Nguyên nhân ung thư da và các biện pháp phòng ngừa

Ung thư biểu mô tế bào đáy là loại ung thư da thường gặp nhất, bệnh lành tính và có thể điều trị được. Bệnh ung thư thường ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh, do đó cần phòng bệnh ung thư da thông qua việc hiểu đúng nguyên nhân gây bệnh. 

Nguyên nhân bệnh sinh

Các đột biến trong DNA của các tế bào da làm cho các tế bào phát triển ngoài tầm kiểm soát và tạo thành một khối các tế bào ung thư. Bức xạ tia cực tím (UV) được tìm thấy trong ánh sáng mặt trời và trong ánh sáng được sử dụng trên giường tắm nắng được chứng minh là có liên quan đến sự đột biến DNA tế bào.

Tuy nhiên, một số người không thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cũng bị ung thư da. Điều này chỉ ra rằng các yếu tố khác có thể góp phần vào nguy cơ ung thư da, chẳng hạn như tiếp xúc với các chất độc hại hoặc có tình trạng làm suy yếu hệ thống miễn dịch.

Yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư da:

• Người phơi nắng quá nhiều: Người lao động ngoài trời tiếp xúc nhiều với tia cực tím, người lao động tiếp xúc với hóa chất độc hại đều có nguy cơ cao bị ung thư da.
• Nước da trắng: Tỉ lệ mắc ung thư da của người da trắng là > 200/100.000 dân, trong khi người da đen ít mắc nhất <10/100.000 dân.
• Tiền sử gia đình có khối u ác tính, tiền sử cá nhân của khối u ác tính hoặc ung thư da khác, người có các bệnh lý tiền ung thư da (các tổn thương này có thể biến đổi từ lành tính sang ác tính sau thời gian dài tồn tại và tiến triển). 
• Có một hệ thống miễn dịch suy giảm: HIV, sau ghép tạng, dùng thuốc ức chế miễn dịch ở các bệnh nhân mắc bệnh tự miễn.
• Khô da sắc tố (Xeroderma pigmentosum - XP) là một chứng rối loạn da rất hiếm gặp, trong đó một người rất nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, bị lão hóa da sớm.

 Phòng tránh mắc bệnh ung thư da

Do ung thư da dường như liên quan đến tiếp xúc với tia cực tím (UV), có một số biện pháp để hạn chế phơi nhiễm.

• Tránh nắng: Tìm bóng râm, giảm thiểu các hoạt động ngoài trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều (khi tia nắng mặt trời mạnh nhất), tránh tắm nắng và sử dụng giường tắm nắng.
• Sử dụng quần áo bảo hộ: Áo sơ mi dài tay, quần dài và mũ rộng
• Sử dụng kem chống nắng: Kem chống nắng có yếu tố bảo vệ nắng (SPF) tối thiểu là 30 với bảo vệ UVA/UVB phổ rộng, được sử dụng theo chỉ dẫn (tức là dùng lại sau 2 giờ và sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi); không nên được sử dụng để kéo dài thời gian tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Bệnh ung thư thường gặp ở người lớn già, vị trí xuất hiện tổn thương là vùng da hở - tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ung thư da hoàn toàn có thể dự phòng được bằng cách hạn chế tối đa tiếp xúc với tia UV, tránh những giờ nắng to và có biện pháp bảo hộ khi lao động ngoài trời. 

Một điều quan trọng nữa là nếu bất cứ dấu hiệu gì bất thường trên da thì bạn cần đi khám, không được tự ý điều trị theo bạn bè mách bảo, vì rất có thể các dấu hiệu bất thường trên da đó là ung thư da.