Sa búi trĩ: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng tránh
Bệnh trĩ là một vấn đề sức khỏe phổ biến trên thế giới nói chung cũng như ở Việt Nam nói riêng. Bệnh không chỉ gây ra những cảm giác khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của những người bệnh.
Trong đó sa búi trĩ là một trong những dấu hiệu thường gặp nhất của bệnh trĩ. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể khiến người bệnh bị thiếu máu, nghẹt búi trĩ, hoại tử búi trĩ và nhiều biến chứng khác. Cùng tìm hiểu về tình trạng sa búi trĩ qua bài viết dưới đây.
Sa búi trĩ là gì?
Sa búi trĩ là tình trạng mà búi trĩ bị đẩy ra ngoài và xuống khu vực hậu môn mỗi khi bệnh nhân đi vệ sinh hoặc thực hiện hoạt động vận động mạnh. Mức độ sa trĩ có thể thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh trĩ.
Trong trường hợp trĩ độ nhẹ, người bệnh có thể không cảm nhận được hoặc không có dấu hiệu đáng kể. Ngược lại, với tình trạng trĩ nặng, búi trĩ đẩy ra ngoài và sưng phù nhiều sẽ gây ra đau đớn mỗi khi thực hiện các hoạt động vệ sinh, ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Sa búi trĩ thường xuất hiện ở giai đoạn 2(đối với trĩ nội), và có thể xuất hiện ở cả trĩ ngoại, và trĩ hỗn hợp. Trĩ nội xảy ra khi các búi trĩ hình thành phía trên đường lược bên trong ống hậu môn. Trĩ ngoại xảy ra khi các búi trĩ xuất phát phía dưới đường lược. Trĩ hỗn hợp là khi cả trĩ nội và trĩ ngoại đều xuất hiện và kết nối với nhau.
Tuy sa búi trĩ không gây ra khó chịu cho bệnh nhân trong giai đoạn đầu, nhưng nó trở nên nguy hiểm khi bệnh nhân phải đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng. Các vấn đề như tắc mạch, hoại tử búi trĩ, mất máu và có thể xảy ra và cần được theo dõi và điều trị kịp thời để tránh tình trạng tồi tệ hơn.
Nguyên nhân sa búi trĩ
Sa búi trĩ không phải tự nhiên mà xuất hiện, nó là diễn tiến của bệnh trĩ nếu không được điều trị phù hợp có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh trĩ mà người bệnh không biết. Tình trạng này là do các yếu tố làm sưng phù tĩnh mạch xung quanh hậu môn, khiến chúng bị phồng lên, sung huyết. Các yếu tố nguy cơ khiến búi trĩ bị sa ra ngoài như:
- Tình trạng táo bón, tiêu chảy làm gia tăng áp lực ở hậu môn, khi người bệnh phải rặn mạnh làm tăng áp lực lên tĩnh mạch gây căng giãn và làm ứ máu.
- Chế độ dinh dưỡng mất cân bằng chất xơ, làm tăng tần suất mắc bệnh táo bón, phân cứng rặn mạnh khiến vùng hậu môn bị tổn thương
- Những người bị thừa cân béo phì, không kiểm soát bệnh hiệu quả nên cũng có nguy cơ mắc bệnh.
- Những người thường xuyên phải lao động nặng, làm các công việc phải bê vác như vận động viên cử tạ, vận động viên quần vợt...
- Những người làm công việc phải đứng hoặc ngồi lâu làm gia tăng áp lực lên ổ bụng và cản trở sự lưu thông máu của tĩnh mạch vùng hậu môn.
- Mắc các bệnh lý như: u đại trực tràng, u ở tử cung, mang thai nhiều tháng… (trĩ triệu chứng)
Ngoài những yếu tố này, những người bị sa búi trĩ cũng có thể gặp phải do yếu tố tuổi tác khi các mô nâng đỡ ở trực tràng, hậu môn lâu ngày trở nên lỏng lẻo và nhão dần.
Dấu hiệu nhận biết sa búi trĩ
Sa búi trĩ thường khó phát hiện trong giai đoạn sớm vì đa số ít gây đau đớn cho người bệnh. Tuy nhiên, tình trạng này có thể được nhận biết qua một số dấu hiệu dưới đây:
- Cảm giác đau, ngứa hoặc rát vùng hậu môn: Sa búi trĩ thường gây ra cảm giác khó chịu và đau rát tại vùng hậu môn, điều này có thể là một dấu hiệu đặc trưng của tình trạng này. Ngứa hậu môn là tình trạng thường gặp, vùng da xung quanh hậu môn cũng có thể tiết dịch nhầy và bị kích ứng.
- Sưng, phình lên ở vùng hậu môn: Búi trĩ thường biểu hiện dưới dạng các cụm sưng, phình lên ở vùng hậu môn. Búi trĩ có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận bằng cách chạm vào, tạo ra một dấu hiệu hữu ích để nhận biết.
- Chảy máu sau khi đi ngoài: Một trong những dấu hiệu phổ biến của sa búi trĩ là xuất hiện máu sau khi đi ngoài, thường là máu màu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trên bề mặt phân. Đây là một biểu hiện quan trọng để xác định tình trạng búi trĩ.
- Cảm giác cản trở khi đi ngoài: Sa búi trĩ có thể gây cảm giác cản trở hoặc như có chướng ngại khi đi ngoài, tạo ra một trạng thái bất tiện và không thoải mái.
- Chảy dịch hậu môn: do mô búi trĩ tiết dịch
- Mệt mỏi, khó chịu: Những triệu chứng của sa búi trĩ có thể gây ra cảm giác mệt mỏi và khó chịu, tạo ra sự không thoải mái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Điều trị sa búi trĩ như thế nào?
Hầu hết các búi trĩ sa sẽ tự co lại nhưng có thể cần các biện pháp điều trị tại nhà, dùng thuốc hoặc phẫu thuật nếu tình trạng xấu đi hoặc không cải thiện.
Tự chăm sóc tại nhà
Các chiến lược tự chăm sóc sau đây có thể giúp thu nhỏ hoặc ngăn chặn tình trạng bệnh trĩ sa trở nên trầm trọng hơn:
- Chế độ ăn nhiều chất xơ: Bạn có thể giữ cho phân mềm bằng cách ăn thực phẩm giàu chất xơ và uống nhiều nước. Bổ sung chất xơ cũng có thể hữu ích. 1
- Thói quen đi vệ sinh: Tránh rặn khi đi đại tiện. Để giảm bớt kích ứng, hãy rửa sạch hậu môn bằng bình xịt sau khi đi tiêu và chấm nhẹ bằng giấy vệ sinh hoặc khăn lau mềm.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa táo bón. Tránh các bài tập cử tạ, vận động cường độ cao gây tăng áp lực cho hậu môn và trực tràng.
Thuốc
Nếu bệnh trĩ của bạn không thuyên giảm hoặc tái phát, bệnh nhân có thể được chỉ định một số loại thuốc như: thuốc làm mềm phân, thuốc làm bền thành mạch máu, thuốc giảm đau,...
Phẫu thuật, thủ thuật
Phẫu thuật là một cách xâm lấn hơn để buộc hoặc loại bỏ búi trĩ sa. Phẫu thuật có thể cần thiết nếu bệnh trĩ sa của bạn nghiêm trọng hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Có nhiều loại phẫu thuật khác nhau có thể được sử dụng:
- Cắt trĩ: Đây là một phẫu thuật tiêu chuẩn được thực hiện bằng dao mổ và các mũi khâu. Có thể sử dụng gây tê cục bộ, vùng hoặc gây mê toàn thân. Thời gian phục hồi là từ hai đến sáu tuần.
- Cắt trĩ hoặc khâu treo trĩ bằng máy (phẫu thuật Longo): Đây là một lựa chọn ưu tiên cho bệnh trĩ sa, trong đó máy phẫu thuật sẽ cắt và treo búi trĩ sa vào lại trong ống hậu môn. Phẫu thuật thường có thể được thực hiện dưới hình thức gây tê vùng hoặc mê toàn thân. Thời gian phục hồi có thể ngắn hơn.
- Thắt dây cao su : thủ thuật này cắt đứt lưu lượng máu đến tĩnh mạch trĩ bằng cách quấn dây cao su quanh nó, khiến nó co lại.
- Liệu pháp chích xơ: tiêm chất gây xơ cứng khiến tĩnh mạch teo lại.
Cách phòng tránh sa búi trĩ như thế nào?
Phòng ngừa sa búi trĩ là quan trọng để duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ phát triển tình trạng búi trĩ. Dưới đây là những biện pháp bạn có thể thực hiện:
- Duy trì lối sống lành mạnh: Hãy duy trì chế độ ăn uống đủ chất xơ, uống đủ nước và thực hiện thường xuyên hoạt động tập luyện để giữ cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt. Chất xơ giúp tăng độ đàn hồi của đại tràng.
- Hạn chế thời gian ngồi lâu: Nếu công việc đòi hỏi ngồi nhiều, hãy thường xuyên nghỉ ngơi và di chuyển để giảm áp lực lên vùng hậu môn. Điều này giúp duy trì sự linh hoạt của cơ và mô xung quanh hậu môn.
- Tránh vận động nặng: Hạn chế những hoạt động kéo nặng và lực mạnh để tránh tạo áp lực lên vùng hậu môn, giảm nguy cơ sa búi trĩ.
- Không ngồi lâu và rặn nhiều khi đi vệ sinh: Ngồi lâu trên bồn cầu có thể tạo áp lực lên vùng hậu môn và gây ra sa búi trĩ.
Đối với những người có nguy cơ cao, việc duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống giàu chất xơ, uống đủ nước, và thường xuyên tập luyện không chỉ giúp kiểm soát cân nặng mà còn hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa. Việc tránh tình trạng táo bón, hạn chế thời gian ngồi lâu và tạo thói quen đi ngoài đúng giờ là những bước quan trọng để ngăn chặn sự xuất hiện của sa búi trĩ.