Câu hỏi
Tôi là nữ 25 tuổi, bắt đầu bị trầm cảm từ 3 năm trước. Hiện tại tôi đã kiểm soát được tình trạng trầm cảm nhưng chưa dám sinh con vì có người nói có thể di truyền sang con. Thực tế thì trầm cảm có di truyền không?
Trả lời
(Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Thị Hồng Thu)
Bệnh lý trầm cảm, hay hội chứng trầm cảm, là một loại rối loạn cảm xúc trong tâm thần học. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là độ tuổi từ 18 - 45. Phụ nữ thường là đối tượng dễ mắc bệnh hơn nam giới.
Trầm cảm thường dễ xuất hiện hơn ở những người đã ly thân, ly hôn, thất nghiệp hoặc bị sang chấn tâm lý nào đó. Ngoài ra, trầm cảm chắc chắn liên quan đến yếu tố di truyền (theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình - Bộ Y tế).
Một nhóm nghiên cứu của Anh gần đây đã phân lập một gen gặp phổ biến ở nhiều thành viên trong gia đình bị trầm cảm. Nhiễm sắc thể 3p25-26 đã được tìm thấy trong hơn 800 gia đình có trầm cảm tái phát.
Các nhà khoa học tin rằng, khoảng 40% những người bị trầm cảm có thể liên quan đến gen. Nghiên cứu này cũng chỉ ra những người có cha mẹ hoặc anh chị em ruột trong nhà bị trầm cảm, có nguy cơ bị trầm cảm tăng gấp 3 lần.
Không chỉ là di truyền, một người lớn lên cùng một nhà với người bị trầm cảm có thể dễ mắc bệnh này hơn. Trẻ em nhìn thấy cha mẹ hoặc anh chị em trong nhà mắc trầm cảm có thể sẽ bắt chước hành vi của người đó. Một đứa trẻ nhìn thấy mẹ nó liên tục nằm trên giường và buồn bã, khóc lóc có thể không nghĩ rằng đó là bất thường.
Ngoài ra cũng có nhiều nguyên nhân khác dẫn đến nguy cơ mắc trầm cảm. Chúng ta có thể thấy, trầm cảm do môi trường, cách giáo dục, những sang chấn tâm lý, kí ức bất hạnh của tuổi thơ. Hay một số bệnh lý mạn tính hoặc do nồng độ chất sinh hóa trong não cao...
Để trầm cảm không còn là bệnh di truyền thì gia đình, xã hội, cộng đồng cần có môi trường sống, cách giáo dục khoa học, văn minh. Nên có những hiểu biết căn bản về bệnh để bảo vệ bản thân và gia đình.
Bạn không nên lo lắng quá
Một câu hỏi đặt ra là nếu một người có cha mẹ hoặc anh chị em bị trầm cảm thì họ có lo lắng không? Câu trả lời là không nhất thiết. Trầm cảm liên quan đến các sự cố lớn trong cuộc đời. Trầm cảm chỉ là tình huống tạm thời và có thể điều trị được.
Nếu có ý định sinh con, bạn nên chăm sóc tốt cho sức khỏe bản thân, cả về thể chất và tinh thần. Điều trị tốt tình trạng trầm cảm của mình trước, đạt được tâm lý ổn định, vui vẻ, thoải mái để hành trình mang thai được thuận lợi nhất. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa Tâm thần trong suốt quá trình mang thai để phát hiện và can thiệp sớm, nếu có triệu chứng trầm cảm tái phát.
Quan trọng hơn là thời kỳ sau sinh và quá trình nuôi con từ nhỏ đến lớn, ba mẹ hãy vui vẻ, hạnh phúc, nuôi dạy con đúng đắn. Bảo vệ mình không bị tái phát trầm cảm chính là bảo vệ con. Chúc bạn luôn hạnh phúc với những dự định trong tương lai.
