Tìm hiểu những nguyên nhân hay gặp gây viêm phúc mạc

Các nguyên nhân gây bệnh viêm phúc mạc rất đa dạng. Hiểu được các nguyên nhân dẫn đến viêm phúc mạc giúp người bệnh hiểu rõ hơn về bệnh và có thể dự phòng một số nguyên nhân nhất định.

Nhiễm trùng là nguyên nhân chính dẫn đến viêm phúc mạc, tất cả nguyên nhân làm vi khuẩn xâm nhập vào ổ phúc mạc đều có thể gây viêm phúc mạc. 

Nguyên nhân thường gặp gây viêm phúc mạc

Sự nhiễm trùng của phúc mạc có thể do nhiều nguyên nhân, đặc biệt là nhiễm trùng thứ cấp từ tổn thương một cơ quan khác trong ổ bụng.

Có thể chia ra một số nhóm nguyên nhân gây viêm phúc mạc như sau:

• Nguyên nhân nguyên phát: thường ít gặp hơn, chủ yếu là do vi khuẩn tự phát gây nên.
  • Con đường lan truyền đến phúc mạc có thể từ đường máu, đường bạch huyết hoặc do vi khuẩn trong lòng ruột ra ngoài ổ bụng qua thành ruột. Thường 90% cấy dương tính với một chủng vi khuẩn, có thể kể đến nhóm vi khuẩn gram âm như: E.Coli, Proteus, Klebsiella pneumoniae,... hay vi khuẩn gram dương như Streptococcus pneumoniae.
  • Ở những bệnh nhân xơ gan cổ trướng gây tràn dịch khoang màng bụng hay ở những bệnh nhân lọc máu bằng màng bụng là những đối tượng nguy cơ của viêm phúc mạc nguyên phát.
• Nguyên nhân thứ phát: hay gặp hơn, thường là biến chứng của các bệnh lý ngoại khoa như:
• Thủng các cơ quan rỗng trong ổ bụng như: thủng ổ loét dạ dày - tá tràng, , viêm túi mật hoại tử, nhồi máu ruột…
• Viêm các cơ quan trong hệ tiêu hóa: Viêm tụy hoại tử, viêm ruột thừa, viêm túi thừa…
• Áp xe tạng lân cận vỡ vào trong ổ bụng
• Ở phụ nữ có thể gặp viêm mủ vòi trứng, vỡ áp xe vòi trứng.
• Biến chứng sau phẫu thuật vùng bụng: tổn thương ruột trong quá trình phẫu thuật, xì dò miệng nối,… hoặc sau các sinh thiết tạng, chọc dò, chọc rửa ổ bụng,...
• Chấn thương vùng bụng: Vỡ tạng rỗng (vỡ dạ dày, ruột non, đại tràng, vỡ bàng quang,…) hay vết thương thấu bụng: vết thương hở thông với môi trường bên ngoài là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập từ bên ngoài vào ổ bụng. 
• Sau một số thủ thuật y tế như: thẩm phân phúc mạc  (lọc máu qua màng bụng) ở những bệnh nhân suy thận, nhiễm trùng có thể xảy ra dẫn đến viêm phúc mạc.

• Nguyên nhân khác: 
• Viêm phúc mạc hóa học: tình trạng phúc mạc viêm nhưng không do vi khuẩn mà do các chất hóa học của cơ thể kích thích phúc mạc như acid trong dịch vị, enzym của  tụy, dịch mật, máu hoặc nước tiểu,... hoặc các chất hóa học bên ngoài như chất cản quang barit 
• Viêm phúc mạc ở người suy giảm miễn dịch (dùng thuốc ức chế miễn dịch, HIV/AIDS,…)    

Yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc viêm phúc mạc

Viêm phúc mạc là nhiễm trùng nguyên phát hoặc thứ phát trong ổ phúc mạc, vì vậy một số yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc viêm phúc mạc như sau:

• Có tiền sử phẫu thuật vùng bụng hoặc thực hiện thủ thuật lọc máu qua màng bụng
• Viêm phúc mạc có thể là biến chứng từ các bệnh về tiêu hóa như: xơ gan, bệnh Crohn, viêm loét dạ dày - tá tràng, viêm túi mật, viêm ruột thừa, viêm túi thừa đại tràng,…
• Viêm nhiễm phụ khoa ở phụ nữ
• Tiền sử đã mắc viêm phúc mạc trước đây tăng nguy cơ mắc viêm phúc mạc thứ phát

Hiểu đúng và đầy đủ về các yếu tố nguy cơ và nguyên nhân dẫn đến viêm phúc mạc giúp người bệnh hiểu thêm về bệnh và có thể dự phòng một số nguyên nhânđồng thời giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả và nhanh chóng, tránh những biến chứng nguy hiểm của viêm phúc mạc.