Hầu hết bệnh nhân thoái hóa cột sống cổ có tiến triển bệnh thầm lặng, chỉ khi có chèn ép thần kinh gây triệu chứng rõ ràng bệnh nhân mới đi khám. Các triệu chứng có thể do thoái hóa cột sống cổ chèn ép rễ thần kinh hoặc chèn ép tủy sống hoặc cả hai.
Tìm hiểu về thoái hóa cột sống cổ chèn dây thần kinh
Cột sống cổ bao gồm 7 cột sống (C1 đến C7). Cột sống cổ chịu trọng lượng của đầu, bảo vệ tủy sống, tạo điều kiện cho cổ chuyển động linh hoạt và dẫn truyền các tín hiệu từ não tới phần còn lại của cơ thể.
Có rất nhiều tác nhân có thể ảnh hưởng đến cột sống cổ như viêm khớp, thoái hóa cột sống cổ, hẹp ống sống, thoát vị đĩa đệm và phồng đĩa đệm.
Các cột sống C5 - C6 nằm ở phần dưới của cột sống cổ, ngay phía trên thân cột sống C7. Do tính chất chịu tải của cột sống C5 - C6, đoạn chuyển động của cổ này rất dễ bị chấn thương và thường gặp phải các bệnh lý kể trên, trong đó có thoái hóa cột sống cổ.
Thoái hóa cột sống cổ chèn ép rễ thần kinh
Rễ thần kinh cột sống bị chèn ép sẽ gây đau vùng cổ và cơn đau thường lan lên đầu, vai hoặc cánh tay theo sự chi phối của thần kinh bị chèn ép. Cơ ở một hoặc cả hai cánh tay có thể trở nên yếu và teo dần.
Người bệnh có thể gặp phải bệnh lý rễ thần kinh cột sống. Đây là bệnh do tình trạng thoái hóa cột sống cổ kèm thêm tình trạng thoát vị đĩa đệm cổ gây hẹp lỗ liên hợp - là nơi đi ra của các rễ thần kinh vận động và nơi đi vào của rễ thần kinh cảm giác của cột sống cổ.
Các dây thần kinh này hợp thành các rễ thần kinh rồi chia thành nhiều nhánh nhỏ, và phân bố tới các cơ quan và bộ phần của cơ thể, đó là lý do tại sao người bệnh thường cảm thấy đau rễ thần kinh ở xa vị trí ban đầu.
Thoái hóa cột sống cổ chèn ép tủy sống
Nếu tủy sống bị chèn ép, dấu hiệu đầu tiên thường là sự thay đổi trong cách đi lại. Cử động của chân có thể bị giật (co cứng) và việc đi lại trở nên không vững (mất thăng bằng khi đi lại) Cảm giác bên dưới cổ có thể bị giảm. Cổ có thể bị đau và kém linh hoạt. Ho, hắt hơi và các cử động khác của cổ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
Chèn ép tủy thường gây liệt nhẹ co cứng dần dần và/hoặc dị cảm ở bàn tay và bàn chân và có thể gây tăng phản xạ.
Nếu chèn ép tủy sống nghiêm trọng có thể làm suy giảm chức năng bàng quang và ruột. Người bệnh có thể có triệu chứng gồm tiểu không kiểm soát hoặc tiểu khó.
Điều trị thoái hóa cột sống cổ chèn dây thần kinh
Nếu không điều trị, các triệu chứng do thoái hóa cột sống cổ chèn dây thần kinh đôi khi có thể giảm bớt hoặc giữ nguyên nhưng có thể trầm trọng hơn.
Ban đầu, đặc biệt nếu chỉ chèn ép rễ thần kinh, người bệnh có thể được chỉ định sử dụng nẹp cổ mềm để nâng đỡ cổ và sử dụng thuốc giãn cơ vân cùng các loại thuốc giảm đau, giảm viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen. Nếu cách tiếp cận này không có hiệu quả, có thể cần phải can thiệp giải ép thần kinh bằng phẫu thuật.
Trong trường hợp ống sống bị hẹp, người bệnh thường cần phải phẫu thuật giải quyết nguyên nhân kể trên, nếu bị chèn ép do thoát vị đĩa đệm thì loại bỏ thoát vị, nếu do gai xương thì loại bỏ gai xương hoặc mở cung sau để giải ép,…
Chỉ định điều trị phẫu thuật đều rất chặt chẽ khi có sự chẩn đoán giữa lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh. Sau mổ người bệnh cần được tư vấn để phối hợp điều trị nội khoa (giảm phù tủy, bổ thần kinh,…) với tập phục hồi chức năng thần kinh.
