Ung thư máu là một bệnh lý ác tính xuất phát từ cơ quan tạo máu. Bệnh lý này làm rối loạn sự sinh sản và biệt hóa các dòng tế bào máu như: hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Trong đó hay gặp bất thường về dòng bạch cầu là chủ yếu hay còn gọi là bệnh bạch cầu.
Có rất nhiều nguyên nhân gây ung thư máu. Tuy nhiên người ta thấy rằng bệnh lý này do sự bất thường về gen và các tác động của các yếu tố độc hại của môi trường là chủ yếu dẫn đến tình trạng này.
Những nguyên nhân gây ung thư máu thường gặp
Yếu tố di truyền và hôn nhân cận huyết.
Các đột biến gen trong tế bào máu có thể dẫn đến sự phát triển bất thường của tế bào tạo điều kiện cho sự hình thành của ung thư máu. Nếu có thành viên trong gia đình mắc bệnh đặc biệt là người thân như anh em, cha mẹ, có thể tăng nguy cơ cho những người khác trong gia đình.
Khi có hôn nhân cận huyết nguy cơ di truyền gen đột biến tăng lên do sự chia sẻ gen giữa các thành viên trong gia đình. Trong gia đình hôn nhân cận huyết có khả năng cao hơn về việc lưu thông gen đột biến liên quan đến ung thư máu giữa các thế hệ.
Ung thư máu thường là một bệnh di truyền đa yếu tố, có nghĩa là nó phụ thuộc không chỉ vào một gen mà nhiều gen khác nhau có thể tương tác với nhau để tạo nên tình trạng bệnh.
Tác động của tia x, chất phóng xạ và hóa chất
Tia X và tia phóng xạ có thể tạo ra các ion và các gốc tự do trong tế bào. Những thay đổi này có thể gây ra sự đột biến trong DNA, có thể dẫn đến sự phát triển không kiểm soát của tế bào.
Cả hai loại tia này đều có khả năng gây tổn thương trực tiếp cho cấu trúc của DNA trong tế bào máu. Nếu tổn thương này không được sửa chữa chính xác, nó có thể dẫn đến lỗi gen và phát triển của ung thư.
Những người tiếp xúc với chất phóng xạ như những người làm việc trong ngành hạt nhân có nguy cơ cao hơn mắc bệnh ung thư máu. Chất phóng xạ có thể tích tụ trong cơ thể và tạo ra tác động lâu dài gây hại cho các tế bào máu.
Một số hóa chất, đặc biệt là những chất gây độc tố, có khả năng tác động tiêu cực đến cấu trúc của DNA trong tế bào máu. Điều này có thể dẫn đến đột biến gen và phát triển của ung thư.
Yếu tố tuổi tác
Hệ miễn dịch cũng có thể suy giảm với tuổi tác. Hệ miễn dịch yếu dẫn đến khả năng giảm bớt khả năng diệt tế bào ung thư, cho phép chúng phát triển một cách không kiểm soát hơn. Các hệ thống sửa chữa DNA có thể giảm hiệu suất theo thời gian. Khi người ta già đi, khả năng sửa chữa các tổn thương DNA giảm, làm tăng khả năng tích tụ đột biến gen và nguy cơ mắc ung thư.
Yếu tố hormone
Yếu tố hormone cũng là một trong những nguyên nhân gây ung thư máu. Hormone có thể thay đổi quá trình tạo hình mô máu, làm tăng khả năng phát triển các loại tế bào máu không bình thường.
Trong quá trình lão hóa có thể xảy ra sự biến đổi hormone tự nhiên, đặc biệt là ở phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone và tăng nguy cơ mắc các loại ung thư máu như lymphoma hay leukemia.
Không phải tất cả bệnh nhân ung thư máu đều do một nguyên nhân gây ra, Nó có thể là sự kết hợp của nhiều yếu tố và trải qua thời gian tiếp xúc lâu mà không được phát hiện kịp thời dẫn đến tình trạng bệnh lý. Vì vậy khi thấy bất kỳ một dấu hiệu nghi ngờ ung thư máu cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và phát hiện kịp thời.
