Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt gây nên bởi các bệnh lý làm xuất hiện các cơn đau tại vùng sọ, đáy sọ và mặt. Đau vùng đầu mặt do nhiều nguyên nhân gây nên nhưng đặc biệt liên quan đến các dây thần kinh V, IX và X và các nguyên nhân tổn thương mô cơ quan khác ở vùng mặt.
Việc tìm và phát hiện nguyên nhân sẽ nâng cao hiệu quả điều trị cho người bệnh.
Nguyên nhân đau vùng mặt
Các cơn đau nhức vùng sọ mặt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra bởi đây là vùng có tổ chức giải phẫu phức tạp, cũng như sự phân bố đặc biệt của hộp sọ:
- Đau thụ thể: là đau do nguyên nhân tổn thương các mô, cơ quan ở vùng mặt. thường do các nguyên nhân chính như sau:
- Nha khoa: bệnh nha chu, viêm nướu, viêm tủy răng, sâu răng.
- Rối loạn tuyến nước bọt, viêm tuyến nước bọt, u tuyến nước bọt.
- Bệnh lý rối loạn về mắt: Nhiễm trùng ổ mắt gây một số rối loạn đau cơ bản ở mặt có thể biểu hiện bằng đau mắt dữ dội: đau đầu từng cơn, đau nửa đầu kịch phát.
- Bệnh lý mũi xoang: viêm xoang cấp mạn tính, polyp xoang.
- Rối loạn khớp thái dương hàm.
- Đau sau chấn thương và phẫu thuật vùng hàm mặt.
- Đau do khối u: khối u nguyên phát hoặc thứ phát ở vùng mặt làm di căn tới xương, mô mềm, chèn ép dây thần kinh cũng gây ra đau vùng đầu mặt.
- Đau do viêm động mạch thái dương: đau vùng hốc mắt, thái dương kèm theo giảm thị lực, thường gặp ở những người trung niên
- Đau thần kinh: xảy ra do tổn thương đường dẫn truyền của dây thần kinh chi phối cảm giác cho vùng đầu mặt: thường gặp nhất là dây thần kinh tam thoa (dây V), dây IX, X, dây thần kinh tai lớn, nhánh của rễ thần kinh chẩm.
- Đau dây thần kinh sinh ba (dây V) thường gặp do đau sau zona, sau phẫu thuật, sau chấn thương, đau do xung đột mạch máu thần kinh, đau vô căn. Biểu hiện đau bỏng buốt vùng trên trán, dưới ổ mắt và hàm dưới.
- Đau dây thần kinh thiệt hầu (dây IX): là một chứng đau không phổ biến với đau vùng tai, hốc amidan, gốc lưỡi, dưới góc hàm.
- Đau dây thần kinh tai lớn và tai thái dương: thường gặp đau vùng trước tai, thái dương và góc hàm, đau thường liên quan đến quay đầu, cử động hàm.
- Đau dây thần kinh chẩm: thường do thoái hóa cột sống cổ gây chèn ép rễ thần kinh chẩm gây đau vùng chẩm, gáy, hai bên thái dương
- Ngoài ra còn một số nguyên nhân khác gây đau vùng đầu mặt như viêm dây thần kinh thị giác, hội chứng Tolosa - Hunt, hội chứng tai đỏ, đau do di chứng của bệnh xơ não tủy rải rác hoặc đột quỵ.
Phòng ngừa hội chứng đau nhức vùng sọ mặt
Khi phát hiện các vấn đề bệnh lý liên quan đến vùng này như viêm các hốc xoang, nhiễm trùng ổ mắt, viêm nha chu, khối u, chấn thương vùng mặt,... người bệnh cần đi khám ngay để kiểm tra và điều trị triệt để bệnh.
Không sử dụng các thuốc cải thiện viêm nhiễm để tránh gây ra các biến chứng khiến các dây thần kinh sọ mặt, đáy sọ bị viêm và từ đó dẫn đến hội chứng đau nhức vùng sọ mặt.
Hội chứng vùng sọ mặt do nhiều các nguyên nhân với mức độ nặng nhẹ khác nhau gây nên. Khi cảm thấy đau nhức, người bệnh cần đi khám để tìm rõ các nguyên nhân, từ đó được tư vấn và điều trị đau nhức vùng mặt phù hợp. Bên cạnh đó, việc điều trị dứt điểm các viêm nhiễm tại đầu, mặt, họng,... để tránh biến chứng gây nên bệnh lý này.