Tổng quan các phương pháp chữa viêm đại tràng bằng đông y

Ngày nay, do thói quen ăn uống – sinh hoạt không khoa học, căng thẳng, stress kéo dài, sử dụng thuốc không đúng cách,… làm cho tỷ lệ người dân mắc bệnh viêm đại tràng ngày càng gia tăng.

Việc ứng dụng chữa viêm đại tràng bằng đông y: dùng thuốc, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt,… giúp hỗ trợ giảm nhanh triệu chứng và an toàn, ít tác dụng phụ cho người bệnh. Cùng tìm hiểu các phương pháp điều trị viêm đại tràng bằng đông y qua bài viết dưới đây. 

Đôi nét về bệnh viêm đại tràng 

Theo y học hiện đại, sau khi thức ăn trải qua quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng ở ruột non, những chất cặn bã, không thể tiêu hóa sẽ được đẩy xuống ruột già. Tại đây, ruột già sẽ thực hiện quá trình hấp thu nước một lần nữa và cuối cùng là đưa các chất cặn bã còn thừa ra khỏi cơ thể. 

Ruột già còn có tên gọi khác là đại tràng. Viêm đại tràng do các vi khuẩn trong đường ruột làm tổn thương lớp niêm mạc lót trong đại tràng, khiến đại tràng không tái hấp thu nước được gây đại tiện phân lỏng. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày cũng tác động không kém tái mức độ bệnh. 

Theo y học cổ truyền, viêm đại tràng được xếp vào chứng tiết tả, kiết lỵ, hưu tức lỵ, phúc thống.

Nguyên nhân của bệnh thường do ăn uống không tiết chế, khiến tạng Tỳ - Vị thương tổn, chức năng vận hoá của đại tràng bị đình trệ dẫn tới viêm đại tràng. 

Ngoài ra, do yếu tố tâm lý thường xuyên căng thẳng, stress đối với những người thường xuyên phải chịu áp lực, căng thẳng trong công việc.

Bên cạnh đó là việc sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài, ăn uống thường khó tiêu, táo bón sẽ có tỷ lệ mắc bệnh viêm loét đại tràng cao hơn những người khác, lo âu kéo dài khiến Tỳ Vị tổn thương, tức giận thái quá làm Can khí uất kết cũng có thể gây viêm đại tràng. 

Có nên chữa viêm đại tràng bằng đông y? 

Chữa viêm đại tràng bằng đông y mang tới nhiều ưu điểm như: 

• Điều trị viêm đại tràng bằng đông y đa dạng các phương pháp: dùng thuốc và không dùng thuốc (xoa bóp bấm huyệt, châm cứu,…). 
• Đông y chủ trị gốc bệnh, tấn công vào nguyên nhân, trái ngược với tây y. 
• Bên cạnh điều trị triệu chứng, chữa viêm đại tràng bằng đông y giúp hỗ trợ phục hồi chức năng đại tràng, bài trừ độc tố, thanh lọc cơ thể. 
• Các phương pháp đông y an toàn, hiệu quả, lành tính và ít tác dụng phụ cho cơ thể. 

Tuy nhiên, điều trị viêm đại tràng bằng đông y cũng có nhiều hạn chế nhất định: 

• Thời gian điều trị lâu, tác dụng chậm, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì. 
• Hiệu quả của phương pháp điều trị còn tùy theo cơ địa, mức độ bệnh, chế độ kiêng cữ, chăm sóc của từng người. 
• Một số loại thảo dược sử dụng trong các bài thuốc đông y có thể tương tác thuốc với thuốc Tây. Do đó người bệnh không tự ý cắt thuốc, cần thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cắt. 
• Các phương pháp châm cứu, thuỷ châm, điện châm cần lưu ý các chống chỉ định trong trường hợp cấp cứu, phụ nữ có thai, có vết thương, viêm nhiễm tại nơi châm. 
• Nguy cơ xảy ra các tai biến châm cứu như choáng, ngất, vựng châm, chảy máu…

Chữa viêm đại tràng bằng đông y

Châm cứu chữa viêm đại tràng 

Châm cứu có tác động nhanh và hiệu quả lên các huyệt đạo giúp truyền tải các tín hiệu đến dây thần kinh giao cảm làm xoa dịu các cơn đau bụng tức thì. Đồng thời giúp khôi phục dần chức năng của đại tràng, kích thích co bóp nhu động ruột , giảm nhanh các triệu chứng chướng bụng, đầy hơi, ăn không tiêu,…

Một số huyệt đạo được sử dụng trong châm cứu chữa viêm đại tràng như: Thiên khu, Trung quản, Khí hải, Tam âm giao, Túc tam lý, Nội quan,…

Châm cứu khi cơn đau xuất hiện, châm cho đến khi dịu đau. Liệu trình châm ngày 1 lần, mỗi lần 20 – 30 phút, liệu trình 10 – 15 ngày. Có thể kết hợp điện châm, thủy châm thuốc vào huyệt.

Xoa bóp bấm huyệt chữa viêm đại tràng 

Xoa bóp bấm huyệt chữa viêm đại tràng có tác động tích cực đến đại tràng nói riêng và hệ tiêu hóa nói chung. Tác dụng của bấm huyệt giúp điều hoà nhu động ruột, cải thiện đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, chán ăn, thúc đẩy tuần hoàn máu, đẩy nhanh quá trình phục hồi niêm mạc đại tràng,... 

Tuy nhiên phương pháp này thường chỉ hiệu quả đối với trường hợp viêm đại tràng mãn tính và kết quả nhanh hay chậm, nhiều hay ít còn phụ thuộc vào cơ địa, thể bệnh, mức độ bệnh của từng người.

• Người bệnh nằm ngửa. Thầy thuốc dùng hai tay đặt lên bụng người bệnh. 
• Bắt đầu ở phần dưới bên phải của bụng. Từ từ xoa bụng vòng tròn theo chiều kim đồng hồ, dùng lực nhẹ nhàng.   
• Sau đó, dùng lòng bàn tay phải để ấn nhẹ vào bên xương hông. Thả ra và tạo áp lực lên bên phải, bên dưới chính giữa xương sườn và bên trái. 
• Chuyển sang tay trái để tạo áp lực vào bên trong xương hông trái.   
• Dùng hai đầu ngón tay ấn vào bụng và kéo lên.   
• Dùng cạnh trong bàn tay trái xát hố chậu trái từ trên xuống dưới và ngược lại khoảng 30 lần, cũng có thể dùng thêm bàn tay phải hỗ trợ cho bàn tay trái.   
• Day, ấn các huyệt tương tự như phác đồ châm cứu từ 3 - 5 phút.  
• Xoa bóp thực hiện 30 phút/lần/ngày, mỗi liệu trình điều trị từ 2 - 4 lần, tùy theo mức độ và diễn biến của bệnh. Có thể tiến hành 2-3 liệu trình liên tục.     

Bài thuốc chữa viêm đại tràng  

• Bài Cát căn cầm liên thang gia giảm: Dùng trong trường hợp viêm đại tràng thể thấp nhiệt (đau bụng, đi ngoài nhiều lần, phân vàng, mùi thối, có cảm giác nóng hậu môn, rêu lưỡi vàng dày, mạch sác).
• Bài Tứ quân tử thang gia giảm: Dùng trong trường hợp viêm đại tràng thể Tỳ vị hư (đau bụng, rối loạn tiêu hóa, đi 2-3 lần trong ngày, phân nát, người mệt mỏi, không muốn ăn, lưỡi nhợt, mạch tế nhược).
• Bài Tứ thần hoàn gia giảm: Dùng trong trường hợp viêm đại tràng do tỳ thận dương hư (đau bụng ở hạ vị, sôi bụng, đi ngoài phân sống, hay đi vào buổi sáng sớm (ngũ canh tả), bụng lạnh trướng nhẹ, ăn kém, chậm tiêu, bàn chân tay lạnh, đau lưng, hay gặp ở người cao tuổi, mạch trầm tế nhược).
• Bài Thống tả yếu phương gia giảm: Dùng trong trường hợp viêm đại tràng thể can tỳ bất hoà (suy nghĩ hay tức giận, bị kích động - stress thì bị đau bụng, đầy bụng, sôi bụng, đi ngoài, ngực sườn đầy tức, ợ chua, ăn kém, mạch huyền).

Vị thuốc chữa viêm đại tràng 

Một số vị thuốc nam có tác dụng giảm đau, kháng viêm, bảo vệ niêm mạc đường ruột và cải thiện tình trạng viêm đại tràng như: 

• Lá mơ lông: kháng viêm, tiêu sưng, giúp giảm đau bụng, giảm chướng bụng, đầy hơi.
• Lá ổi: có tính kháng sinh tự nhiên, có thể sát khuẩn, tiêu viêm, cầm chừng tiêu chảy hiệu quả.
• Lá vối: tác dụng kiện tỳ, hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa, bảo vệ niêm mạc đường ruột, kháng khuẩn. Ngoài ra còn giúp làm se và hỗ trợ thúc đẩy quá trình chữa lành các tổn thương niêm mạc. 
• Củ nghệ: tác dụng giúp điều hòa nhu động ruột và thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương niêm mạc.
• Cây lược vàng: kháng viêm, chống khuẩn, làm chậm quá trình oxy hóa, tiêu diệt gốc tự do, ức chế sự hình thành enzyme alpha glucosidase và tăng cường sức đề kháng.
• Một số vị thuốc khác như quả sung, lá chè đắng, nha đam, vừng đen,…

Phòng ngừa viêm đại tràng

• Người bệnh cần thực hiện ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. 
• Hạn chế các đồ ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ và các chế phẩm từ sữa. 
• Tăng cường rau xanh, hoa quả trong chế độ ăn. 
• Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao. 
• Tránh căng thẳng và lo lắng kéo dài trong cuộc sống.  

Ngoài các phương pháp điều trị viêm đại tràng bằng đông y, người bệnh cần xây dựng cho mình một thói quen ăn uống, sinh hoạt lành mạnh để tránh bệnh kéo dài. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích nhất.