6 điều cần biết về xét nghiệm ALT đánh giá chức năng gan

Xét nghiệm ALT là xét nghiệm liên quan đến alanine aminotransferase - một loại enzym phổ biến ở gan. Dựa vào kết quả đo lường và phân tích enzym này, bác sĩ sẽ có thêm những căn cứ tìm hiểu các triệu chứng bệnh lý, thuốc hoặc chấn thương có làm tổn thương gan hay không.

Xét nghiệm ALT đo lường yếu tố nào?

Xét nghiệm ALT là một xét nghiệm máu để đánh giá hoạt động của Alanine Aminotransferase trong gan. ALT là một loại enzym chủ yếu trong các tế bào gan và có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa amino axit alanine. ALT được giải phóng vào huyết thanh khi tế bào gan bị tổn thương hoặc chết. Mức ALT cao trong huyết thanh có thể là dấu hiệu gan bị tổn thương.

Mục đích của xét nghiệm ALT trong chẩn đoán y tế

Xét nghiệm ALT đo lượng men ALT trong huyết thanh để đánh giá sự bất thường trong gan. Chỉ số ALT tăng cao có thể cảnh báo dấu hiệu gan viêm nhiễm như: viêm gan virus, viêm gan do sử dụng thuốc, viêm gan do rượu, viêm gan do virus Epstein-Barr, hoặc viêm gan do virus, viêm gan siêu vi C, xơ gan, ung thư gan, tổn thương gan do chế độ ăn uống không lành mạnh hoặc sử dụng thuốc gây tổn thương gan.

Xét nghiệm ALT đo lượng ALT được giải phóng từ gan vào huyết thanh giúp chẩn đoán và theo dõi các vấn đề liên quan đến gan. Xét nghiệm ALT cũng được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị và theo dõi tiến triển của các bệnh lý về gan.

Đối tượng cần thực hiện xét nghiệm ALT

Xét nghiệm ALT có thể được thực hiện cho mọi đối tượng có nhu cầu kiểm tra chức năng gan, đặc biệt được khuyến cáo thực hiện xét nghiệm cho những người có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về gan như:

• Những người có tiền sử bệnh gan, như viêm gan, xơ gan, hoặc viêm gan mỡ.
• Những người có tiếp xúc với chất gây độc cho gan, chẳng hạn như rượu, thuốc lá, hoặc các chất độc hại khác.
• Những người đang sử dụng hoặc tiếp xúc với các loại thuốc có thể gây tổn thương gan.
• Những người có các triệu chứng hoặc dấu hiệu của vấn đề gan, như mệt mỏi, đau bụng, hay thay đổi màu da và mắt.

Mức giá trị xét nghiệm ALT bình thường

Thông thường, giá trị chung cho mức ALT tiêu chuẩn không được quy định cụ thể. Nhìn chung, mức chỉ số ALT bình thường được đưa ra thường ở trong khoảng giá trị như sau:

Mức giá trị bình thường trong xét nghiệm ALT có thể khác nhau tùy thuộc vào phương pháp xét nghiệm, các yếu tố như độ tuổi, giới tính và tiêu chuẩn xét nghiệm của từng phòng xét nghiệm và bệnh viện. Người kiểm tra trước khi thực hiện xét nghiệm nên tham khảo qua giá trị tiêu chuẩn này từ bác sĩ hoặc chuyên gia xét nghiệm để tham khảo cho trường hợp của mình.

Các bài kiểm tra kết hợp với xét nghiệm ALT

Xét nghiệm ALT thường được thực hiện như một phần của một nhóm xét nghiệm chức năng gan cùng xét nghiệm AST (aspartate aminotransferase). Đây được gọi là đôi số De Ritis (tức là tỷ lệ giữa mức ALT và AST) giúp chẩn đoán các bệnh lý như:

• Viêm gan virus: đôi số De Ritis có giá trị cao hơn 1, tức là mức ALT tăng cao hơn AST. Ví dụ, trong viêm gan virus B (HBV) hoặc viêm gan virus C (HCV), đôi số De Ritis thường lớn hơn 1,5.
• Xơ gan: tỷ lệ giữa AST và ALT thường cao hơn 1 (mức AST tăng cao hơn ALT). Trong xơ gan do gan nhiễm mỡ (non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD) hoặc xơ gan do cồn (alcoholic liver disease, ALD), tỷ lệ AST/ALT thường cao hơn 2.

Đôi số De Ritis là một trong nhiều yếu tố có thể hỗ trợ bác sĩ xác định mức độ tổn thương gan và nguyên nhân gây ra tình trạng đó. Để có chẩn đoán chính xác và đầy đủ, người xét nghiệm nên kết hợp với các xét nghiệm, triệu chứng, thông tin lâm sàng và ý kiến của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác một bệnh gan cụ thể.

Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm ALT

Tương tự như các xét nghiệm máu khác, kết quả của xét nghiệm ALT có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố nhất định như:

• Các loại thuốc có thể tăng hoặc giảm mức ALT, vì vậy nếu đang sử dụng thuốc, người xét nghiệm nên thông báo cho bác sĩ hay nhân viên y tế được biết.
• Các tác nhân gây tổn thương gan như rượu, thuốc lá, chất gây ô nhiễm môi trường, và các chất độc hại khác.
• Các vấn đề sức khỏe như: bệnh tim, bệnh thận, hoặc bệnh tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng đến mức ALT.
• Mức ALT buổi sáng cao hơn so với buổi chiều.

Xét nghiệm ALT là một trong những xét nghiệm quan trọng được sử dụng để đánh giá chức năng gan và phát hiện sớm các vấn đề bệnh lý liên quan đến chức năng chuyển hóa trong cơ thể. Người bệnh có thể tham khảo và tuân theo hướng dẫn xét nghiệm, tư vấn của bác sĩ để có được kết quả chính xác nhất nhằm sàng lọc, phòng ngừa và điều trị kịp thời.