Lưu ý tác hại của iod phóng xạ đối với con người
Iod phóng xạ là một chất phóng xạ có sự phân rã không ổn định được ứng dụng trong y học để chẩn đoán và điều trị ung thư. Sự tiếp xúc không kiểm soát với iod phóng xạ có thể dẫn đến nhiều tác động tiêu cực, đặc biệt là đối với sức khỏe con người và môi trường sống.
Cùng BookingCare tìm hiểu về các tác hại của iod phóng xạ và các biện pháp phòng tránh hiệu quả qua bài viết dưới đây.
Các tác hại của iod phóng xạ
Iod phóng xạ khi sử dụng có thể gây ra một số tác hại đối với con người gồm:
Gây ung thư
Một trong những tác hại chính của iod phóng xạ là khả năng gây ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến giáp. Sự tích tụ của iod phóng xạ trong cơ thể có thể gây ra tổn thương tế bào và gây ra các biến đổi gen, tăng nguy cơ mắc các loại ung thư.
Iod phóng xạ có khả năng xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp, tiêu hóa hoặc tiếp xúc da. Khi iod phóng xạ tiếp xúc với tuyến giáp, nó có thể gây ra các biến đổi trong tế bào tuyến giáp, làm suy giảm hoạt động của tuyến giáp hoặc thay đổi sản xuất hormone của nó.
Tác động lên sự tạo ra hormone
Tuyến giáp sản xuất hormone sử dụng trong quá trình điều hòa chức năng của cơ thể, bao gồm hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Tác động của iod phóng xạ có thể làm suy giảm sản xuất hormone này hoặc làm thay đổi tỷ lệ giữa T3 và T4, gây ra sự mất cân bằng trong hệ thống nội tiết của cơ thể.
Người bệnh nam giới khi nhận tổng liều iod phóng xạ lớn sau nhiều đợt điều trị có thể giảm số lượng tinh trùng nhưng hiếm khi vô sinh. Iod phóng xạ cũng ảnh hưởng đến buồng trứng của phụ nữ dẫn tới rối loạn chu kỳ kinh nguyệt đôi khi lên đến cả năm sau điều trị.
Gây ra tổn thương tế bào
Iod phóng xạ có thể gây ra sự tổn thương cho các tế bào trong tuyến giáp, gây ra viêm và các vấn đề về chức năng. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tuyến giáp hoạt động bình thường.
Gây ra biến đổi gen
Sự tiếp xúc với iod phóng xạ có thể gây ra các biến đổi gen trong tế bào tuyến giáp, dẫn đến các vấn đề về chức năng và sự phát triển không bình thường của tuyến giáp.
Một số tác dụng phụ ngắn hạn có thể gặp
Một số tác dụng phụ có thể gặp trong quá trình sử dụng iod phóng xạ trong điều trị:
- Đau và sưng vùng cổ.
- Buồn nôn và nôn.
- Đau và sưng các tuyến nước bọt.
- Khô miệng: iod phóng xạ có thể làm giảm sản xuất nước bọt, dẫn đến sự khô miệng.
- Thay đổi vị giác.
Các biện pháp phòng tránh tác hại của iod phóng xạ
Các biện pháp phòng tránh tác hại của iod phóng xạ đối với sức khỏe người bệnh cần được áp dụng một cách cẩn thận và đặc biệt chú ý. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh hiệu quả:
- Thực hiện chẩn đoán và điều trị chính xác: Đối với bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh liên quan đến tuyến giáp, việc chẩn đoán chính xác và điều trị bệnh một cách khoa học là rất quan trọng. Điều này giúp giảm thiểu việc sử dụng iod phóng xạ trong quá trình điều trị.
- Sử dụng liều lượng thấp: Khi sử dụng iod phóng xạ cho mục đích chẩn đoán hoặc điều trị, cần tối ưu hóa liều lượng để giảm thiểu nguy cơ tác dụng phụ. Việc sử dụng liều lượng thấp có thể làm giảm nguy cơ tác dụng phụ đối với tuyến giáp và các cơ quan khác.
- Đánh giá rủi ro và lợi ích: Trước khi quyết định sử dụng iod phóng xạ cho mục đích chẩn đoán hoặc điều trị, cần thực hiện một đánh giá rủi ro và lợi ích cẩn thận. Bác sĩ cần thông báo rõ ràng về các tác dụng phụ có thể xảy ra và so sánh chúng với lợi ích dự kiến của việc sử dụng iod phóng xạ.
- Theo dõi sức khỏe sau quá trình sử dụng: Sau khi sử dụng iod phóng xạ, cần theo dõi sức khỏe của bệnh nhân một cách định kỳ và liên tục. Việc này giúp phát hiện sớm các biểu hiện của tác dụng phụ và can thiệp kịp thời nếu cần thiết.
- Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng: Người bệnh cần lưu ý ăn uống đầy đủ và cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, đặc biệt là Vitamin D và Canxi.
- Sử dụng thuốc chống độc: Để giảm thiểu tác hại của iod phóng xạ đến tuyến giáp, bệnh nhân có thể sử dụng các loại thuốc chống độc sau khi điều trị.
- Tư vấn và hỗ trợ tâm lý cho người bệnh: Đối với bệnh nhân và gia đình, cần cung cấp thông tin đầy đủ và đúng đắn về việc sử dụng iod phóng xạ, cũng như các tác động có thể xảy ra. Hỗ trợ tâm lý và tư vấn có thể giúp giảm bớt căng thẳng và lo lắng trong quá trình điều trị.
Người bệnh cần hết sức lưu ý sau khi điều trị iod phóng xạ để giảm thiểu nguy cơ từ iod phóng xạ, cần thiết phải có biện pháp phòng tránh hiệu quả. Công việc đo lường, kiểm soát và xử lý iod phóng xạ cần được thực hiện chặt chẽ. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức của công chúng về nguy cơ của iod phóng xạ cũng là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.