Cột sống bị thoái hóa sẽ dẫn đến suy giảm chức năng khiến cho bệnh nhân gặp khó khăn trong việc di chuyển và thực hiện các hoạt động hàng ngày. Các phương pháp phục hồi chức năng cho bệnh nhân mắc bệnh thoái hóa cột sống sẽ giúp hỗ trợ điều trị và cải thiện tình trạng cột sống.
Sơ lược về thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống là một tình trạng Cơ Xương Khớp mãn tính xảy ra ở độ tuổi trung niên. Theo thời gian, lớp sụn khớp giữa các khớp đốt sống sẽ yếu đi và mòn dần, dẫn đến các đốt sống cọ sát trực tiếp vào nhau gây ra viêm tại cột sống kèm cảm giác đau và hạn chế vận động.
Thoái hóa cột sống thường xảy ra ở những vị trí chịu lực nhiều như: cổ, gáy, thắt lưng với biểu hiện chính là đau âm ỉ, tăng lên khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi, nhói buốt hoặc đau lan tỏa ra vùng xung quanh gồm 2 bả vai, vùng hông, chi dưới.
Có 3 loại bệnh thoái hóa cột sống tương đương với các vị trí xảy ra thoái hóa, bao gồm:
- Thoái hóa cột sống cổ: Đoạn đốt sống C5 – C7 dễ bị thương tổn dẫn đến bào mòn
- Thoái hóa cột sống thắt lưng: Thoái hóa tại vị trí đốt sống L1 – L5 nằm ở khu vực thắt lưng
- Thoái hóa đốt sống ngực: Các đốt sống ngực từ T1 – T12 có thể xảy ra thoái hóa, tuy nhiên, ít gặp hơn hai vị trí kia
Vai trò của phục hồi chức năng trong điều trị thoái hóa cột sống
Phục hồi chức năng là việc thực hiện các biện pháp vận động trị liệu, hoạt động trị liệu, dụng cụ chỉnh hình,... nhằm hỗ trợ hồi phục chức năng cơ thể đã suy yếu hoặc bị khiếm khuyết của người bệnh. Đặc biệt với các bệnh lý về Cơ Xương Khớp như thoái hóa cột sống, phục hồi chức năng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Dưới đây là một số vai trò của phục hồi chức năng trong điều trị thoái hóa cột sống:
- Giảm đau và cải thiện chức năng cột sống: Phục hồi chức năng có thể bao gồm các bài tập và phương pháp vận động nhằm tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của cột sống. Điều này giúp giảm đau và cải thiện chức năng cột sống ở những người bị thoái hóa
- Tăng cường cơ bắp và sức mạnh: Phục hồi chức năng có thể bao gồm các bài tập tập trung vào tăng cường cơ bắp và sức mạnh của các nhóm cơ quan trọng hỗ trợ cột sống
- Cải thiện tư thế và cách di chuyển: Phục hồi chức năng có thể tập trung vào cải thiện tư thế, tránh tư thế xấu và cách di chuyển của bệnh nhân. Điều này có thể giúp giảm căng thẳng và áp lực trên cột sống, đồng thời cải thiện chức năng và giảm triệu chứng thoái hóa cột sống
Phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng khi mắc thoái hóa cột sống
Phục hồi chức năng cho bệnh nhân thoái hóa cột sống cổ
Nguyên tắc phục hồi chức năng cột sống cổ
- Giảm đau, giảm co rút co cứng cơ.
- Chống thoái hóa
- Phục hồi tầm vận động cột sống cổ
- Phục hồi các hoạt động chức năng hàng ngày
- Phục hồi cơ, thần kinh vùng cánh tay.
Phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng cột sống cổ
- Điều trị bằng nhiệt vùng cổ vai gáy: Các phương pháp sử dụng nhiệt để điều trị như hồng ngoại, sáp paraffin hoặc bùn khoáng, từ trường nhiệt tác động vào các cơ xung quanh cột sống cổ, làm giảm triệu chứng đau tại các vị trí bị thoái hóa
- Điện phân: dẫn ion thuốc chống viêm giảm đau như Natrisalicylat, Lidocaine, Dexamethasone,...
- Kéo giãn cột sống cổ
- Tập các bài tập theo tầm vận động cột sống vùng cổ - vai -tay, duy trì cả trong và sau khi điều trị
Phục hồi chức năng cho bệnh nhân thoái hóa cột sống thắt lưng
Nguyên tắc phục hồi chức năng cột sống thắt lưng:
- Giảm đau, giảm co rút, co cứng cơ
- Chống thoái hóa
- Phục hồi tầm vận động cột sống thắt lưng
- Phục hồi các hoạt động chức năng hàng ngày
Phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng cột sống thắt lưng:
- Sử dụng nhiệt: Tương tự như phục hồi chức năng khi bị thoái hóa cột sống cổ, các phương pháp tác động nhiệt lên vùng thắt lưng cũng giúp làm giảm triệu chứng đau lưng do thoái hóa gây ra
- Điện phân dẫn thuốc đặt tại vùng cột sống thắt lưng
- Siêu âm dẫn thuốc chống viêm giảm đau áp dụng dọc vùng cơ hai bên cạnh cột sống
- Kéo giãn cột sống thắt lưng ngắt quãng hoặc liên tục
- Tập các bài tập theo tầm vận động cột sống thắt lưng kết hợp điều chỉnh tư thế cột sống khi làm việc, trong sinh hoạt
Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị thoái hóa cột sống nhưng không phải tất cả, người bệnh cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, tập luyện hàng ngày, đồng thời chú ý thực hiện các tư thế trong sinh hoạt, công việc.
