Viêm loét dạ dày tá tràng là tình trạng tổn thương mất chất niêm mạc với độ sâu trên 5mm ở dạ dày hoặc tá tràng, được bao phủ bởi một chất gọi là fibrin. Loét có thể lan xuống tới lớp cơ. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori gặp ở 90% loét dạ dày – tá tràng.
Triệu chứng viêm loét dạ dày thường gặp nhất là những cơn đau âm ỉ, khó chịu, đầy bụng,.. ngoài ra vết loét còn có thể ngay ra các dấu hiệu khác như rối loạn tiêu hóa, khó tiêu, ợ hơi, nôn, buồn nôn,... Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 20% mắc phải viêm loét dạ dày – tá tràng không ghi nhận triệu chứng.
Triệu chứng loét dạ dày sớm nhất là bạn cảm thấy đau, cồn cào hoặc nóng rát, có thể đau nhói vùng thượng vị, đôi khi đau có thể lan ra cả sau lưng. Cơn đau có thể xuất hiện vào bất cứ thời điểm nào nhưng thường gặp nhất là vào lúc đói, giảm sau ăn hoặc sử dụng thuốc trung hòa axit. Mức độ đau sẽ từ âm ỉ hoặc đau dữ dội tùy vào từng trường hợp.
Trong viêm loét dạ dày tá tràng, triệu chứng đau bụng cũng có tính chất gián đoạn theo thời gian. Triệu chứng đau bụng đa phần gặp ở bệnh nhân loét tá tràng hơn ở dạ dày. Đau bụng có thể làm đánh thức bệnh nhân vào ban đêm, và xảy ra từng đợt trong một vài tuần rồi hết trong nhiều tháng, sau đó tái phát.
Cơn đau thường có thể thuyên giảm bằng cách ăn một số loại thực phẩm có tác dụng đệm axit trong dạ dày hoặc bằng cách uống thuốc giảm axit, nhưng sau đó cơn đau có thể quay trở lại.
Tùy thuộc vào tình trạng viêm loét ở dạ dày hay tá tràng mà bệnh nhân sẽ có triệu chứng khác nhau. Trong loét tá tràng, dạ dày tiết nhiều acid gây dư thừa. Lượng acid dư thừa trong dịch vị này, cùng khí từ thức ăn lên men trào ngược lên thực quản gây ra ợ chua, ợ hơi. Acid tăng tiết cũng sẽ dẫn tới nóng rát vùng thượng vị.
Đây là triệu chứng khá phổ biến, gặp nhiều ở bệnh nhân mới khởi phát bệnh.
Buồn nôn là cảm giác khó chịu vùng bụng trên khiến bệnh nhân muốn nôn. Nôn là sự tống mạnh các chất chứa trong dạ dày – ruột qua đường miệng, do sự co thắt của dạ dày – ruột và các cơ thành bụng – ngực.
Triệu chứng buồn nôn, nôn ói có thể gặp ở giai đoạn cấp tính của viêm loét (trợt) dạ dày, hoặc giai đoạn cuối do các vết sẹo loét ở vùng môn vị hoặc tá tràng làm hẹp môn vị. Sau khi nôn người bệnh sẽ cảm thấy đỡ khó chịu hơn. Bạn cần quan sát trong bãi nôn có dính lẫn máu hay không vì đây là báo hiệu có biến chứng xuất huyết trong dạ dày.
Đây là các biểu hiện mà các bệnh nhân thường gặp phải. Thức ăn được tiêu hóa chậm gây ra đầy bụng trên, gây ra cảm giác khó chịu sau ăn. Triệu chứng này ngoài đầy bụng trên có thể gồm buồn nôn, ợ nóng và đầy hơi.
Tuy nhiên cảm giác khó chịu này lại là cảm giác chủ quan mang lại cảm giác tiêu cực cho người bệnh, nhưng không gây đau bụng.
Chứng khó tiêu được định nghĩa là cảm giác khó chịu mãn tính, hoặc tái phát, hoặc đau ở giữa vùng bụng trên, biểu hiện bằng sự đầy bụng sau ăn, no sớm, đau hoặc bỏng rát vùng thượng.
Với chẩn đoán chứng khó tiêu phải bao gồm tất cả các triệu chứng nêu trên, nếu các triệu chứng xảy ra đơn độc thì không đủ tiêu chuẩn chẩn đoán khó tiêu.
Nhiều người còn chưa biết rằng giảm cân đột ngột không rõ nguyên do cũng là triệu chứng viêm loét dạ dày. Triệu chứng sụt cân thường được thấy nhiều hơn ở loét dạ dày nhiễm vi khuẩn H.p so với loét tá tràng. Có thể lý giải triệu chứng này do vi khuẩn H.p gây viêm mạn tính toàn bộ niêm mạc, giảm tiết acid, ảnh hưởng đến quá trình tạo máu do kém hấp thu vitamin B12 và các chất dinh dưỡng từ thức ăn, gây sụt cân.
Nôn ra máu hoặc tiêu phân có máu là triệu chứng báo động của viêm loét dạ dày. Người bệnh có thể nôn ra dịch đỏ sẫm, có lẫn với dịch vị chua hoặc có lẫn thức ăn. Phân của người bệnh sẽ có màu sắc bất thường như: phân đen sệt như nhựa đường hoặc có lẫn máu đỏ khi bị chảy máu ổ loét ồ ạt, kèm các tình trạng nặng như thiếu tỉnh táo, bứt rứt, lơ mơ...
Tình trạng này có thể là do biến chứng xuất huyết ở trong dạ dày. Nếu mắc phải triệu chứng này bạn cần tới bệnh viện để được chẩn đoán và xử lý đúng cách kịp thời. Nếu để xuất huyết tiêu hóa không được điều trị kịp thời, có thể gây mất máu nghiêm trọng, dẫn đến sốc, nặng nhất là tử vong.
Một trường hợp cũng rất cần lưu ý là có các tổn thương ung thư dạ dày ở thể loét. Phát hiện khối u bụng vùng trên rốn thường là triệu chứng muộn của ung thư dạ dày. Tuy nhiên cũng có thể sờ thấy khối u bụng trong trường hợp loét dạ dày có biến chứng hẹp môn vị, hoặc các tình trạng ung thư khác, hoặc một tổn thương lành tính tiến triển. Bệnh nhân cần tới bệnh viện ngay để các bác sĩ có phương án điều trị kịp thời trước khi quá muộn.
Như vậy khi thấy xuất hiện những dấu hiệu trên, bạn đọc nên chủ động thăm khám để phát hiện viêm loét dạ dày hoặc các tình trạng sức khỏe bất thường khác để được tư vấn, điều trị kịp thời.