Những điều cần biết về trầm cảm ở người bệnh đái tháo đường

Căng thẳng trong việc quản lý bệnh cùng một số yếu tố khác ảnh hưởng đến tâm trạng, gây ra trầm cảm ở người bệnh đái tháo đường. Tình trạng này nếu không được chẩn đoán và phát hiện sớm sẽ gây khó khăn trong quá trình điều trị cả hai bệnh lý.

Mối liên hệ giữa trầm cảm và bệnh đái tháo đường

Theo CDC, những người mắc tiểu đường có nguy cơ bị trầm cảm cao gấp 2 đến 3 lần so với những người không mắc tiểu đường.  Mặc dù bệnh tiểu đường không trực tiếp gây ra trầm cảm, nhưng bản chất bệnh tiểu đường có thể là một yếu tố tạo điều kiện để phát triển bệnh trầm cảm. Nếu mắc bệnh trầm cảm trước khi mắc bệnh tiểu đường, thì bệnh tiểu đường có thể làm cho các triệu chứng của bệnh trầm cảm nặng hơn. Tuy nhiên, trong số đó, chỉ có từ  25 - 50% bệnh nhân mắc tiểu đường bị trầm cảm được chẩn đoán và điều trị.

Mối liên hệ giữa các biểu hiện trầm cảm và bệnh tiểu đường có thể được thể Hiện qua:

• Khó khăn trong việc kiểm soát đường huyết gây căng thẳng và có thể dẫn đến trầm cảm
• Các biến chứng liên quan đến tim mạch của người bệnh tiểu đường khiến các triệu chứng bệnh trầm cảm ngày một nặng hơn
• Trầm cảm có thể gây rối loạn ăn uống, rối loạn giấc ngủ, vận động khó khăn làm ảnh hưởng đến nỗ lực điều trị bệnh tiểu đường
• Trầm cảm gây ra rào cản giao tiếp đối với những người mắc bệnh tiểu đường, họ khó chia sẻ về tình trạng bệnh khiến việc điều trị bệnh trở nên phức tạp.

Triệu chứng người bệnh tiểu đường đang mắc trầm cảm

Các triệu chứng trầm cảm có thể biểu hiện từ nhẹ đến nặng, bao gồm:

• Cảm thấy buồn hoặc trống rỗng
• Không còn hứng thú với các hoạt động đã từng là sở thích, thậm chí không muốn làm bất cứ điều gì hay gặp bất cứ ai
• Ăn quá nhiều hoặc không muốn ăn bất cứ thứ gì
• Gặp khó khăn trong việc tập trung
• Hay thức dậy vào ban đêm hoặc ngủ dậy nhưng không muốn ra khỏi giường
• Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, cáu gắt
• Hay bị đau nhức đầu, chuột rút hoặc vấn đề về dạ dày
• Thường hay suy nghĩ đến cái chết hoặc có ý định tự tử

Nếu nhận thấy có các dấu hiệu rối loạn trong cảm xúc, tâm trạng không ổn định, người bệnh tiểu đường cần chia sẻ ngay với các chuyên gia y tế để được hỗ trợ điều trị. Trường hợp các triệu chứng trở nặng sẽ khó khăn trong việc điều trị cả hai bệnh lý.

Điều trị trầm cảm với người bệnh tiểu đường

Nếu người bệnh tiểu đường bị chẩn đoán mắc bệnh trầm cảm, sẽ được chỉ định điều trị kết hợp giữa việc sử dụng thuốc và thực hiện tâm lý trị liệu. Ngoài ra, việc thay đổi lối sống cũng góp phần kiểm soát căng thẳng.

• Sử dụng thuốc: Các loại thuốc giúp giảm các triệu chứng bệnh trầm cảm bao gồm Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) và thuốc ức chế tái hấp thu serotonin norepinephrine (SNRI). Một số các loại thuốc chống trầm cảm có thể gây tăng cân và có một số tác dụng phụ, vì vậy, người bệnh không nên lạm dụng mà cần tuân thủ liều lượng chỉ định từ bác sĩ
• Tâm lý trị liệu: Tham gia các chương trình trị liệu tâm lý ngoại trú sẽ giúp cải thiện trầm cảm ở người bệnh tiểu đường. Đã có nghiên cứu chứng minh liệu pháp hành vi nhận thức (cognitive behavioral therapy) giúp cải thiện vấn đề trầm cảm và kiểm soát tốt bệnh tiểu đường
• Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng kéo dài khiến lượng đường trong máu tăng cao, dẫn đến việc theo dõi và kiểm soát đường huyết trở nên khó khăn. Vì vậy, cần kiểm soát được lượng đường trong máu thông qua thay đổi lối sống: chế độ ăn lành mạnh, vận động thường xuyên, ngủ đủ giấc, hạn chế cafein và các chất kích thích, thường xuyên chia sẻ và tìm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế cho tình trạng bệnh của mình

Việc nhận biết sớm dấu hiệu trầm cảm ở người bệnh tiểu đường là rất quan trọng, hỗ trợ cho toàn bộ quá trình điều trị, nhằm giúp người bệnh cải thiện về mặt cảm xúc  để cảm thấy hạnh phúc và nâng cao chất lượng cuộc sống... Nếu nhận thấy bản thân có bất kỳ triệu chứng nào của căn bệnh trầm cảm, cần thảo luận ngay với bác sĩ về tình hình và triệu chứng bệnh để có phác đồ điều trị kết hợp.