Ung thư: hiểm họa khôn lường và chiến lược toàn diện trong phòng ngừa

Ung thư là một bệnh lý mà có lẽ bất kỳ ai trong chúng ta đều nghe qua ít nhất một lần trong đời. Xã hội phát triển thì số lượng người mắc ung thư ngày càng tăng và là mối đe dọa đến sức khỏe cộng đồng,

Hiện nay, việc chữa bệnh ung thư vẫn còn nhiều khó khăn do người dân ít khi đi khám sức khỏe định kỳ mà thường đến viện khi đã có triệu chứng. Vì vậy bệnh thường phát hiện muộn, ngoài ra bệnh có mức độ di căn nhanh, diễn biến phức tạp, khó chữa trị dứt điểm và hầu như không có biểu hiện nào ở giai đoạn sớm. 

Hãy cùng BookingCare tìm hiểu về bệnh lý ác tính này qua bài viết dưới đây để rõ hơn tầm nguy hiểm của bệnh.

Ung thư là gì?

Trong thời đại ngày nay mặc dù khoa học đã có những tiến bộ vượt bậc đặc biệt là trong lĩnh vực sinh học phân tử, tuy nhiên để định nghĩa bệnh ung thư là gì vẫn không dễ dàng.

Tuy nhiên chúng ta có thể định nghĩa ung thư như là quá trình bệnh lý trong đó một số tế bào thoát ra khỏi sự kiểm soát, sự biệt hóa sinh lý của tế bào và tiếp tục nhân lên. Những tế bào này có khả năng xâm lấn và phá hủy các tổ chức chung quanh. Đồng thời chúng di trú và đến phát triển ở nhiều cơ quan khác nhau và hình thành nên di căn, cuối cùng ung thư gây tử vong do:

• Các biến chứng cấp tính như: xuất huyết ồ ạt, chèn ép não, ngạt thở.
• Tiến triển nặng dần tiến đến rối loạn chức năng của các cơ quan do khối di căn như thiểu năng hô hấp, suy chức năng gan thận.
• Sự thoái triển dần dần, kéo dài dẫn đến suy kiệt và cuối cùng bệnh nhân tử vong.

Ung thư không phân biệt đối tượng, có thể xâm phạm bất kỳ bộ phận nào trong cơ thể, từ não đến gan, từ phổi đến tuyến tiền liệt. Với khả năng gây tử vong cao, ung thư là một trong những nguy cơ lớn đối với sức khỏe toàn cầu.

Chẩn đoán ung thư như thế nào?

Mỗi vị trí ung thư có các triệu chứng phát hiện khác nhau, tuy nhiên mọi triệu chứng phát hiện đều xuất phát từ sinh lý bệnh học, đặc biệt là sự phát triển đặc trưng của mỗi loại khối u.

Khi các triệu chứng đã xuất hiện rõ, thầy thuốc nên thực hiện một số phương pháp chẩn đoán:

• Thực hiện chẩn đoán càng sớm càng tốt, thăm khám và thực hiện các thủ thuật tránh gây đau đớn, lo âu cho bệnh nhân.
• Nhanh chóng sinh thiết khối u để có chẩn đoán xác định về giải phẫu bệnh. Các bác sĩ cũng có thể sử dụng các kỹ thuật sinh học phân tử để xác định đặc điểm di truyền của tế bào ung thư.
• Yêu cầu kiểm tra về lâm sàng và cận lâm sàng để đánh giá ung thư đang tiến triển tại chỗ hay đã di căn xa.
• Chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh.
• Kiểm tra lại chẩn đoán nhanh và chính xác để quyết định phương pháp điều trị thích hợp nhất. Chẩn đoán chậm dẫn đến điều trị chậm và bệnh nhân mất đi cơ hội điều trị khỏi bệnh, kết quả điều trị cũng xấu đi.

Quá trình chẩn đoán ung thư là một hành trình phức tạp đòi hỏi sự chính xác và đa dạng của các phương pháp y khoa. Kỹ thuật hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp (CT scan), PET scan, và MRI thường được sử dụng để xác định vị trí và kích thước của khối u, mức độ lan tràn của khối u. 

Khi nào ung thư di căn?

Ung thư di căn là tình trạng các tế bào ung thư tách rời ra khỏi u nguyên phát để đến cư trú và phát triển thành khối u ở cơ quan khác qua các đường khác nhau: đường bạch huyết, đường máu, đường kế cận…

Ung thư trở nên nguy hiểm khi tế bào bắt đầu di căn, tức là chúng xâm chiếm các bộ phận xung quanh hoặc lan rộng qua hệ thống máu và mạch máu. Sự di căn này khiến cho việc điều trị trở nên phức tạp hơn và nâng cao khả năng tái phát của bệnh. Triệu chứng của sự di căn thường bao gồm sưng, đau, và sự suy giảm chức năng của các cơ quan và mô bị  khối u di căn tới.

Điều trị ung thư như thế nào?

Phương pháp điều trị ung thư ngày càng đa dạng và hiện đại hóa, phản ánh sự tiến bộ trong nghiên cứu y học và công nghệ. Phẫu thuật vẫn là một phương pháp quan trọng để loại bỏ khối u, nhưng nó thường được kết hợp với xạ trị và hóa trị để đảm bảo loại bỏ hết tế bào ung thư và ngăn chặn sự tái phát.

Ngoài ra, liệu pháp gen và điều trị nhắm mục tiêu đang mở ra những cơ hội mới, tập trung vào tế bào ung thư mà không gây hại cho tế bào khỏe mạnh xung quanh. Bên cạnh đó các thuốc nội tiết, thuốc miễn dịch cũng góp phần cải thiện hiệu quả của điều trị bệnh ung thư

Phòng ngừa ung thư ra sao?

Mặc dù đã có những tiến bộ rất lớn trong lĩnh vực điều trị ung thư trong hai thập kỷ qua, nhưng ung thư vẫn còn là một bệnh khó có thể điều trị khỏi.

Tuy vậy khoảng 50% trường hợp bệnh ung thư có thể phòng tránh được. Dự phòng ung thư là một vai trò mới rất quan trọng đối với tất cả các thầy thuốc trong thế kỷ 21. Để chủ động phòng chống ung thư, các chính sách phòng chống tích cực phải dựa vào cơ sở kiến thức khoa học.

Phòng ngừa ung thư đặt ra một thách thức lớn đối với cả cá nhân và cộng đồng y tế. Lối sống lành mạnh với chế độ ăn cân đối, việc tập thể dục đều đặn, và giữ cân nặng ổn định đều được xem xét là những biện pháp quan trọng.

Hạn chế tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm và độc hại, cùng việc tránh thói quen hút thuốc lá và tiếp xúc với tác nhân gây bức xạ ion hóa, cũng là những cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc ung thư. 

Ngoài ra, tham gia các chương trình sàng lọc và kiểm tra sức khỏe định kỳ là quan trọng để phát hiện sớm và điều trị những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Sàng lọc ung thư liệu có cần thiết?

Mục đích của sàng lọc ung thư là để phát hiện những tổn thương tiền ung thư, những trường hợp ung thư chưa có biểu hiện lâm sàng bằng cách sử dụng các test chẩn đoán hoặc các phương pháp khác có thể áp dụng được rộng rãi trong cộng đồng. 

Kết quả của sàng lọc thường phân thành 2 nhóm: Một nhóm không phát hiện ung thư và và nhóm kia có những biểu hiện nghi ngờ cần có những xét nghiệm chuyên khoa để chẩn đoán xác định.

Một phương pháp sàng lọc có hiệu quả phải chứng minh được sự giảm tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân được sàng lọc so với những bệnh nhân không được sàng lọc. Loại ung thư lý tưởng để chọn sàng lọc là:

• Loại ung thư có tỷ lệ tử vong cao trong cộng đồng
• Có một thời kỳ tiền lâm sàng rất dài
• Phát hiện được ở giai đoạn sớm, điều trị có hiệu quả
• Phát hiện được bằng cách sử dụng test có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, giá cả xét nghiệm vừa phải và ít gây độc hại cho cơ thể để có thể làm lập lại nhiều lần.

Trong thực tế hiện nay chỉ có một số ít loại ung thư có lợi ích thực sự khi thực hiện sàng lọc: ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư da, ung thư đại trực tràng, ung thư tiền liệt tuyến mặc dù vẫn còn một số tranh cãi về một số kỹ thuật thực hiện.

Lợi ích mà sàng lọc ung thư mang lại bao gồm:

• Cải thiện được tiên lượng cho bệnh nhân nhờ vào phát hiện sớm qua sàng lọc
• Giảm thiểu các phẫu thuật cắt bỏ rộng rãi làm mất chức năng.
• Làm yên lòng những người có test sàng lọc âm tính.
• Làm giảm chi phí trong điều trị ung thư.
• Cuối cùng tất nhiên làm giảm tỷ lệ tử vong thông qua chính sách sàng lọc.

Ung thư không chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn là một thách thức đối với toàn xã hội. Sự tiến bộ trong nghiên cứu và công nghệ y học đã giúp chúng ta có những phương pháp chẩn đoán và điều trị hiệu quả hơn. 

Tuy nhiên, sự nguy hiểm của ung thư vẫn còn nhiều và đòi hỏi sự hợp tác toàn cầu để đối phó và ngăn chặn sự lan rộng của nó. Việc tăng cường ý thức cộng đồng về phòng ngừa, cùng với sự hỗ trợ và đầu tư vào nghiên cứu ung thư sẽ đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến này. Chúng ta cần phải tập trung không chỉ vào việc điều trị, mà còn vào việc ngăn chặn và giảm nguy cơ mắc ung thư, xây dựng một cộng đồng và thế giới khỏe mạnh và an toàn.