợp với thay đổi tư thế bệnh nhân khi cần thiết, đưa máy qua đại tràng và van hồi manh tràng đến vị trí ruột non quan sát niêm mạc đại tràng và niêm mạc ruột non

Nội soi ruột non bóng kép

Kỹ thuật nội soi ruột non bằng bóng đôi được phát minh bởi GS Hirononi Yamamoto vào năm 2001, kỹ thuật này dựa trên nguyên lý sử dụng hai balloon được gắn trên đầu ống soi và overtube có thể được bơm hơi và làm xẹp bởi hệ thống bơm có điều khiển. Kể từ đó đến nay, kỹ thuật này được phát triển đến hoàn thiện và có rất ứng dụng trên lâm sàng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý ở ruột non

Chỉ định khi nào

• Sinh thiết các tổn thương ở ruột non sau khi tiến hành nội soi bằng viên nang phát hiện được
• Chảy máu do tổn thương nghi ngờ từ ruột non
• Chẩn đoán và điều trị các tổn thương làm hẹp ruột non
• Chẩn đoán khối u ruột non
• Bệnh Crohn ruột non
• Điều trị lấy dị vật ở ruột non
• Phát hiện các nguyên nhân gây tắc ruột
• Soi đại tràng các trường hợp khó

Chống chỉ định

• Nghi ngờ hội chứng mạch vành cấp
• Tăng huyết áp chưa kiểm soát được
• Nghi ngờ thủng tạng rỗng
• Nghi ngờ phình, tách động mạch chủ
• Bệnh nhân trong tình trạng suy hô hấp
• Bệnh nhân suy tim nặng
• Bệnh nhân rối loạn tâm thần không hợp tác
• Chống chỉ định tương đối: tụt huyết áp HA tâm thu < 90mm Hg

Chuẩn bị nội soi

Phương tiện

• 01 máy nội soi bóng kép: EN-450P5 và EN-450T5 hoặc tương đương, máy có chiều dài 2m, đường kính ngoài 8,5mm, kênh 2,2mm
• 01 Overtube (TS-12140, TS-13140)
• 01 bóng soi
• Máy bơm CO2
• Máy C-arm
• Máy theo dõi lifescope và dụng cụ cấp cứu: mặt nạ, bóng bóp, nội khí quản
• Thuốc mê và tiền mê: midazolam 5mg: 2 ống, fentanyl 0,1mg: 2 ống, propofol: 2 ống
• 01 kìm sinh thiết
• 02 lọ đựng bệnh phẩm
• 02 bơm tiêm 20ml
• 06 đôi găng tay
• 02 áo mổ

Người bệnh

• Được giải thích mục đích, tai biến thủ thuật
• Các bệnh nhân nguy cơ cao: tuổi >60, nghi ngờ có bệnh lý tim – phổi mạn tính cần làm thêm xét nghiệm điện tâm đồ và X-quang tim phổi
• Chuẩn bị nội soi bóng kép qua đường miệng bệnh nhân cần chuẩn bị nhịn ăn
• Chuẩn bị nội soi bóng kép qua đường hậu môn bệnh nhân cần được thụt tháo, hoặc uống thuốc làm sạch đại tràng: tối ngày hôm trước tiến hành nội soi bóng kép uống sennoside trước khi đi ngủ, dùng polyethylene glycol

Các bước tiến hành

• Bệnh nhân nằm lên cáng thủ thuật, được mắc monitor theo dõi, gây mê theo chỉ định của bác sĩ.
• Nội soi bóng kép qua miệng, bệnh nhân nằm tư thế nghiêng trái, chân trên co, chân dưới duỗi, ngậm canyul.
• Bác sĩ bắt đầu đưa máy soi và bóng có bôi trơn Xylocaine jelly qua đường miệng, khi máy soi vào tới hang vị y tá phụ bắt đầu luồn overtube với kỹ thuật đẩy kéo dựa trên nguyên lý bóng ở phần đầu có tác dụng giữ chặt vào thành ống tiêu hóa giúp máy soi có thể đi vào vị trí sâu hơn mà không bị cuộn máy, bóng thứ hai giúp máy không bị kéo ra ngoài khi thao tác overtube quan sát niêm mạc dạ dày hành tá tràng và tá tràng, ruột non. Bác sĩ ra y lệnh chụp ảnh minh họa tổn thương, hoặc sinh thiết nếu cần
• Nội soi bóng kép qua đường hậu môn, đưa máy qua đại tràng qua van hồi manh tràng đến vị trí ruột non quan sát tổn thương ở niêm mạc ruột non
• Nội soi ruột non bằng bóng kép qua đường miệng và đường hậu môn cho phép khảo sát toàn bộ niêm mạc ruột non.

Theo dõi bệnh nhân

• Theo dõi toàn trạng bệnh nhân trong quá trình làm thủ thuật
• Theo dõi tình trạng thành bụng và đại tiện máu (vì hai biến chứng hay gặp là thủng ruột non và chảy máu ruột non).

Tai biến trong nội soi

• Biến chứng chảy máu khi lấy bệnh phẩm
• Mạch chậm hoặc ngừng tim do cường phế vị
• Biến chứng thủng ruột non.