Khám bệnh liệt dây thần kinh VII ngoại biên ở đâu

Liệt dây thần kinh VII ngoại biên là gì

Liệt dây thần kinh VII ngoại biên hay còn gọi là liệt mặt ngoại biên là mất vận động hoàn toàn hay một phần các cơ của nửa mặt, mà nguyên nhân của nó là do tổn thương dây thần kinh mặt, trái ngược với liệt mặt trung ương là tổn thương liên quan đến não.

Nguyên nhân gây liệt dây VII ngoại biên

Dây thần kinh mặt có đường đi phức tạp từ hệ thống thần kinh trung ương qua xương thái dương và tuyến mang tai, trước khi đảm bảo phân bố thần kinh cho các cơ ở vùng mặt. Do vậy, tổn thương vận động của nửa mặt có nhiều nguyên nhân, hoặc ở  nhân của thân não, ở dây VII trong góc cầu tiểu não, ở xương đá hay tuyến mang tai.

Hay gặp nhất là liệt mặt Bell, chiếm tỉ lệ khoảng 11/1000, có thể liên quan đến sự tấn công của virus lên dây thần kinh mặt làm cho dây mặt bị viêm. Đa số các liệt mặt Bell đều phục hồi hoàn toàn trong khoảng 6 tháng.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác (viêm hay nhiễm khuẩn dây mặt, chấn thương, khối u ở đầu hay cổ, đột quị…)

Bảng 1: Các nguyên nhân của liệt mặt

Xét nghiệm chẩn đoán

Hai thăm dò được sử dụng nhiều nhất, đó là:

• Test tiết nước mắt của Schirmer: đo tiết nước mắt gây ra do ngửi mùi amoniac. Giảm tiết nước mắt phản xạ trên 30% so với bên lành, biểu hiện tổn thương ở trên đoạn hạch gối.
• Nghiên cứu phản xạ xương bàn đạp: bằng cách đo trở kháng, biến mất phản xạ bảo vệ tai trong là tổn thương trên chỗ thoát ra của cơ bàn đạp.

Ngoài ra, còn có các test: đo tiết nước bọt (test Blatt) và đo điện vị giác. Test dương tính biểu hiện tổn thương ở trên chỗ thoát ra của dây thừng nhĩ.

• Nghiên cứu tiến triển: ngoài theo dõi các triệu chứng lâm sàng, test điện và phản xạ bàn đạp có thể giúp cho theo dõi quá trình tiến triển.

• Test điện: có giá trị đặc biệt trong các trường hợp nặng, cho phép phân biệt hai loại tổn thương
  • Tổn thương myeline đơn thuần với nghẽn dẫn truyền ở phía trên và tiên lượng tốt.
  • Tổn thương sợi trục có thể hoàn toàn với phục hồi lâu hơn ngay cả không hoàn toàn hoặc không phục hồi tùy theo số sợi bị tổn thương.
• Các xét nghiệm khác:
  • Công thức máu
  • Đường máu
  • Máu lắng

Tùy theo bệnh cảnh lâm sàng, có thể chỉ định:

• Chụp cắt lớp (liệt mặt liên quan đến chấn thương, viêm tai…).
• Chụp cộng hưởng từ (đánh giá tình trạng dây mặt và não).

Nguyên tắc điều trị

Hướng xử trí liệt mặt tùy thuộc vào bệnh nguyên. Trước tiên, phải đảm bảo bệnh nhân liệt mặt không liên quan đến tai biến mạch máu não. Tiếp theo, cần tiến hành  khám nội soi tai để phát hiện các bệnh lý tai gây liệt mặt. Liệt mặt vô căn (liệt mặt Bell) là chẩn đoán loại trừ. 

Tiên lượng biến chứng

Nói chung liệt mặt không hoàn toàn luôn luôn khỏi không để lại di chứng. Liệt mặt hoàn toàn có thể để lại các di chứng khác nhau như:

• Các biến chứng mắt: viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, lộn mí. Các biến chứng này có thể phòng tránh bằng nhỏ mắt bảo vệ, đeo kính, khâu sụn mí hoàn toàn hay một phần.
• Đồng vận: biểu hiện co cơ không tự chủ phối phợp với các hoạt động tự chủ như mép bị kéo khi nhắm mắt. Thất bại trong điều trị, phục hồi chức năng có thể giảm bớt khó chịu này.
• Co thắt nửa mặt sau liệt mặt: biến chứng này gặp ở các thể nặng do tổn thương thân thần kinh với phân bố lại thần kinh một phần.
• Hội chứng nước mắt cá sấu: hiếm gặp, biểu hiện chảy nước mắt khi ăn.

Phòng bệnh

Nguyên tắc chung cho điều trị liệt mặt, dù do nguyên nhân nào là phải.

• Theo dõi mắt: đôi khi cần phải tiến hành tạm thời khâu đóng mi một phần.
• Lý liệu pháp thích ứng: ở giai đoạn đầu để tránh teo cơ và ở giai đoạn di chứng trong trường hợp co thắt nặng.

Khám bệnh liệt dây thần kinh VII ngoại biên ở đâu

Khi bị liệt dây thần kinh VII ngoại biên, bệnh nhân có thể đi khám ở các bệnh viện có chuyên khoa sâu về Thần kinh hoặc chuyên khoa sâu về Tai Mũi Họng để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Khoa Nội thần kinh - Bệnh viện 108

• Địa chỉ: Số 1 Trần Hưng Đạo - Hai Bà Trưng - Hà Nội
• Điện thoại:  024 6278 4146
• Website: https://benhvien108.vn/home.htm

Khoa Nội thần kinh - Bệnh viện 103

• Địa chỉ : 261 Phùng Hưng - Hà Đông - Hà Nội
• Website: https://www.benhvien103.vn/

Khoa Nội - Hồi sức thần kinh - Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

• Địa chỉ: 40 Tràng Thi - Hoàn Kiếm - Hà Nội
• Điện thoại: 024 3825 3531/ 024 3825 3535

Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn 2

• Địa chỉ: 52 Nguyễn Chí Thanh – Hà Nội

Bệnh viện Đa khoa Bảo Sơn 2 là đơn vị y tế ngoài công lập được đầu tư cơ sở hạ tầng, đội ngũ y bác sĩ và trang thiết bị chẩn đoán, điều trị công nghệ cao. Bác sĩ trực tiếp khám và điều trị cho bệnh nhân là Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thọ Lộ, nguyên Chuyên viên đầu nghành Phẫu thuật thần kinh quân đội. Thiết bị chẩn đoán đồng bộ, hiện đại như: Máy cộng hưởng từ 1.5Tesla, máy chụp cắt lớp vi tính của Hãng GE – Mỹ, hỗ trợ quan trọng cho chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về thần kinh… 

Phòng khám Đa khoa Vietlife

• Địa chỉ: 14 Trần Bình Trọng – Hoàn Kiếm – Hà Nội

Phòng khám số 1 - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

• Địa chỉ: Số 1 Tôn Thất Tùng - Hà Nội

Khoa Thần kinh – Bệnh viện Bạch Mai

• Địa chỉ: Khoa Thần Kinh - Bệnh viện Bạch Mai - 78 Giải Phóng – Đống Đa – Hà Nội
• Điện thoại: 024 3869 3731

Bệnh viện Tai Mũi họng Trung ương

• Địa chỉ: 78 Đường Giải Phóng - Đống Đa - Hà Nội
• Điện thoại: 024 3868 6050 

Bệnh viện Đa khoa An Việt

• Địa chỉ: 1E, Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội

Bệnh viện An Việt hội tụ các Phó giáo sư, Tiến sỹ, Bác sỹ Tai Mũi Họng đầu ngành Việt Nam, từng công tác tại các Bệnh viện Trung ương và nhiều năm tu nghiệp tại Đức, Pháp…