Tại sao khi khẳng định người nhiễm HIV cần tới 3 lần xét nghiệm?

Tác giả: - Xuất bản: 27/11/2023 - Cập nhật lần cuối: 06/12/2023
Tại sao xét nghiệm HIV phải thực hiện 3 lần
Tại sao xét nghiệm HIV phải thực hiện 3 lần- Ảnh: BookingCare
Xét nghiệm HIV thông qua các phương pháp sàng lọc cần phải thực hiện 3 lần khi nghi ngờ người nghi nhiễm có chứa virus trong cơ thể.

Xét nghiệm HIV được thực hiện 3 lần mới được khẳng định người nhiễm mang virus HIV

Xét nghiệm HIV được thực hiện 3 lần do nguyên nhân nào?

Xét nghiệm HIV thường được thực hiện theo nguyên tắc kiểm tra lặp lại (repeated testing) để đảm bảo độ chính xác và độ tin cậy của kết quả. Dưới đây là một số lý do chính:

Khả năng Dương tính giả (False Positive)

Mặc dù hiện nay các phương pháp xét nghiệm HIV đã phát triển và trở nên rất chính xác, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng xuất hiện kết quả giả dương (false positive). 

Các yếu tố như các điều kiện y tế khác, sử dụng thuốc, hoặc các yếu tố khác có thể gây ra kết quả giả dương. Kiểm tra lặp lại giúp giảm nguy cơ này.

Giai đoạn ủ bệnh (Window Period)

Giai đoạn ủ bệnh là khoảng thời gian sau khi nhiễm virus  nhưng trước khi cơ thể sản xuất đủ kháng thể để được phát hiện bởi xét nghiệm miễn dịch. 

Trong giai đoạn này, một xét nghiệm có thể không phát hiện nhiễm virus . Kiểm tra lặp lại sau một khoảng thời gian xác định giúp đảm bảo rằng nếu có nhiễm virus, nó sẽ được phát hiện khi cơ thể sản xuất đủ kháng thể.

Xác nhận kết quả dương tính. 

Nếu một xét nghiệm ban đầu cho kết quả dương tính, việc kiểm tra lại bằng các phương pháp khác hoặc bằng cách lặp lại xét nghiệm giúp xác nhận kết quả. Điều này quan trọng để đảm bảo rằng kết quả là chính xác và không phải là kết quả dương tính giả.

Đối tượng nào cần được tư vấn và xét nghiệm khẳng định HIV?

Đối tượng cần được tư vấn và xét nghiệm khẳng định HIV bao gồm những người có các yếu tố rủi ro cao về việc nhiễm HIV. Dưới đây là một số đối tượng mà các chuyên gia y tế thường đề xuất thực hiện xét nghiệm HIV:

  • Người có yếu tố nguy cơ cao hoặc trong tình trạng phơi nhiễm.
  • Quan hệ tình dục không an toàn: Đối tượng thường xuyên thực hiện quan hệ tình dục mà không sử dụng bảo vệ như bao cao su. 
  • Người thực hiện chia sẻ kim tiêm: Người sử dụng chung các dụng cụ tiêm, như trong trường hợp sử dụng chung kim tiêm trong việc sử dụng ma túy. 
  • Người có quan hệ tình dục với người có rủi ro cao. Người có đối tác tiềm ẩn hoặc xác nhận có HIV.
  • Các triệu chứng như sốt kéo dài, mệt mỏi, sưng nút cổ, mất nước, hay các triệu chứng khác có thể là dấu hiệu của nhiễm HIV. Khi có triệu chứng là hội chứng AIDS rồi: sốt kéo dài trên 10 ngày, mệt mỏi, tiêu chảy, tổn thương bất thường trên lưỡi, miệng (đốm trắng), …
  • Người có kết quả xét nghiệm sàng lọc HIV nghi ngờ Dương tính.
  • Những người có kết quả xét nghiệm miễn dịch là dương tính vẫn cần làm thêm 2 xét nghiệm HIV nữa bằng sinh phẩm khác nhau theo phương cách 3 trong chẩn đoán nhiễm virus HIV theo quy định của bộ y tế  

Quan trọng nhất, quyết định thực hiện xét nghiệm nên dựa trên tư vấn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế, và nên được thực hiện theo quy trình và lịch trình được nhân viên y tế đề xuất.

Dưới đây là quy trình xét nghiệm khẳng định HIV được Bộ Y tế ban hành:

Sơ đồ thực hiện xét nghiệm phát hiện nhiễm mới HIV (RITA) - Nguồn: Bộ y tế
Sơ đồ thực hiện xét nghiệm phát hiện nhiễm mới HIV (RITA) - Nguồn: Bộ y tế

Việc xác định người nhiễm HIV phải trải qua 10 bước trong quy trình khẳng định sự tồn tại của virus trong cơ thể. Trong đó phải thực hiện lặp lại xét nghiệm 3 lần trên cùng một mẫu và khác nhau về   sinh phẩm và chuẩn bị kháng nguyên. Quy trình cần phải thực hiện nghiêm ngặt nhằm tránh bỏ sót trường hợp nhiễm HIV cũng như chẩn đoán nhiễm virus HIV không đúng.

Tài liệu tham khảo
Lưu ý khi sử dụng
Góp ý về bài viết