Thực tế, không nhiều phụ huynh hiện nay hiểu đúng về bản chất và nguyên nhân dậy thì sớm. Từ đó có những kế hoạch can thiệp không khoa học và thiếu chính xác, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tâm sinh lý của trẻ.
Nguyên nhân gây dậy thì sớm
Hiểu đúng, đủ về bản chất của cơ chế liên quan đến các đặc tính của quá trình dậy thì sẽ giúp chúng ta nắm rõ nguyên nhân dậy thì sớm. Theo đó, dậy thì chính là quá trình não bộ tạo ra hormone (được gọi hormone giải phóng gonadotropin (GnRH)). GnRH kích thích tuyến yên sản xuất FSH và LH, 2 hormone chính tác động đến buồng trứng (chủ yếu tạo ra estrogen) và tinh hoàn (chủ yếu tạo ra testosterone). Estrogen và testosterone là những hormone tạo nên đặc điểm giới tính, Estrogen ở nữ, testosterone ở nam.
Và dậy thì sớm xảy ra khi có tình trạng rối loạn hoạt động của quá trình trên. Dậy thì sớm chủ yếu chia làm 2 loại: dậy thì sớm trung ương và dậy thì sớm ngoại biên.
Nguyên nhân gây dậy thì sớm trung ương
Dậy thì sớm trung ương do hoạt động sớm của trục hạ đồi - tuyến yên - sinh dục, phụ thuộc hormone hướng sinh dục. Nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm trung ương có thể gồm:
- Bệnh lý hệ thần kinh trung ương (u, chấn thương, viêm nhiễm, xạ trị...)
- Yếu tố di truyền.
Nguyên nhân gây dậy thì sớm ngoại biên
Dậy thì sớm ngoại biên xảy ra khi cơ thể giải phóng estrogen hoặc testosterone độc lập với sự kích thích của tuyến yên, không phụ thuộc hormone hướng sinh dục. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này bao gồm:
- Khối u ở tuyến thượng thận, buồng trứng hoặc tinh hoàn.
- Tiếp xúc với các sản phẩm có chứa estrogen hoặc testosterone.
- Yếu tố di truyền (liên quan đến một căn bệnh di truyền hiếm gặp ảnh hưởng đến xương, màu da và gây ra các rối loạn về nội tiết tố, đây còn được gọi là hội chứng McCune-Albright).
- Rối loạn tuyến thượng thận (điển hình là tăng sinh thượng thận bẩm sinh)
- Tình trạng suy giáp nặng.
Trên đây là chi tiết về bản chất và nguyên nhân dậy thì sớm mà phụ huynh nên tham khảo. Hy vọng có thể giúp các bậc cha mẹ hiểu đúng, đủ về giai đoạn dậy thì và có những kiến thức cần thiết để chăm sóc con tốt nhất.
