Trầm cảm và suy giảm chức năng tình dục (chuyện phòng the)

Thời gian qua có khá nhiều bạn thắc mắc về vấn đề rối loạn chức năng tình dục ở những người bị trầm cảm. Nên BookingCare quyết định viết bài này chia sẻ một số kiến thức căn bản về mối liên hệ giữa trầm cảm và tình dục, hy vọng sẽ giúp các bạn một phần.

Những thông tin này được tham khảo từ bài báo cáo, phân tích của các chuyên gia, bác sĩ trên trang web uy tín nước ngoài (Web MD, Healthline, U.S National Library of Medicine...)

Rối loạn hoạt động tình dục rất thường gặp khi bị bệnh tâm thần, bị tổn thương thần kinh (não bộ và tủy sống) và nhiều bệnh lý nội tiết.

Mối liên hệ giữa trầm cảm và chức năng tình dục

Những ham muốn tình dục bắt đầu từ não và hoạt động theo sự chỉ huy của não bộ. Vì các chất hóa học trong não được biết đến như là các chất dẫn truyền thần kinh, làm tăng sự liên lạc giữa các tế bào não và cuối cùng tăng lượng máu đến các cơ quan sinh dục.

Vấn đề là, ở những người bị trầm cảm hay rối loạn tâm thần khác có sự mất cân bằng trong hoạt động của các chất dẫn truyền này. Từ đó dẫn tới tình trạng rối loạn chức năng tình dục. 

Nhiều nam giới và phụ nữ bị trầm cảm bị suy giảm hoặc mất ham muốn tình dục. Điều này gây ra áp lực rất lớn trong đời sống tình dục của họ. Giảm ham muốn tình dục là một triệu chứng khá phổ biến xảy ra ở cả nam và nữ, nhất là khi mắc rối loạn trầm cảm.

Có tới khoảng 70% bệnh nhân trầm cảm bị rối loạn chức năng tình dục nhưng nhiều khi họ không nói ra, ngại ngùng khi đề cập đến, thể hiện chủ yếu bằng việc họ lơ là với chuyện phòng the.

Thuốc chống trầm cảm có gây ra các vấn đề tình dục không?

Thuốc chống trầm cảm đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị trầm cảm. Bệnh nhân phải uống thuốc liên tục trong thời gian dài (tối thiểu 1 năm), thậm chí suốt đời.

Một trong những nhóm thuốc chống trầm cảm phổ biến nhất được sử dụng là nhóm SSRI (thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin). Bằng cách tăng mức độ serotonin trong não, người dùng thuốc sẽ dần giảm các triệu chứng của trầm cảm và lo âu. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những nhóm thuốc gây rối loạn chức năng tình dục đáng kể. Các thuốc thuộc nhóm này bao gồm paroxetine, fluoxetine, sertraline...

Bên cạnh đó, các thuốc chống trầm cảm khác như thuốc chống trầm cảm 3 vòng (amitriptyline), thuốc ức chế IMAO,... đều có thể có các ảnh hưởng xấu đến đời sống tình dục của bệnh nhân ở các mức độ khác nhau. 

Biểu hiện suy giảm chức năng tình dục 

Suy giảm hoạt động tình dục có những biểu hiện như giảm ham muốn, giảm hưng phấn tình dục, rồi loạn cương cứng dương vật, chậm hoặc không đạt cực khoái khi quan hệ tình dục.

Ở phụ nữ

Nồng độ serotonin trong cơ thể được ổn định nhờ thuốc chống trầm cảm. Phụ nữ dùng SSRI có thể bị rối loạn bôi trơn âm đạo (chậm tiết dịch âm đạo) cũng như giảm/mất cảm giác cực khoái. 

Nếu bạn đang dùng thuốc chống trầm cảm và đang có ý định có thai hoặc phụ nữ đang trong thời gian cho con bú, hãy đi khám để được bác sĩ Tâm thần tư vấn cụ thể để tránh các nguy cơ tới thai nhi hoặc trẻ bú sữa mẹ.

Ở nam giới 

Đàn ông cũng bị ảnh hưởng do thuốc gây ra. Các tác dụng phụ thường gặp ở nam giới bao gồm: giảm ham muốn và khó cương cứng. Một số người đàn ông gặp khó khăn trong việc duy trì sự cương cứng.

Một số trường hợp bệnh nhân dùng thuốc chống trầm cảm phàn nàn  rằng họ khó đạt cảm giác cực khoái, khiến cuộc quan hệ kéo dài.

Giảm chức năng tình dục khi bị trầm cảm điều trị thế nào?

Tuyệt đối không dừng thuốc/ tự ý điều chỉnh liều dùng/ tự điều chỉnh loại thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa Tâm thần. 

Có nhiều cách để kiểm soát các tác dụng không mong muốn lên tình dục của thuốc chống trầm cảm mà không ảnh hưởng đến việc điều trị.

Ví dụ, nhiều loại thuốc chống trầm cảm mới có cơ chế hoạt động khác nên chúng không ảnh hưởng tới khả năng tình dục. Vì vậy, bác sĩ có thể chuyển sang sử dụng cho bạn một loại thuốc khác ít ảnh hưởng hơn và theo dõi khả năng điều trị trầm cảm.

Có một vài loại thuốc khác mà bạn có thể uống cùng với thuốc chống trầm cảm để cải thiện khả năng tình dục. Hãy trao đổi với bác sĩ để được hỗ trợ và tư vấn kỹ hơn.

Hãy cởi mở nói chuyện với cả với vợ/chồng, cũng như nói chuyện với bác sĩ của bạn để có thể cải thiện tình trạng này. Tác dụng phụ tình dục từ thuốc chống trầm cảm là trường hợp cực kỳ phổ biến, vì vậy đừng ngại nói về nó. 

Ngoài ra, nếu bạn dùng thuốc chống trầm cảm 1 lần/ ngày, bạn có thể giải quyết vấn đề này đề bằng cách uống thuốc sau thời gian bạn quan hệ tình dục. Tác dụng phụ của thuốc có xu hướng trở nên ít phiền toái hơn một vài giờ trước khi dùng liều tiếp theo.