Khi bị động vật chứa virus dại cắn hay liếm vào vết xước trên cơ thể, virus từ nước bọt của chúng sẽ xâm nhập vào cơ thể của con người. Sau đó virus sẽ theo các dây thần kinh ngoại vi để di chuyển đến não, nhân lên, phát triển và gây ra các triệu chứng của bệnh dại.
Khoảng thời gian từ khi cơ thể bị nhiễm virus dại đến khi xuất hiện triệu chứng được gọi là thời kỳ ủ bệnh. Thời gian ủ bệnh có thể kéo dài hàng tuần đến hàng tháng nhưng cũng có thể là 1 năm hoặc hơn. Điều này thay đổi phụ thuộc vào:
- Khoảng cách từ vết thương (nơi virus xâm nhập) đến não
- Loại virus dại
- Khả năng miễn dịch của cơ thể
Bệnh dại tiến triển theo hai thể: thể liệt kiểu hướng thượng - hội chứng Landly (chiếm 20%) và thể hung dữ (chiếm 80%):
- Thể liệt thường gặp ở những người tiêm vacxin muộn sau khi bị động vật dại cắn, liệt lan lên trên và liệt tứ chi, không có triệu chứng mê sảng hoặc sợ nước.
- Thể hung dữ biểu hiện chủ yếu qua trạng thái rối loạn, kích thích tâm thần vận động.
Dấu hiệu bệnh dại qua các giai đoạn
Giai đoạn tiền triệu chứng
Giai đoạn này thường kéo dài từ 1-4 ngày. Các triệu chứng lúc này không đặc hiệu mà khá giống với bệnh cảm cúm:
- Đau đầu
- Có thể có sốt
- Mệt mỏi, khó chịu
- Có cảm giác châm chích, tê hoặc đau tại vết thương nơi virus xâm nhập
Giai đoạn viêm não
Khi virus đã tấn công lên não gây viêm não, người bệnh bắt đầu có các biểu hiện rối loạn chức năng não, rối loạn hệ thần kinh thực vật, bao gồm:
- Mất ngủ
- Cảm giác bồn chồn, sợ hãi, lo lắng
- Dễ bị kích thích: sợ gió, nước, ánh sáng, tiếng động
- Lú lẫn, mê sảng, xuất hiện ảo giác
- Giãn đồng tử
- Tăng tiết nước bọt
- Hạ huyết áp
- Đôi khi có biểu hiện xuất tinh tự nhiên
- Có các hành vi khác lạ
Thời gian phát bệnh thường kéo dài từ 2 đến 6 ngày, đôi khi lâu hơn. Người bệnh sau đó sẽ tử vong do liệt cơ hô hấp với tỷ lệ tử vong gần như là 100%.
Một khi đã xuất hiện triệu chứng dại, việc điều trị chỉ có tác dụng mang tính chất hỗ trợ, giúp người bệnh cảm thấy bớt khó chịu hơn. Do vậy, điều quan trọng là cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa, giảm nguy cơ mắc phải bệnh dại xuống mức thấp nhất có thể.
Nếu không may bị động vật cắn, hay liếm vào vết thương hở trên cơ thể, hãy nhanh chóng rửa sạch vết thương bằng xà phòng sát khuẩn và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và có các biện pháp điều trị dự phòng thích hợp.
