Tổng quan về các xét nghiệm chức năng gan phổ biến hiện nay

Các xét nghiệm chức năng gan được thực hiện bằng nhiều phép đo giúp đánh giá sức khỏe và chức năng của gan. Người làm xét nghiệm có thể thăm khám để được bác sĩ tư vấn hình thức xét nghiệm chức năng sao cho phù hợp với mục đích kiểm tra.

Tầm quan trọng của các xét nghiệm chức năng gan

Các xét nghiệm chức năng gan cung cấp thông tin về hoạt động chức năng và sức khỏe của gan. Chỉ số trên các báo cáo xét nghiệm có thể phát hiện các vấn đề về gan như viêm gan, xơ gan, ung thư gan, viêm gan siêu vi C và các rối loạn chức năng gan khác.

Ngoài ra, xét nghiệm chức năng gan còn hỗ trợ theo dõi hiệu quả điều trị và đánh giá tình trạng gan của bệnh nhân. Các xét nghiệm chức năng gan đều có vai trò quan trọng trong chẩn đoán bệnh lý gan qua nhiều yếu tố khác nhau.

Xét nghiệm chức năng gan có thể phát hiện sớm các bệnh lý về gan như viêm gan virus, viêm gan do rượu, xơ gan, ung thư gan, viêm gan siêu vi C và các rối loạn chức năng gan khác. Khi gan bị tổn thương, các chỉ số xét nghiệm chức năng gan thường có sự thay đổi rõ rệt so với mức xét nghiệm chức năng gan điển hình, điều này có thể báo hiệu các vấn đề về gan.

Các chỉ số thường đo trong các xét nghiệm chức năng gan

Các xét nghiệm chức năng gan có rất nhiều phép đo. Tùy thuộc vào yêu cầu hoặc mục đích xét nghiệm, người thực hiện kiểm tra có thể được bác sĩ chỉ định điều chỉnh các phép đo trong báo cáo xét nghiệm sao cho phù hợp. Các chỉ số thường được đo trong xét nghiệm chức năng gan bao gồm:

• Enzyme gan: gồm Alanine aminotransferase (ALT) và Aspartate aminotransferase (AST). Đây là những loại protein gọi là enzyme được tìm thấy trong gan cũng như nhiều cơ và cơ quan khác. Khi gan bị tổn thương, mức độ các enzyme này trong máu sẽ tăng.
• Bilirubin: Bilirubin là một chất kháng sinh tự nhiên gan tạo ra từ quá trình phân hủy hồng cầu cũ. Mức độ bilirubin cao có thể chỉ ra các vấn đề về chức năng gan hoặc vấn đề về việc tiếp nhận, chuyển hóa và đào thải bilirubin.
• Albumin: Albumin là một protein quan trọng được tạo ra ở gan có chức năng giữ nước trong mạch máu và vận chuyển các chất dinh dưỡng. Mức độ albumin thấp có thể báo hiệu sự suy giảm chức năng gan.
• Lactate dehydrogenase (LD): loại enzyme được tìm thấy trong hầu hết các tế bào của cơ thể. LD được giải phóng vào máu khi tế bào bị tổn thương do bệnh tật hoặc chấn thương.
• Prothrombin time (PT): đo lường thời gian đông máu. Chức năng gan yếu có thể kéo dài thời gian đông máu.
• Alkaline phosphatase (ALP): một loại enzyme có mặt trong gan và xương. ALP ở mức cao có thể chỉ ra vấn đề bệnh lý liên quan đến gan hoặc xương.

Các xét nghiệm chức năng gan phổ biến

Dựa trên các chỉ số đo lường và vai trò của các yếu tố, các xét nghiệm chức năng gan có thể được phân thành 3 loại xét nghiệm chức năng chính như sau:

• Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng tổng hợp: Đo tổng số protein, albumin, globulin, fibrinogen và prothrombin trong máu. Các chỉ số này giúp đánh giá khả năng tổng hợp các protein của gan.
• Nhóm xét nghiệm khảo sát chức năng bài tiết và khử độc: Đo bilirubin trực tiếp, bilirubin gián tiếp, bilirubin toàn phần, alkaline phosphatase (ALP), gamma-glutamyl transferase (GGT) và acid uric trong máu. Các chỉ số này giúp đánh giá khả năng bài tiết mật và khử độc của gan.
• Nhóm xét nghiệm đánh giá tình trạng hoại tử gan: Đo alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), lactate dehydrogenase (LDH) và creatine kinase (CK) trong máu. Các chỉ số này giúp đánh giá mức độ tổn thương tế bào gan.

Chỉ số bình thường của các xét nghiệm chức năng gan

Kết quả xét nghiệm máu phạm vi tiêu chuẩn cho các xét nghiệm chức năng gan điển hình bao gồm:

• ALT: 7 đến 55 đơn vị mỗi lít (U/L).
• AST: 8 đến 48 U/L.
• ALP: 40 đến 129 U/L.
• Albumin: 3,5 đến 5,0 gram mỗi deciliter (g/dL).
• Tổng lượng đạm: 6,3 đến 7,9 g/dL.
• Bilirubin: 0,1 đến 1,2 miligam mỗi deciliter (mg/dL).
• GGT: 8 đến 61 U/L.
• LD: 122 đến 222 U/L.
• PT: 9,4 đến 12,5 giây.

Những kết quả này khá phổ biến ở các xét nghiệm chức năng gan đối với nam giới trưởng thành. Kết quả trong phạm vi này có thể chênh lệch giữa các phòng thí nghiệm cũng như đối với phụ nữ và trẻ em.

Xét nghiệm chức năng gan là một công cụ quan trọng giúp người làm xét nghiệm có thể hiểu được tình trạng hoạt động chức năng của gan. Tùy vào mục đích xét nghiệm, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp xét nghiệm chức năng gan với các xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán khác để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng gan của bệnh nhân.