Tật đẩy lưỡi là gì? Bác sĩ Nha khoa nói gì về tật đẩy lưỡi?

Người kiểm duyệt: - Cố vấn y khoa: - Xuất bản: 16/06/2023 - Cập nhật lần cuối: 17/04/2025
Tật đẩy lưỡi là gì? Bác sĩ Nha khoa nói gì về tật đẩy lưỡi?
Tật đẩy lưỡi là gì? Bác sĩ Nha khoa nói gì về tật đẩy lưỡi? - Ảnh: BookingCare
Tật đẩy lưỡi là gì? Liệu tật đẩy lưỡi có gây ảnh hưởng đến các chức năng khác của răng miệng? Hãy cùng BookingCare tìm hiểu và nghe tư vấn của bác sĩ về vấn đề này.

Tật đẩy lưỡi không phải căn bệnh nguy hiểm, tuy nhiên đây là một dạng tật có thể kéo dài và gây ảnh hưởng tới các chức năng ăn nhai, ảnh hưởng tới thẩm mỹ của hàm răng nếu không khắc phục kịp thời. Vậy tật đẩy lưỡi là gì? Bác sĩ Nha khoa nói gì về tật đẩy lưỡi? Các thông tin sẽ có trong bài viết sau.

Tật đẩy lưỡi là gì?

Tật đẩy lưỡi là thói quen đặt lưỡi sai tư thế, như khi lưỡi đặt vào giữa răng hàm trên - hàm dưới hoặc lưỡi đẩy vào răng trong, trong một thời gian dài, gây ra các tác động xấu đến khớp cắn. Đây là thói quen vô tình hình thành từ lúc bé và kéo dài đến lúc trưởng thành.

Các biểu hiện của tật đẩy lưỡi
Các biểu hiện của tật đẩy lưỡi - Ảnh: BookingCare

Các vị trí đặt lưỡi sai cách sẽ dẫn đến tật đẩy lưỡi, phổ biến nhất là khi lưỡi ở vị trí giữa răng cửa hàm trên và hàm dưới. Ở vị trí này lưỡi sẽ tác động lực lên răng một cách vô thức, nếu trong thời gian dài sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến răng.

Trong các trạng thái vô thức như xem TV, đọc sách, sử dụng điện thoại,... nhiều người mắc phải tật đẩy lưỡi, tuy nhiên lại không nhận ra tình trạng này. Bạn đọc có thể tham khảo video dưới đây để nhận biết về tật đẩy lưỡi.

Tật đẩy lưỡi là vấn đề có thể gặp ở các độ tuổi, ít nhiều sẽ để lại hậu quả không tốt cho chức năng ăn nhai của khớp hàm, khả năng nuốt, gây mất thẩm mỹ, ...

Cùng BookingCare tìm hiểu về nguyên nhân, ảnh hưởng và cách khắc phục của tật đẩy lưỡi thông qua sự cố vấn của bác sĩ chuyên khoa.

Bác sĩ Nha khoa nói gì về tật đẩy lưỡi?

Theo chia sẻ từ BS. Nguyễn Huy Hoàng - Bác sĩ sáng lập và phụ trách chuyên môn tại Phòng khám Nha khoa Trẻ, các trường hợp cắn hở, vẩu, răng không khít bị ảnh hưởng phần nhiều từ trương lực cơ của lưỡi tác động đến.

Trương lực cơ của lưỡi là một trong những trương lực cơ khỏe nhất trong cơ thể. Răng chỉ cần tác động lực từ 10N - 15N (Newton), răng đã có thể dịch chuyển. Nếu trong thời gian dài, mãn tính sẽ khiến răng bị lệch lạc mức độ từ trung bình đến nặng.

Đối tượng nào có thể bị tật đẩy lưỡi?

Ai cũng có thể đặt lưỡi sai và dẫn đến tật đẩy lưỡi, tuy nhiên có đến 80% trẻ em bị tật đẩy lưỡi do các thói quen vô tình từ lúc còn nhỏ.

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng cũng đưa ra ý kiến về việc ngày xưa, các phụ huynh thường nhắc con về việc dùng lưỡi đẩy răng ra khi răng có dấu hiệu mọc lệch. Tuy nhiên, đây là một hiểu nhầm nghiêm trọng.

Trẻ thường có thói quen đẩy lưỡi khi có dấu hiệu răng mọc lệch
Trẻ thường có thói quen đẩy lưỡi khi có dấu hiệu răng mọc lệch - Ảnh minh họa

Việc đẩy răng về phía trước không giúp hỗ trợ điều chỉnh vị trí răng. Nếu đây là thói quen kéo dài, hành động vô ý, tác động lực mạnh, mất kiểm soát sẽ gây vẩu, hô. Do đó, cần thận trọng về việc đẩy lưỡi vì có nhiều trường hợp dùng lực đẩy quá đà

Nguyên nhân nào dẫn đến tật đẩy lưỡi?

Theo các chuyên gia, nguyên nhân gây ra tật đẩy lưỡi còn tùy thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân, không có nguyên nhân cụ thể cho tất cả các trường hợp.

Dưới đây là các nguyên nhân đáng ngại được các bác sĩ liệt kê như:

  • Lưỡi có kích thước lớn bất thường.
  • Mất răng sữa sớm, đặc biệt là nhóm răng cửa khiến lưỡi có xu hướng đẩy vào vị trí khoảng trống mất răng.
  • Trẻ có thói quen xấu khác như mút tay, cắn đồ, ngậm núm vú sai cách.
  • Do bệnh lý đau họng khó nuốt, dị ứng, tắc nghẹt mũi gây rối loạn tư thế lưỡi.
  • Do stress trong thời gian dài hoặc chấn thương tâm lý.
  • Rối loạn thần kinh hoặc bất thường khác về sinh lý.

Để xác định được chính xác nguyên nhân gây ra thói quen đẩy lưỡi thì cần sự can thiệp của bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, từ đó dựa trên tình trạng bệnh, các bác sĩ cũng sẽ có phương pháp khắc phục kịp thời.

Tật đẩy lưỡi có nguy hiểm không?

Đây là một thói quen ít khi được để ý tới, hầu hết các trường hợp khi đã nghiêm trọng hơn và có sự thăm khám mới phát hiện ra tật đẩy lưỡi có tác hại khôn lường.

Tật đẩy lưỡi không chỉ xảy ra ở trạng thái nghỉ mà còn xuất hiện khi nhai, nuốt, gây ảnh hưởng phần nào đến các chức năng nhai, đẩy lưỡi khi nhai gây mất thẩm mỹ. Dưới đây là các video minh họa về tình trạng đặt lưỡi sai khi nhai, nuốt, bạn đọc có thể tham khảo:

Đẩy lưỡi trong thời gian dài sẽ dẫn đến các tình trạng, bệnh lý nha khoa như khớp cắn hở, rối loạn khớp cắn, hô, vẩu, ảnh hưởng tới thẩm mỹ trên khuôn mặt, ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và phát âm, đồng thời cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng.

Mức độ ảnh hưởng của từng bệnh nhân cũng sẽ khác nhau, phụ thuộc vào cơ địa, thời gian hình thành thói quen đẩy lưỡi, tần suất đẩy lưỡi...

Có cách nào để khắc phục tật đẩy lưỡi?

Tật đẩy lưỡi có thể hiểu đơn giản là một thói quen không tốt cho răng miệng, thường diễn ra trong vô thức, vì vậy cần khắc phục càng sớm càng tốt.

Để "chữa" tật đẩy lưỡi, người bệnh cần sửa vị trí đặt lưỡi, kiên trì luyện tập các bài tập lưỡi, đồng thời có thể sử dụng các khí cụ hỗ trợ. Đây là các phương pháp khắc phục tật đẩy lưỡi ngay tại nhà đơn giản, hiệu quả.

Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể gợi ý người bệnh phương pháp niềng răng chỉnh nha.

Sửa vị trí đặt lưỡi

Để sửa vị trí đặt lưỡi đúng, bệnh nhân có thể làm theo các bước sau:

  • Bước 1: Đầu lưỡi chạm vào mặt trong của phần lợi ngay phía sau răng cửa hàm trên.
  • Bước 2: Cắn khít 2 hàm lại
  • Bước 3: Khi nuốt cần căn chỉnh để lưỡi đi lên phía vòm họng và không chạm vào các răng cửa.

Với vị trí đặt lưỡi này, bệnh nhân có thể phát ra tiếng "tặc tặc" khi uốn lưỡi, khi đó, chúng ta có thể biết lưỡi đã được đặt ở vị trí chính xác.

Vị trí đặt lưỡi đúng
Vị trí đặt lưỡi đúng - Ảnh minh họa

Động tác luyện tập tuy đơn giản nhưng sẽ mang đến các tác động lớn. Người mắc tật đẩy lưỡi nên sắp xếp thời gian để luyện tập khoảng 2-3 lần mỗi lần khoảng 5 phút, sau đó tăng dần thời gian luyện tập khoảng 4- 6 tiếng một ngày để tạo thành phản xạ quen thuộc.

Các bài tập sửa tật đẩy lưỡi cần thực hiện trong thời gian dài để đem lại hiệu quả. Tuy nhiên, thói quen đặt lưỡi sai vị trí sẽ khiến người bệnh thấy khó khăn trong việc luyện tập để lưỡi về đúng vị trí, đặc biệt là trẻ nhỏ. Do đó, cần có bác sĩ chuyên môn hướng dẫn bài tập và giám sát động tác.

Luyện tập bằng khí cụ

Bên cạnh việc tập luyện cách đặt lưỡi lên vòm họng cho đúng vị trí, hiện nay có 1 số khí cụ hỗ trợ khắc phục tật đẩy lưỡi như nút chặn lưỡi, thun tách kẽ hoặc thanh khẩu cái. Các khí cụ này có tác dụng giúp người bệnh làm quen với quá trình tập luyện vào thời gian đầu tập tư thế lưỡi đúng.

khí cụ hỗ trợ tật đẩy lưỡi
Cung chặn lưỡi - Một loại khí cụ hỗ trợ tật đẩy lưỡi - Ảnh minh họa

Để điều trị tật đẩy lưỡi hiệu quả, hầu như các bác sĩ khuyến cáo nên kết hợp luyện tập cả hai phương pháp trên để đạt được kết quả chính xác và nhanh chóng nhất.

Niềng răng- Chỉnh nha

Niềng răng, sử dụng hàm duy trì sau niềng là phương pháp điều chỉnh các tình trạng răng hô, vẩu về đúng vị trí, để người bệnh có một hàm răng đều đẹp hơn. Đây cũng là giải pháp hiệu quả khắc phục các hậu quả của tật đẩy lưỡi. Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn khuyến khích chủ động luyện tập để đặt lưỡi đúng vị trí khi răng chưa bị ảnh hưởng quá nghiêm trọng.

Trên đây là các thông tin về tật đẩy lưỡi do BookingCare tổng hợp để bạn đọc có thêm kiến thức về thói quen không tốt này. Tật đẩy lưỡi là một dạng bệnh lý khó phát hiện, do đó bạn đọc cần chú ý hơn về vấn đề đặt lưỡi đúng từ khi còn nhỏ để tránh các ảnh hưởng về sau đến chức năng nhai cũng như gây mất thẩm mỹ.