Lão hóa da: Nguyên nhân, triệu chứng và các lưu ý khác

Lão hóa da là quá trình tự nhiên của cơ thể diễn ra khi tuổi tác tăng lên và là một phần không thể tránh khỏi của cuộc sống. Trong quá trình sống, da chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như di truyền, tác động môi trường, lối sống và quá trình nội tiết, ánh nắng mặt trời,.... Điều này có thể gây ra nhiều lo lắng và tự ti cho chúng ta.

Tuy nhiên, không cần lo lắng quá, vì có nhiều cách để giảm thiểu tác động của lão hóa da và duy trì làn da khỏe mạnh, tươi trẻ.

Nguyên nhân gây lão hóa da

Tương tự như các bộ phận khác trong cơ thể, da lão hóa do cả nguyên nhân bên trong và bên ngoài.   

• Lão hóa bên trong (sinh học) do những thay đổi tự nhiên của cơ thể. Đây là một quá trình liên tục, thường sẽ bắt đầu từ tuổi 25. Những thay đổi này chịu ảnh hưởng của các yếu tố như gen, chuyển hóa tế bào, hoóc môn, quá trình chuyển hóa,...Cụ thể: collagen và elastin là những protein do cơ thể tự tổng hợp, 2 thành phần này có nhiệm vụ giữ cho da căng mịn và đàn hồi, chúng có tác dụng gìn giữ làn da trẻ lâu hơn. Từ tuổi 25 trở đi, collagen và elastin trong da sản xuất chậm lại gây ra tình trạng trên.
• Lão hóa bên ngoài (môi trường): 
• Ánh nắng mặt trời: đây là một trong những thủ phạm nguy hiểm hàng đầu đối với làn da. Tia cực tím trong ánh nắng làm tiêu hủy những collagen hiện tại và làm suy yếu quá trình tổng hợp collagen mới.
• Lạm dụng mỹ phẩm: Việc sử dụng mỹ phẩm quá đà khiến lỗ chân lông bị bít, da sẽ khó thở dẫn đến khó lưu thông và giảm khả năng tự phục hồi, tái tạo. Chưa kể chọn phải mỹ phẩm không phù hợp hay thậm chí mỹ phẩm rởm thì sẽ càng tệ hơn.
• Thiếu ngủ/Stress: Thời gian ngủ là lúc làn da khôi phục những tế bào hư hỏng và tái tạo tế bào mới để duy trì sự ổn định của làn da. 
• Hút thuốc: Hút thuốc lá gây ra những thay đổi sinh hóa trong cơ thể của chúng ta, đó là đẩy nhanh quá trình lão hóa.
• Thói quen không phù hợp: thói quen biểu lộ cảm xúc khuôn mặt lặp đi lặp lại khiến vùng da phần mắt và phần miệng phải hoạt động nhiều nên dễ bị chảy xệ; thói quen ăn uống nhiều caffein, đường, đồ cay nóng…
• Các tác nhân khác: ô nhiễm môi trường (khói bụi, khí thải); lao lực; thời kỳ mãn kinh – tiền mãn kinh;…

Với những nguyên nhân kể trên, chúng ta có thể kiểm soát những thói quen có hại cho da nhằm hạn chế quá trình lão hóa da.

Dấu hiệu lão hóa da

Lão hóa da xảy ra đồng thời với quá trình lão hóa tổng thể của cơ thể, không ngừng và không thể tránh khỏi. Quá trình này có thể bắt đầu từ 25 tuổi hoặc sớm hơn. Dấu hiệu da lão hóa sẽ nhận thấy:

• Da nhăn nheo, chảy xệ, túi mỡ ở mắt rõ ràng hơn.
• Các vấn đề về sắc tố trên da cũng xuất hiện như nám, đồi mồi, tàn nhang, lốm đốm nâu hoặc trắng. 
• Da cũng có thể xuất hiện các dấu hiệu về giãn mạch máu, suy giảm chức năng bảo vệ và tái tạo, dễ bị tổn thương và lành vết thương chậm. 
• Nếp nhăn cũng ngày càng xuất hiện nhiều và sâu hơn. 
• Tổng thể, da sẽ mất đi độ mềm mại, trở nên khô ráp, kém săn chắc và rối loạn về sắc tố da.

Chẩn đoán lão hóa da

Chẩn đoán lão hóa da là quá trình xác định và đánh giá các dấu hiệu và biểu hiện của lão hóa da để đưa ra một đánh giá chính xác về tình trạng da và mức độ lão hóa. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán lão hóa da thông thường: Kiểm tra da bằng mắt thường: 

• Bác sĩ da liễu sẽ kiểm tra da của bạn bằng mắt: để xem xét các dấu hiệu của lão hóa da như nếp nhăn, mất độ đàn hồi, sần sùi, da khô và mờ mờ. 
• Sử dụng công nghệ hình ảnh: Các phương pháp hình ảnh như máy quét da, máy quang phổ, máy quang phổ phản xạ và máy quang phổ phân tích hình ảnh có thể được sử dụng để đánh giá sâu hơn về cấu trúc và chức năng của da.
• Phân tích da: Phân tích da bao gồm việc thu thập mẫu da và phân tích các chỉ số da như độ ẩm, độ đàn hồi, mật độ collagen và elastin, sự tổ chức của tế bào da và các yếu tố khác để đánh giá mức độ lão hóa da.
• Đánh giá chức năng da: Đánh giá chức năng da bao gồm kiểm tra khả năng bảo vệ da, khả năng giữ nước, khả năng tái tạo và khả năng chống oxi hóa của da. 
• Đánh giá yếu tố gây lão hóa: Bác sĩ có thể đánh giá các yếu tố gây lão hóa da như tác động của ánh sáng mặt trời, tác động môi trường, thói quen chăm sóc da, di truyền và yếu tố lối sống để xác định nguyên nhân gây lão hóa da.

Ngăn ngừa và điều trị lão hóa da tại nhà

Các thủ phạm chính gây lão hóa da có thể phòng tránh được là ánh nắng, da khô do mất khả năng giữ nước, ô nhiễm môi trường, thói quen sinh hoạt, lối sống stress. Vì vậy nếu hạn chế được các thủ phạm trên thì tình trạng lão hóa da sẽ chậm lại hoặc được cải thiện. Các phương pháp chống lão hóa da bao gồm:

• Các biện pháp chống nắng bao gồm sử dụng kem chống nắng, các biện pháp cơ học: áo chống nắng, mũ rộng vành, kính râm, hạn chế ra ngoài trời từ 10-14 giờ. Việc sử dụng kem chống nắng đúng cách.
• Làm sạch da nhẹ nhàng. Chà xát da mạnh có thể gây kích ứng da. Kích ứng da của bạn làm tăng tốc độ lão hóa da. Rửa nhẹ nhàng giúp loại bỏ ô nhiễm, lớp trang điểm và các chất khác mà không gây kích ứng da của bạn. Rửa mặt hai lần một ngày và sau khi đổ mồ hôi nhiều. 
• Bôi kem dưỡng ẩm da mặt mỗi ngày. Kem dưỡng ẩm giữ nước trong da của chúng ta, mang lại vẻ tươi trẻ hơn.
• Chế độ ăn uống giúp da khỏe hơn bao gồm: uống ít nhất 2 lít nước/ngày, ăn nhiều rau xanh, hoa quả; hạn chế đồ ngọt, dầu mỡ, chiên xào, chế độ ăn giàu vitamin C, vitamin A, Omega 3, Flavonid, Selen,... Flavonoid có nhiều trong mầm đậu tương, chocolate, trà xanh, rượu vang, nho,.. Selen có nhiều trong thịt gà tây, ngũ cốc,…
• Nếu bạn hút thuốc, hãy dừng lại. Hút thuốc làm tăng tốc độ lão hóa da nhanh chóng. Nó gây ra các nếp nhăn và làn da xỉn màu, sạm đi.
• Uống ít rượu. Chất cồn gây thô ráp trên da. Nó làm da mất nước, và theo thời gian, làm tổn thương da. Điều này có thể khiến chúng ta trông già hơn.
• Tránh các biểu hiện trên khuôn mặt lặp đi lặp lại. Nếu bạn liên tục co các cơ giống nhau trong nhiều năm, các đường co cơ này sẽ trở nên vĩnh viễn. Đeo kính râm có thể giúp giảm các nếp nhăn do nheo mắt.
• Tập thể dục thường xuyên. Kết quả từ một vài nghiên cứu cho thấy rằng tập thể dục vừa phải có thể cải thiện tuần hoàn và tăng cường hệ miễn dịch. Do đó, điều này có thể mang lại cho làn da vẻ ngoài trẻ trung hơn.
• Ngừng sử dụng các sản phẩm chăm sóc da gây châm chích hoặc bỏng. Khi da bạn bị bỏng hoặc châm chích, điều đó có nghĩa là da bạn đang bị kích ứng. Kích ứng da của bạn có thể làm cho nó trông già hơn.

Điều trị lão hóa da

Ngoài phương pháp điều trị, ngăn ngừa lão hóa da tại nhà còn có nhiều phương pháp điều trị tình trạng lão hóa da hiệu quả. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến được sử dụng để giảm tình trạng lão hóa da: 

• Sử dụng dược mỹ phẩm chuyên điều trị lão hóa da: Các sản phẩm chứa thành phần AHA, BHA, Vitamin A , Vitamin C,... có thể giúp cải thiện tình trạng lão hóa da.
• Áp dụng các công nghệ cao: Các phương pháp như mài da, mài da siêu vi điểm, laser, RF (radiofrequency), sóng siêu âm hội tụ có thể giúp tái tạo da và làm giảm nếp nhăn.
• Tiêm botulinum toxin và filler: Tiêm botulinum toxin (Botox) có thể làm giảm nếp nhăn và làm mờ các đường nhăn trên da. Tiêm filler giúp làm đầy các vùng da sụp và giảm hiện tượng chảy xệ.
• Mesotherapy: Phương pháp này sử dụng các loại thuốc được tiêm vào da để cung cấp dưỡng chất và kích thích quá trình tái tạo da.
• Căng da mặt: Phương pháp này thường được sử dụng để làm săn chắc da và giảm nếp nhăn.

Chúng tôi đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về lão hóa da, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng và các lưu ý quan trọng. Bạn đã hiểu rõ rằng lão hóa da là quá trình tự nhiên diễn ra khi tuổi tác tăng lên, nhưng cũng có những nguyên nhân bên ngoài như tác động môi trường và lối sống không lành mạnh.

Khi có các dấu hiệu của lão hóa da, mọi người cũng đừng ngần ngại đi khám bởi các bác sĩ Da liễu. Qua thăm khám, các bác sĩ sẽ có thể đánh giá chính xác mức độ lão hóa và sử dụng các thuốc bôi, thuốc uống cũng các thủ thuật thẩm mỹ phù hợp giúp đẩy lùi dấu hiệu của tuổi tác của bạn.