Viêm đường hô hấp trên gồm nhiều bệnh lý khác nhau như: viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, viêm amidan, viêm tai giữa, viêm thanh quản,...
Bệnh xảy ra quanh năm tuy nhiên tần suất mắc bệnh tăng cao vào những thời điểm giao mùa, thay đổi thời tiết.
Trẻ em, người cao tuổi, người bị suy giảm miễn dịch, người có nhiều bệnh lý nền,... là những đối tượng dễ mắc viêm đường hô hấp trên.
Nguyên nhân viêm đường hô hấp trên
Trong quá trình trao đổi khí của cơ thể, đường hô hấp trên là nơi tiếp xúc đầu tiên với luồng không khí từ môi trường bên ngoài, sau đó không khí sẽ được đưa xuống phổi để trao đổi khí.
Không khí từ ngoài sẽ được làm ẩm, sưởi ấm và lọc sạch một phần các tác nhân có hại như: vi khuẩn, virus, nấm, bụi,... nhờ các lông nhỏ và dịch tiết trên lớp niêm mạc của đường hô hấp trên. Vì vậy, đường hô hấp trên có nguy cơ cao bị tấn công dẫn đến viêm nhiễm, một số tác nhân thường gặp như:
Vi khuẩn
Một số vi khuẩn gây viêm đường hô hấp trên phổ biến được biết đến như: phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae), liên cầu khuẩn (Streptococcus suis), tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus), vi khuẩn Bordetella, Haemophilus influenzae type B,...
Virus
Virus là tác nhân chủ yếu gây viêm đường hô hấp trên ở trẻ em. Đối với nhóm trẻ dưới 5 tuổi, đa số viêm đường hô hấp trên do tác các tác nhân virus như: virus hợp bào hô hấp (RSV), virus sởi, virus cúm, adenovirus, rhinovirus, enterovirus,...
Nấm
Nấm cũng có thể gây viêm nhiễm ở đường hô hấp, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy giảm. Một số vi nấm điển hình gây viêm đường hô hấp trên thường gặp gồm: nấm Cunninghamella, nấm Rhizopus, Rhizomucor, nấm Candida,...
Một số nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân phổ biến gây bệnh kể trên, viêm đường hô hấp trên có thể hình thành từ một số nguyên nhân khác như:
- Dị ứng: Khi cơ thể phản ứng quá mạnh với các chất kích thích, gọi là dị ứng, có thể làm tổn thương các mô trong đường hô hấp và gây ra viêm nhiễm.
- Ô nhiễm không khí: Tiếp xúc với các chất ô nhiễm trong không khí, như khói thuốc lá, bụi bẩn, hay hóa chất có thể kích thích và gây tổn thương cho đường hô hấp.
- Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi nhanh chóng của thời tiết, đặc biệt là sự thay đổi giữa mùa, cũng có thể ảnh hưởng đến đường hô hấp và gây ra các triệu chứng viêm nhiễm.
Viêm đường hô hấp trên có nhiều biểu hiện đa dạng, gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh.
Bệnh dễ lây nhiễm thông qua những giọt bắn, dịch tiết hô hấp trong không khí khi bệnh nhân hắt hơi, ho hoặc nói chuyện gần. Bên cạnh đó, nếu tay chân chúng ta tiếp xúc với những bề mặt có chứa vi khuẩn, virus, nấm gây bệnh rồi chạm lên miệng, mũi, mắt cũng dẫn đến viêm đường hô hấp trên.
Viêm đường hô hấp trên là bệnh lý phổ biến, thường lành tính, có thể tự khỏi hoặc điều trị đơn giản. Tuy nhiên, bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng và phức tạp bởi các biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị phù hợp. Vì vậy, nhận biết được những nguyên nhân viêm đường hô hấp trên là chìa khóa giúp bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bạn.
