Giải đáp: Điều trị sán lá gan như thế nào?

Bệnh sán lá gan là bệnh lây nhiễm do ký sinh trùng sán lá gan kí sinh trong cơ thể người gây ra. Có hai loại sán lá gan thường gây bệnh cho người hiện nay là sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn. Mỗi loại sán lá gây bệnh sẽ có thuốc và phương pháp điều trị khác nhau cho người bệnh.

Cùng tìm hiểu về phương pháp điều trị sán lá gan qua bài viết dưới đây để hiểu thêm về cách chữa trị căn bệnh này.

Điều trị bệnh sán lá gan nhỏ

Bệnh sán lá gan nhỏ là một bệnh rất thường gặp ở nước ta, là bệnh ký sinh trùng do sán lá gan nhỏ ký sinh ở đường mật trong gan gây nên tổn thương về đường mật, túi mật, các cơ quan khác với bệnh lý tùy theo mức độ nhiễm, thời gian nhiễm. 

Bệnh sán lá gan nhỏ nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.

Khi có các triệu chứng của bệnh sán lá gan, đặc biệt khi bản thân có tiền sử ăn gỏi cá hoặc các món ăn từ cá chưa được chế biến chín hoàn toàn, người bệnh nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa ký sinh trùng để được thăm khám, phát hiện bệnh. Việc điều trị sớm thường thuận lợi, bệnh sán lá gan thường đáp ứng tốt với thuốc điều trị.

Người mắc bệnh sán lá gan nhỏ cần điều trị triệu chứng bằng các thuốc histamin, giảm đau…. Dùng thuốc lợi mật, nhuận tràng trước và sau điều trị thuốc đặc hiệu. 

Thuốc điều trị đặc hiệu là Praziquantel với liều dùng:

• Đối với người lớn và trẻ em trên 4 tuổi: Praziquantel  liều 75 mg/kg/ngày, chia 3 lần/ngày, uống 1-2 ngày đối với từng trường hợp nhiễm nặng và được theo dõi điều trị tại cơ sở điều trị. Đối với những trường hợp nhiễm nhẹ và trung bình: điều trị với liều 40mg/kg/24 giờ (liều duy nhất), uống sau khi ăn no.. Nếu cần điều trị đợt 2 phải dùng sau 10 ngày.
• Chống chỉ định: Phụ nữ có thai, trẻ em dưới 2 tuổi. Phụ nữ đang cho con bú phải kiêng cho con bú 4 ngày sau khi dùng thuốc.

Điều trị bệnh sán lá gan lớn

Sán lá gan lớn có kích thước 30*10-12mm. Ở người, sán ký sinh trong gan mật, trường hợp bất thường sán có thể ký sinh trong cơ, dưới da... (ký sinh lạc chỗ). Sán trưởng thành đẻ trứng theo đường mật xuống ruột và ra ngoài theo phân.

Trứng sán lá gan lớn có kích thước 140*80mm. Trứng xuống nước, nở ra ấu trùng lông và ký sinh trong ốc, phát triển thành ấu trùng đuôi, ấu trùng đuôi rời khỏi ốc và bám vào các loại rau mọc dưới nước tạo nang trùng hoặc bơi tự do trong nước. Người hoặc trâu bò ăn phải thực vật thủy sinh hoặc uống nước lã có ấu trùng sẽ bị nhiễm sán lá gan lớn.

Điều trị đặc hiệu

Thuốc được lựa chọn để điều trị đặc hiệu sán lá gan lớn là Triclabendazole 250mg

Liều lượng: 10 mg/kg cân nặng. Liều duy nhất. Uống với nước đun sôi để nguội. Uống sau khi ăn no, đặc biệt là bữa ăn có mỡ.

Chống chỉ định: người đang bị bệnh cấp tính khác; phụ nữ có thai; phụ nữ đang cho con bú; người có tiền sử mẫn cảm với thuốc hoặc một trong các thành phần của thuốc; người đang vận hành máy móc, tàu xe; người bệnh trong giai đoạn cấp của các bệnh mạn tính về gan, thận, tim mạch. . .

Tác dụng không mong muốn của thuốc: ngay sau uống thuốc (ngày điều trị đầu tiên) có thể gặp các triệu chứng:

• Đau bụng vùng hạ sườn phải, có thể đau âm ỉ hoặc thành cơn.
• Sốt nhẹ
• Đau đầu nhẹ.
• Buồn nôn, nôn
• Nổi mẩn, ngứa.

Xử trí tác dụng không mong muốn

• Sử dụng thuốc giảm đau khi đau dữ dội.
• Thuốc hạ sốt.
• Thuốc chống dị ứng.
• Xử trí tùy theo các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.

Tuy nhiên hầu hết các triệu chứng trên chỉ thoáng qua, không phải xử trí.

Điều trị hỗ trợ

Sử dụng kháng sinh nếu có bội nhiễm.

Với các trường hợp có ổ áp xe gan kích thước lớn trên 6cm mà điều trị bằng thuốc theo hướng dẫn không có hiệu quả, có thể phối hợp với chọc hút ổ áp xe.

Theo dõi và đánh giá kết quả

Thời gian theo dõi: người bệnh được theo dõi tại cơ sở khám chữa bệnh ít nhất 03 ngày kể từ ngày uống thuốc; khám lại sau 3 tháng, 6 tháng điều trị.

Các chỉ số đánh giá sau 3, 6 tháng điều trị:

• Lâm sàng: các triệu chứng lâm sàng giảm hoặc hết.
• Số lượng bạch cầu ái toan trở về bình thường hoặc giảm
• Siêu âm gan: kích thước ổ tổn thương gan giảm.
• Xét nghiệm phân hoặc dịch mật không còn trứng sán gan lớn

Nếu các triệu chứng trên không giảm: Cần chẩn đoán phân biệt với các nguyên nhân khác. Nếu xác định là sán lá gan lớn, cần điều trị bằng Triclabendazole lần thứ 2 với liều 20mg/kg cân nặng, chia 2 lần uống cách nhau 12 đến 24 giờ.

Đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng từ các loại sán lá gan nhỏ và lớn, mỗi chúng ta cần phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Bên cạnh đó, việc giáo dục cộng đồng về vệ sinh cá nhân và phòng tránh rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.