Chụp cộng hưởng từ khớp háng

Chụp cộng hưởng từ MRI (Magnetic Resonance Imaging) được xem như một trong những phát minh có tính cách mạng trong kỹ thuật y học. Chụp cộng hưởng từ có dải ứng dụng rộng khắp và an toàn, không gây nhiễm xạ cho bệnh nhân.

Chụp cộng hưởng từ là gì?

Chụp cộng hưởng từ MRI là một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại trong y học sử dụng từ trường và sóng radio.

Hình ảnh chụp cộng hưởng từ MRI có độ tương phản cao, chi tiết giải phẫu tốt cho phép phát hiện chính xác các tổn thương hình thái, cấu trúc các bộ phân trong cơ thể.

Khả năng tái tạo hình ảnh 3D, không có tác dụng phụ nên ngày càng được chỉ định rộng rãi cho nhiều ứng dụng chuyên khoa khác nhau. Trong đó có ứng dụng quan trọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Cơ Xương khớp.

Chụp cộng hưởng từ khớp háng

Khớp háng là khớp có cấu trúc và chức năng phức tạp. Bệnh lý liên quan khớp bao gồm chấn thương, hoại tử khớp, viêm khớp, thoái hóa khớp, u...Có nhiều khảo sát hình ảnh cho các bệnh lý khớp háng. X quang la chỉ định đầu tiên. Chụp cắt lớp vi tính có giá trị đánh giá chi tiết cấu trúc xương, vỏ xương.

Cộng hưởng từ được chỉ định cho các bệnh lý:

• Hoại tử chỏm xương đùi
• Tổn thương sụn trong thoái hóa khớp
• Gãy xương khó phát hiện trên X quang
• U
• Tổn thương tủy xương
• Viêm khớp và bao hoạt dịch
• Tổn thương xương và phần mềm quanh khớp
• Chèn ép thần kinh. 

Giải phẫu khớp háng

Khớp háng nối giữa ổ cối xương chậu và chỏm xương đùi. Ổ cối ở mặt ngoài xương chậu. Phần ổ cối tiếp chỏm xương đùi la diện nguyệt. Phần còn lại là ổ cối. Mép ổ cối là sụn viền. Dây chằng ngang chạy qua phần khuyết ổ cối.

Chỏm xương đùi có dạng 2/3 khối cầu, tiếp với diện nguyệt xương chậu. Cổ xương đùi nối chỏm và hai mấu chuyển.

Bao khớp bao quanh chu vi ổ cối và sụn viền. Ở xương đùi, bao khớp bám phía trước vào đường gian mấu và phía sau bám vào vùng cách mào gian mấu 1cm. Bao hoạt dịch phủ mặt trong bao khớp.

Dây chằng ngoài bao khớp gồm dây chằng chậu đùi, mu đùi, ngồi đùi và dây chằng vòng. Dây chằng chỏm đùi nằm trong bao khớp bám từ khuyết ổ cối đến hố chỏm đùi.

Bệnh lý khớp háng

Hoại tử vô khuẩn chỏm xương đùi

Thường gặp trong bối cảnh lâm sàng chấn thương, dùng steroid, rượu, béo phì, viêm tụy…

Cộng hưởng từ có độ nhạy 90-100% và độ đặc hiệu trên 90% trong chẩn đoán hoại tử vô khuẩn. Có thể thấy các hình ảnh thay đổi vùng tủy xương ở chỏm, lún sụn khớp, lún xương, mất liên tục sụn khớp, xẹp, biến dạng chỏm xương đùi.

Bệnh Legg – Calve – Perthes

Bệnh ở trẻ em, thường gặp ở tuổi 4-7, ưu thế năm giới. Đặc điểm bệnh là nhồi máu ở đầu xương đùi. Nguyên nhân không rõ.

Cộng hưởng từ giúp đánh giá thay đổi hình thái và tín hiệu ở giai đoạn sớm khi Xquang chưa biểu hiện.

Phù tủy xương

Phù tủy xương có thể là biểu sớm của hoại tử chỏm hoặc mất đi không để lại hậu quả gì. Hình ảnh cộng hưởng từ là các vùng giảm tín hiệu T1W, cao T2W ở vùng đầu và cổ xương đùi. Cần chẩn đoán phân biệt với hoại tử vô khuẩn, viêm, thâm nhiễm u…

Loạn sản khớp háng

Bệnh gặp ở trẻ em. Gặp nữ nhiều hơn nam. Gặp ở hai bên khoảng 33%. Các yếu tố nguy cơ gồm: tiền sử gia đình, ngôi ngược, vẹo cột sống, bất thường cấu trúc quanh khớp. Trên Xquang, trung tâm tạo xương chỏm đùi nhỏ, xương đùi bị đẩy cao ra ngoài.

Cộng hưởng từ đánh giá tốt hình dáng sụn khớp, cho phép xác định vị trí đầu xương đùi, liên quan với ổ cối tốt hơn. Cộng hưởng từ còn cho thấy các biến chứng kèm theo như hoại tử thiếu máu, tràn dịch khớp…

Trượt đầu trên xương đùi

Là bệnh trẻ em. Yếu tố nguy cơ bao gồm: béo phì, chấn thương, bất thường nội tiết… Biểu hiện hình ảnh là sự di lệch ra sau – dưới đầu trên xương đùi. Cộng hưởng từ cho phép đánh giá hình dáng sụn khớp, sụn tăng trưởng, di lệch đầu trên xương đùi, liên quan đầu xương đùi với ổ cối, các biến chứng liên quan như hoại tử chỏm.

Rách sụn viền

Sụn viền bình thường có hình tam giác. Dấu hiệu rách sụn viền là tăng tín hiệu trong sụn hoặc mất sụn liên tục.

Thoái hóa khớp

Biểu hiện thoái hóa khớp gồm: hẹp khe khớp, xơ xương dưới sụn, gai xương, tạo nang. Tràn dịch khớp thấy dễ trên cộng hưởng từ với tín hiệu thấp trên T1W, cao T2W.

Thấp khớp háng

Các tổn thương có thể gặp bao gồm: đầu xương không đều, hủy xương, mỏng sụn khớp, dày bao hoạt dịch.

Viêm khớp háng nhiễm trùng

Nhiễm khuẩn có thể theo đường máu, viêm nhiễm lân cận, tổn thương trực tiếp…

Các tổn thương xương, sụn, phần mềm dễ đánh giá trên cộng hưởng từ. Cộng hưởng từ là kỹ thuật chọn lựa trong phát hiện sớm, đánh giá liên quan.

Đau sụn xương

Thường liên quan ở khớp háng. Các nốt sụn loạn sản bám vào bao hoạt dịch. Các nốt sụn trong khớp làm tổn thương sụn và có thể gây thoái hóa khớp. Các nốt sụn này có tín hiệu trung gian trên T2W, đôi lúc cao trên T1W, T2W.

Gãy xương

Tổn thương vỡ ổ cối, gãy đầu trên xương đùi đánh giá tốt trên X quang và chụp cắt lớp vi tính. Cộng hưởng từ cho phép đánh giá tốt hơn các đường gãy khó phát hiện trên Xquang, gãy ít di lệch, các biến chứng như hoại tử chỏm xương đùi, chèn ép thần kinh…