Chụp cắt lớp vi tính hốc mắt

Chụp cắt lớp vi tính hốc mắt để làm gì

Chụp cắt lớp vi tính hốc mắt chỉ định thăm khám các bệnh lý vùng hàm hốc mắt trong chấn thương, viêm, nhiễm trùng, tổn thương u.

Chống chỉ định

• Có tính chất tương đối. Nếu được có thể thay thế bằng cộng hưởng từ.
• Phụ nữ có thai, đặc biệt trong ba tháng đầu. Khi phải chụp có thể sử dụng áo chì che vùng bụng.

Chuẩn bị chụp

Người thực hiện

• Bác sỹ chuyên khoa
• Kỹ thuật viên điện quang

Phương tiện

• Máy chụp cắt lớp vi tính
• Máy bơm điện chuyên dụng
• Phim, cát – xét, hệ thống lưu trữ hình ảnh
• Các vật tư y tế liên quan.

Chuẩn bị bệnh nhân

• Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phổi hợp với thầy thuốc.
• Tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, cặp tóc nếu có
• Cần nhịn ăn, uống trước 4giờ. Có thể uống không quá 50ml nước.
• Người bệnh quá kích thích, không nằm yên cần cho thuốc an thần.
• Có phiếu chỉ định chụp cắt lớp vi tính

Các bước tiến hành

Chụp theo hai hướng cắt ngang và đứng ngang. Đối với các máy cắt lớp vi tính đa dãy (từ 16 dãy trở lên) có thể chỉ cần thực hiện hướng cắt cắt ngang và tái tạo lại theo hướng đứng ngang và các hướng khác mà vẫn đảm bảo được chất lượng hình ảnh giống như so với ảnh hướng cắt gốc là cắt ngang.

Hướng cắt ngang

• Người bệnh nằm ngửa
• Thực hiện chụp định vị
• Mặt phẳng cắt song song với khẩu cái cứng
• Từ bờ dưới hốc mắt tới bờ trên hốc mắt
• Độ dày lớp cắt  
• Bước nhảy bằng với độ dày lớp cắt, nên cắt xoắn ốc nếu được.

Hướng cắt đứng ngang

• Người bệnh nằm ngửa đầu ngửa tối đa hoặc nằm sấp đầu ngửa tối đa.
• Thực hiện chụp định vị
• Mặt phẳng cắt vuông góc với mặt phẳng trên
• Từ chóp phía trước nhãn cầu tới bờ sau hốc mắt
• Độ dày lớp cắt  
• Bước nhảy bằng với độ dày lớp cắt, nên cắt xoắn ốc nếu được.

Chụp tiêm thuốc đối quang i-ốt

• Tùy theo chỉ định các trường hợp lâm sàng cụ thể

In phim, ghi đĩa

• In phim theo cả hai hướng cắt ngang và đứng ngang, theo cả cửa sổ xương và cửa sổ phần mềm.
• Ghi đĩa nếu có

Nhận định kết quả

• Mô tả tổn thương: vị trí tổn thương, cấu trúc tổn thương, kích thước, sự lan rộng của tổn thương
• Đối chiếu hình ảnh cắt lớp vi tính và lâm sàng
• Đưa ra các định hướng chẩn đoán nếu có thể. đồng thời có thể đề nghị đưa ra các thăm khám khác phối hợp.

Tai biến và xử trí

• Trẻ em có thể không hợp tác trong quá trình chụp: khóc, cử động. Có thể chụp lúc ngủ, dùng thuốc an thần hoặc gây mê tùy trường hợp.
• Trong nhiều trường hợp người bệnh không thể ngửa được để chụp lớp cắt đứng ngang, có thể tái tạo từ hướng cắt ngang, trong trường hợp này thì nên chụp cắt ngang mỏng nhất có thể để tái tạo được hình ảnh tốt nhất.
• Tai biến liên quan thuốc đối quang i-ốt theo quy trình chẩn đoán và xử trí tai biến thuốc đối quang.