Mất ngủ khi mang thai và cách đi khám điều trị hiệu quả

Mất ngủ dường như là nỗi sợ hãi mà rất nhiều bà bầu gặp phải. 97% phụ nữ mang thai giấc ngủ của họ bị xáo trộn, đặc biệt là trong 3 tháng cuối.

Mất ngủ không gây nguy hiểm cho mẹ nhưng tình trạng này kéo dài sẽ làm ảnh hướng đến sự phát triển của thai nhi và khiến các mẹ bầu cảm thấy rất mệt mỏi, khó chịu.

Nguyên nhân gây mất ngủ khi mang thai

Trong 3 tháng đầu thai kỳ: các mẹ bầu sẽ ngủ nhiều hơn, do phải huy động máu và ôxy để hình thành nhau thai, nuôi dưỡng bào thai.

Tuy nhiên, đến giữa và cuối thai kỳ, đa phần các thai phụ đều gặp rắc rối khi tìm một giấc ngủ ngon. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất ngủ khi mang thai, nhất là trong những tháng cuối của thai kỳ đó là:

• Lo âu và căng thẳng: Là những lo lắng về sự phát triển của thai nhi, tình hình kinh tế của gia đình, công việc, mối quan hệ xã hội, quan hệ vợ chồng, hình dáng của bản thân...
• Vấn đề về tiêu hóa: Khi thai nhi càng lớn ép vào dạ dày, đẩy thức ăn từ dạ dày trào ngược thực quản. Đồng thời, hệ tiêu hóa trong giai đoạn mang thai cũng hoạt động kém và yếu đi, dẫn đến thức ăn lưu lại trong dạ dày và ruột lâu hơn, gây chứng khó tiêu, ợ nóng và táo bón điều này khiến mẹ bầu khó ngủ hơn. 
• Thai nhi ngày một lớn hơn: Em bé ngày một phát triển, bụng ngày càng to và khó tìm một tư thế ngủ thích hợp để cảm thấy thư giãn, thoải mái khi ngủ. Đây cũng là nguyên nhân khiến thai phụ trong 3 tháng cuối thường khó ngủ hay mất ngủ về đêm. 
• Nhịp tim tăng: Nhịp tim của bà bầu sẽ tăng để bơm máu nhiều hơn tới dạ con. Tim phải làm việc mệt nhọc hơn bình thường rất nhiều, nhịp tim tăng khiến thai phụ cảm thấy khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ. 
• Hô hấp: Thai nhi càng lớn dạ con chiếm chỗ và ép lên cơ hoành khiến cử động của cơ hoành giảm bớt nên thai phụ càng phải thở sâu, thở nhiều hơn để lấy nhiều không khí chứa ôxy, điều này gây khó ngủ cho các mẹ bầu. 
• Tiểu đêm nhiều: Khi mang thai thận của thai phụ phải làm nhiều hơn để lọc thêm khối lượng máu trong suốt khi mang bầu, khiến bàng quang chứa nhiều nước tiểu hơn. Dạ con ngày một lớn và chèn ép bàng quang gây khó chịu và phải đi tiểu thường xuyên, kể cả ban đêm.
• Đau lưng và chuột rút: Cơn chuột rút thường diễn ra đột ngột ở đùi, bắp chân, sau đó là cơn đau tại chỗ chuột rút làm bà bầu phải thức giấc vì đau. Hơn nữa, lưng và chân ngày càng phải chịu đựng sức nặng của em bé nên thai phụ dễ gặp phải chứng đau vùng lưng, đây là nguyên nhân phá vỡ giấc ngủ.

Sự thay đổi số lượng giờ ngủ khi mang thai

• Ba tháng đầu thai kỳ: Bào thai còn nhỏ, nhưng đã phát triển nhanh và cần rất nhiều năng lượng. Thời kỳ này mẹ bầu có ốm nghén nên cảm thấy mệt mỏi, nồng độ progesterone cao làm tăng buồn ngủ vào ban ngày và nhu cầu ngủ cũng tăng.
• Ba tháng giữa thai kỳ: 3 tháng giữa của thai kỳ, giấc ngủ thường trở lại bình thường, bởi sự phát triển của bào thai chậm lại. Khó ngủ sẽ trở lại vào đầu của ba tháng cuối thai kỳ.
• Ba tháng cuối thai kỳ: Sự phát triển nhanh chóng của bào thai đòi hỏi năng lượng nhiều hơn nữa và cảm giác mệt mỏi xuất hiện trở lại. Nhiều phụ nữ bị đau lưng và chuột rút. Một số phụ nữ phàn nàn rằng họ tỉnh giấc và rất khó ngủ lại.

Mẹ bầu mất ngủ khi mang thai gây hậu quả gì?

Ngủ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe con người, nhất là đối với phụ nữ trong thời kỳ mang thai. Một số nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, phụ nữ khi mang thai ngủ ít hơn 5-6 tiếng mỗi ngày sẽ có nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao và trầm cảm, hơn là người ngủ đủ 7 tiếng/ngày hoặc nhiều hơn.

Điều trị mất ngủ khi mang thai không dùng thuốc

Với mẹ bầu trong suốt thời kỳ mang thai các bác sĩ khuyến cáo không nên tự ý dùng thuốc, bởi việc dùng thuốc tự ý không theo chỉ dẫn sẽ gây ra những ảnh hưởng rất nghiêm trọng tới sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Khi mang thai mẹ bầu có triệu chứng mất ngủ có thể hoàn toàn tự khắc phục tình trạng này bằng cách:

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

• Không nên ăn no trước khi ngủ, tốt nhất nên ăn tối cách giờ đi ngủ khoảng 4 – 5 tiếng.
• Tăng cường thực phẩm giàu vitamin B như các loại rau lá xanh, ngũ cốc nguyên cám có thể giúp bạn ngủ ngon.
• Chia bữa ăn làm nhiều bữa nhỏ, khi ăn nên ăn chậm, nhai kỹ để dạ dày không bị quá sức, tránh tình trạng ợ nóng.
• Hạn chế thức ăn có vị ngọt vì ở phụ nữ mang thai, chức năng thải đường sẽ giảm, nếu đường trong máu quá cao sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thai phụ và làm cho bạn khó ngủ.
• Giảm các loại đồ uống gây kích thích như: cà phê, trà, sôcôla hoặc chỉ uống chúng vào buổi sáng.
• Tránh uống quá nhiều nước hoặc ăn quá no trong vòng vài giờ trước khi ngủ.
• Với mẹ bầu hay bị chuột rút ban đêm chế độ ăn nên có muối, canxi, vì thiếu hai chất này cũng là nguyên nhân dẫn đến chứng chuột rút ở bà bầu.

Tư thế ngủ và nghỉ ngơi hợp lý

• Bà bầu nên tập cho mình thói quen ngủ tốt với tư thế nằm nghiêng sang trái, đầu gối uốn cong, chân gác lên cao. Tư thế ngủ này giúp hạn chế tình trạng phù nề, tăng lượng cung cấp máu cho tim, giảm hội chứng huyết áp thấp, có lợi cho việc cải thiện tuần hoàn máu huyết của nhau thai.
• Bạn nên có những giấc ngủ ngắn trong ngày, tốt nhất là vào buổi trưa. Giấc ngủ ngắn từ 30 - 60 phút tăng khả năng nhanh nhạy, trí nhớ tốt hơn và giảm triệu chứng mệt mỏi trong thời kỳ thai nghén.
• Không nên ngủ nhiều giấc ngủ dài vào ban ngày vì như vậy bạn sẽ khó ngủ vào ban đêm.
• Cần tập thói quen đi ngủ và thức dậy đúng giờ.

Luyện tập nhẹ nhàng

• Luyện tập thể dục không chỉ tốt cho việc lưu thông khí huyết mà còn giúp cho phụ nữ mang thai giảm được stress. Điều này giúp cho giấc ngủ của bạn tốt hơn rất nhiều.
• Tập thể dục đều đặn, nhẹ nhàng, nên đi bộ mỗi ngày để cải thiện chứng chuột rút hoặc có thể thực hiện các bài tập thư giãn nhưng không nên tập sát giờ đi ngủ.
• Trước khi ngủ nên tắm nước ấm (có thể pha chút tinh dầu cho tinh thần thư thái),uống một ly sữa ấm nhỏ…
• Ngâm chân trước khi ngủ vào nước gừng và muối ấm, thêm lá hương nhu, lá sả thì càng tốt giúp mạch máu lưu thông và dễ ngủ.

Khám và điều trị mất ngủ ở đâu?

Với phụ nữ mang thai bị mất ngủ thường xuyên, liên tục trong thời gian dài, dù đã thực hiện các cách nói trên nhưng không có hiệu quả, thì lúc này mẹ bầu cần đi khám ngay để xác định nguyên nhân, từ đó đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp.

Mất ngủ trong thời gian mang bầu chủ yếu liên quan tới tâm lý và sự thay đổi của cơ thể, vì thế các mẹ bầu không nên quá lo lắng. Để yên tâm hơn trong quá trình mang thai, khi mất ngủ thai phụ có thể đến thăm khám tại các bệnh viện, phòng khám uy tín gần nhà.