Bệnh viêm mũi xoang do nấm

Viêm mũi xoang do nấm là tình trạng viêm mũi xoang kéo dài với sự hiện diện của nấm gây tổn thương niêm mạc và tổ chức xung quanh. Nấm mũi xoang có 4 thể:

• Thể không xâm nhập còn gọi là u nấm
• Thể xâm nhập giả u
• Thể xâm lấn
• Thể viêm mũi xoang dị ứng với nấm.

Để biết chính xác tình trạng của mình như thế nào, người bệnh cần thăm khám với bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng. Điều trị sớm sẽ mang lại hiệu quả cao. 

Nguyên nhân viêm mũi xoang do nấm

• Do hít phải các bào tử nấm trong môi trường xung quanh. Chúng sẽ bám vào hốc mũi xoang chờ cơ hội gây bệnh.
• Nguyên nhân có liên quan đến răng chiếm 1/3 trường hợp. Các sợi nấm phát triển trong chất hàn răng là oxit kẽm có trong eugenat đi qua đỉnh răng vào trong xoang. Thời gian từ lúc chăm sóc răng đến khi chẩn đoán viêm xoang do nấm từ vài tháng đến vài năm.

Các yếu tố thuận lợi gây bệnh viêm mũi xoang do nấm:

• Thông khí mũi xoang kém do có bệnh lý mũi xoang kéo dài, dị vật, lệch vẹo vách ngăn.
• Điều trị thuốc làm mất cân bằng nấm - vi khuẩn tại chỗ.
• Điều kiện khí hậu: khí hậu nóng và ẩm ướt thích hợp cho nấm mốc phát triển.
• Người bệnh bị suy giảm miễn dịch, bệnh tiểu đường.

Triệu chứng viêm mũi xoang do nấm

Tùy từng thể và từng xoang mà có các biểu hiện khác nhau.

1. Thể u nấm không xâm nhập

Nấm khu trú ở xoang hàm:

• Chảy mũi mủ mạn tính, không thối, chảy ra mũi sau là hay gặp nhất.
• Tắc ngạt mũi.
• Nhức đầu vùng gò má, thái dương.
• Một số trường hợp không có triệu chứng, phát hiện bệnh rất tình cờ.

• Khám nội soi thấy: viêm phù nề kết hợp với chảy mủ. Có polip hoặc có khối nấm màu nâu đen, kết hợp đôi khi với những thay đổi giải phẫu như concha- bullosa, cuốn giữa đảo chiều, lệch vách ngăn.

Nấm khu trú xoang trán - sàng-hàm:

• Chảy mủ và có khi kèm theo các dấu hiệu về mắt, phù nề và nhất là nhìn đôi.

Nấm khu trú xoang bướm:

• Nhức đầu vùng đỉnh, chẩm, có những rối loạn ở mắt nghiêm trọng và thường xẩy ra ở người có suy giảm miễn dịch.

2. Thể xâm nhập giả u (hiếm nhưng nặng)

• Biến dạng xương hàm trên, lồi mắt, liệt vận nhãn.
• Nội soi thấy khối có màu xám nâu hoặc lục nhạt.
• Thường gặp ở người bệnh có suy giảm miễn dịch, đái tháo đường.

3. Thể dữ dội xâm nhập thật sự

• Người bệnh có suy giảm miễn dịch.
• Đau mặt, sốt, phù nề, chảy mũi lẫn máu.
• Viêm mô lan rộng dưới dạng hoại thư da-niêm mạc, tổn thương xoang bướm,ổ mắt, tổn thương dây thần kinh nội sọ, động mạch.

4. Thể viêm mũi xoang dị ứng với nấm

• Bệnh polyp mũi không đáp ứng với điều trị thuốc.
• Là một bệnh lành tính, không xâm nhập, gặp khoảng 6% trong toàn bộ viêm mũi xoang mạn tính, đôi khi chỉ bị viêm mũi xoang một bên.

Khi có những triệu chứng trên, người bệnh cần đi khám và tư vấn chuyên khoa Tai Mũi Họng. 

Nguyên tắc điều trị viêm mũi xoang do nấm

• Điều trị phẫu thuật luôn đặt ra
• Tùy từng thể viêm xoang do nấm có cách điều trị thích hợp.

Tiên lượng và biến chứng

Viêm mũi xoang do nấm đối với thể không xâm nhập có tiên lượng tốt nếu được điều trị kịp thời. Biến chứng của thể này cũng giống như các viêm mũi xoang mạn tính khác.

Viêm mũi xoang do nấm đối với thể xâm nhập có tiên lượng xấu nhất là ở những người có bệnh mạn tính suy giảm miễn dịch, đái tháo đường.

Biến chứng chủ yếu khi nấm xâm nhập vào ổ mắt gây lồi mắt, liệt vận nhãn, nhìn đôi, mù; xâm nhập vào sọ não gây tổn thương thần kinh nội sọ; gây biến dạng xương hàm mặt; tổn thương mạch máu gây chảy máu ồ ạt. Đặc biệt ở thể dữ dội nếu không được điều trị nấm sẽ xâm lấn lên não bằng đường trực tiếp hoặc huyết khối động mạch cảnh trong dẫn đến tử

Cách phòng bệnh

• Nâng cao sức đề kháng toàn thân.
• Tránh sử dụng kháng sinh nhiều đợt, kéo dài.
• Phát hiện và điều trị sớm các nguyên nhân gây tắc ngạt mũi