Viêm cột sống dính khớp: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Viêm cột sống dính khớp không thể điều trị tận gốc nhưng nếu thăm khám với các bác sĩ chuyên khoa Thần kinh - Cột sống, tuân thủ phương pháp điều trị có thể giảm nhẹ triệu chứng và ngăn bệnh tiến triển nặng.

Viêm cột sống dính khớp là gì?

Viêm cột sống dính khớp là hiện tượng viêm xảy ra ở mối nối giữa các đốt của cột sống lưng, hay giữa cột sống và xương chậu, gây ra đau mỏi cột sống và vận động cột sống không được linh hoạt, theo thời gian, có thể khiến một số đốt sống dính lại với nhau.

Đây là bệnh lý xu hướng tiến triển mạn tính kéo dài, không chỉ ảnh hưởng đến cột sống mà còn ảnh hưởng đến các cơ quan khác.

Triệu chứng viêm cột sống dính khớp

Triệu chứng thường gặp, có thể nhận thấy đầu tiên của viêm cột sống dính khớp là đau và cứng ở lưng dưới và hông. Cụ thể, Trong giai đoạn đầu của bệnh, tình trạng viêm khớp có thể dẫn đến:

• Đau lưng và cứng khớp thường bắt đầu vào buổi sáng và đỡ dần trong ngày hoặc khi bạn tập thể dục
• Đau ở mông và mặt sau của đùi

Nếu tình hình nặng hơn, có biểu hiện đau cột sống thắt lưng, hạn chế vận động của cột sống, hạn chế vận động lồng ngực.

Bên cạnh đó, các biến chứng khác có thể bao gồm:

• Viêm màng bồ đào: Đây là một trong những biến chứng phổ biến nhất của viêm cột sống dính khớp. Viêm màng bồ đào có thể gây đau mắt khởi phát nhanh, nhạy cảm với ánh sáng và mờ mắt.
• Nứt, gãy xương: Xương có thể bị yếu đi trong giai đoạn đầu của bệnh viêm cột sống dính khớp. Các đốt sống bị suy yếu có thểlàm tăng mức độ nghiêm trọng của tư thế khom lưng. Gãy đốt sống có thể gây áp lực và có thể làm tổn thương tủy sống và các dây thần kinh đi qua cột sống.
• Vấn đề tim mạch: Viêm cột sống dính khớp có thể gây ra các vấn đề với động mạch chủ, động mạch lớn nhất trong cơ thể. Động mạch chủ bị viêm có thể phình to đến mức làm biến dạng hình dạng của van động mạch chủ trong tim, làm suy giảm chức năng của nó. Tình trạng viêm kết hợp với viêm cột sống dính khớp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim nói chung.

Xu hướng tiến triển chung của bệnh viêm cột sống dính khớp là nặng dần, dẫn đến dính khớp, biến dạng. Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, bệnh nhân có nhiều tư thế xấu, tàn phế.

Nguyên nhân viêm cột sống dính khớp

Cho đến nay nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của viêm cột sống dính khớp vẫn chưa rõ. Tuy nhiên các nghiên cứu cho thấy cả yếu tố di truyền gia đình và các yếu tố tác động từ môi trường sống đều có mối liên hệ tới bệnh viêm cột sống dính khớp. 

Trong đó, những người có gen HLA-B27 có nguy cơ mắc bệnh viêm cột sống dính khớp cao hơn. Hầu hết những người bị viêm cột sống dính khớp đều có một gen tạo ra protein gọi là HLA-B27. Các nghiên cứu nghi ngờ rằng nó báo cho hệ thống miễn dịch của bạn tấn công một số vi khuẩn phổ biến trong cơ thể và gây ra các triệu chứng của viêm cột sống dính khớp. 

Thăm khám, chẩn đoán viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp có thể khó phát hiện vì rất nhiều người bị đau lưng - triệu chứng chính của bệnh. Do vậy, khi thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi bệnh, khai thác tiền sử và có thể chỉ định một số xét nghiệm, chụp chiếu để chẩn đoán viêm cột sống dính khớp:

• Xét nghiệm máu và dịch khớp
• Khảo sát sự có mặt của gen HLA B27 trong huyết thanh
• Chụp X.Quang khớp cùng chậu
• Chụp cộng hưởng từ MRI khớp cùng chậu
• Chụp cắt lớp vi tính khớp cùng chậu
• Đo mật độ xương

Cách điều trị viêm cột sống dính khớp 

Phương pháp điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh nhẹ hay nặng. Thông thường sẽ cần kết hợp điều trị nội khoa (dùng thuốc), vật lý trị liệu hoặc phẫu thuật:

• Thuốc điều trị viêm cột sống dính khớp:
  • Thuốc chống viêm không steroid 
  • Nếu tình trạng của bạn nghiêm trọng, bác sĩ có thể kế đơn các các loại thuốc mạnh hơn như thuốc sinh học. Thuốc có bản chất là protein hoặc đoạn protein protein, có thể giúp bảo vệ khớp. Chi phí của loại thuốc này thường cao và cũng có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. 
• Vật lý trị liệu: Người bệnh cần luyện tập tư thế đúng, học cách kéo căng các cơ và giữ cho cột sống ổn định, đồng thời sử dụng các kỹ thuật khác có thể làm giảm cơn đau. 
• Dùng tia laser năng lượng thấp
• Điều trị bằng ngoại khoa trong trường hợp các phương pháp trên không hiệu quả

Hầu hết những người bị viêm cột sống dính khớp – khoảng 70% đến 90% – không bị khuyết tật nghiêm trọng. Nhưng một số bị dính khớp cột sống và tổn thương khớp làm hạn chế cử động. Người bệnh có thể cần giúp đỡ trong các hoạt động hàng ngày như tắm rửa, mặc quần áo và làm việc nhà. 

Chăm sóc bệnh viêm cột sống dính khớp hiệu quả tại nhà

Bên cạnh việc tuân theo chỉ định của bác sĩ, bạn có thể làm một số việc sau tại nhà để cải thiện tình trạng tốt hơn:  

• Dành thời gian để tập thể dục mỗi ngày, thậm chí vài phút mỗi lần. Tập thể dục dưới nước giúp ích cho nhiều người bị viêm cột sống dính khớp
• Giữ trọng lượng khỏe mạnh để các khớp không phải chịu nhiều căng thẳng
• Thay đổi hế độ ăn giàu axit béo omega-3  
• Chườm nóng cho các khớp và cơ bắp căng cứng, chườm lạnh cho các vùng bị viêm

Sống chung với bệnh viêm cột sống dính khớp

Thực tế, không hề dễ dàng cho người bệnh khi sống chung với tình trạng bệnh mãn tính như viêm cột sống dính khớp. Ngoài triệu chứng đau về thể chất, cảm giác buồn bã, chán nản có thể dẫn đến trầm cảm hoặc lo âu. Chăm sóc cả sức khỏe thể chất và tinh thần có thể cải thiện cuộc sống hàng ngày của người bệnh:

• Có thể kiểm soát căng thẳng bằng những các hoạt động như yoga, thiền,...
• Giữ tư thế thẳng: Cho dù bạn đang ngồi, đứng, nằm, lái xe hay đi bộ,... hãy giữ tư thế thẳng lưng. 
• Ngủ đủ giấc và chú ý tư thế ngủ: Có thể khó ngủ khi bạn đang bị đau. Nhưng ngủ đủ giấc sẽ giúp bạn hồi phục và duy trì năng lượng. Để giảm bớt áp lực lên cổ và cột sống, hãy sử dụng gối ngủ phù hợp. Thêm một chiếc gối bên dưới hoặc giữa hai chân có thể giúp bạn thoải mái. Nếu bạn là người nằm sấp khi ngủ, hãy chuyển sang một tư thế ngủ khác ít gây căng thẳng hơn cho lưng.
• Nghỉ ngơi khi cần: Hãy lắng nghe cơ thể của mình. Để duy trì năng lượng, hãy chia các nhiệm vụ khó khăn thành các đầu mục nhỏ và thực hiện từng phần một. Nghỉ giải lao sau 30 hoặc 40 phút.
• Không hút thuốc lá: Những người bị viêm cột sống dính khớp hút thuốc có xu hướng bị đau và tàn tật nhiều hơn, đặc biệt là khi về già. 

• Chế độ ăn uống của bạn nên bao gồm:

  • Nhiều loại trái cây và rau quả có màu sắc rực rỡ, giàu chất dinh dưỡng chống viêm (được gọi là chất chống oxy hóa)

  • Canxi và vitamin D tốt cho xương

  • Axit béo omega-3 có thể có lợi cho những người bị viêm khớp

Trên đây là một số chia sẻ về bệnh viêm cột sống dính khớp: nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán, điều trị,... Người bệnh, người nhà có thể tham khảo để có thêm kiến thức đồng hành trong quá trình điều trị, sống chung với bệnh.