Xét nghiệm CA 125 và ý nghĩa trong chẩn đoán ung thư buồng trứng

Xét nghiệm CA 125 không chỉ giúp đánh giá nguy cơ mắc ung thư buồng trứng mà còn hỗ trợ bác sĩ và người bệnh theo dõi ,đánh giá mức độ hiệu quả của các liệu pháp điều trị, từ đó giảm thiểu biến chứng nặng,tăng tỉ lệ chữa trị thành công cho bệnh nhân.

Xét nghiệm CA 125 đo lường điều gì?

Xét nghiệm CA 125 là xét nghiệm đo chỉ số kháng nguyên ung thư 125 (hay kháng nguyên glycoprotein, CA 125). CA 125 là một loại protein có thể xuất hiện nhiều hơn ở những người mắc một số loại ung thư và một số tình trạng bệnh lý khác. CA 125 là một chất đánh dấu khối u có vai trò hỗ trợ phát hiện, chẩn đoán và điều trị ung thư buồng trứng, đặc biệt là khả năng phát hiện nguy cơ tái phát.

Mục đích thực hiện xét nghiệm CA 125

CA 125 là xét nghiệm dấu ấn ung thư phổ biến được sử dụng trong quá trình chẩn đoán, điều trị và theo dõi ung thư buồng trứng, ung thư ống dẫn trứng hoặc phúc mạc. Bác sĩ sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm này để:

• Hỗ trợ đánh giá nguy cơ mắc ung thư buồng trứng hoặc nghi ngờ mắc bệnh ung thư buồng trứng khi xuất hiện các triệu chứng bệnh.
• Đo lường hiệu quả liệu pháp điều trị ung thư buồng trứng dựa theo các chỉ số xét nghiệm.
• Theo dõi và hỗ trợ đánh giá khả năng tái phát ung thư sau khi điều trị thành công.
• Hỗ trợ sàng lọc những người có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm CA 125?

Xét nghiệm CA 125 thường được chỉ định thực hiện trước khi bắt đầu điều trị ung thư buồng trứng hoặc trong và sau khoảng thời gian điều trị. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện xét nghiệm khi xuất hiện các triệu chứng dai dẳng của ung thư buồng trứng như:

• Khó chịu, ậm ạch, đau vùng bụng dưới
• Chảy máu âm đạo
• Xuất hiện khối ổ bụng
• Các triệu chứng về ruột, tiết niệu,...

Ngoài ra, các trường hợp có nguy cơ cao có thể được yêu cầu thực hiện xét nghiệm khi:

• Từng có người thân (chị, mẹ,...) mắc ung thư buồng trứng, ung thư vú hoặc ung thư đại trực tràng…
• Có kết quả xét nghiệm chứng minh sự thay đổi tình trạng gen nhất định làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng như: các gen BRCA1 hoặc BRCA2 có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi ung thư vú và ung thư buồng trứng; hội chứng Lynch (ung thư đại trực tràng không polyp di truyền),...

Ý nghĩa kết quả xét nghiệm CA 125

Kết quả xét nghiệm CA 125 được tính theo đơn vị trên mililit (U/mL). Thông thường, những người có kết quả xét nghiệm CA 125 <35 U/mL được xem là bình thường. Các trường hợp có mức chỉ số xét nghiệm >35 U/mL được xếp vào nhóm nguy cơ cao mắc ung thư. Các trường hợp có mức chỉ số CA-125 có thể được bác sĩ yêu cầu xét nghiệm bổ sung như: siêu âm âm đạo hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) để có căn cứ rõ ràng hơn về tình trạng bệnh.

Tuy nhiên, mức chỉ số CA 125 có thể tăng trong một số trường hợp người bệnh bị viêm nhiễm, u xơ tử cung, đang hành kinh hoặc mang thai ngoài tử cung. Bên cạnh đó, kết quả CA 125 ở ngưỡng bình thường cũng không khẳng định chắc chắn người bệnh không mắc ung thư. Một số ca bệnh ung thư buồng trứng giai đoạn đầu có thể cho kết quả xét nghiệm CA 125 bình thường.

Phạm vi chi số CA 125 bình thường có thể chênh lệch nhẹ giữa các cơ sở y tế và phòng xét nghiệm khác nhau. Dựa vào kết quả xét nghiệm kết hợp với các yếu tố lâm sàng, tiền sử bệnh lý, bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra kết luận chính xác nhất về tình trạng sức khỏe bệnh nhân.

Ưu điểm và hạn chế của xét nghiệm CA 125

Xét nghiệm dấu ấn ung thư CA 125 là một trong các phương pháp hỗ trợ chẩn đoán ung thư vú được sử dụng khá phổ biến. Tuy nhiên, xét nghiệm này có thể xuất hiện những sai số nhất định đối với một vài trường hợp.

Ưu điểm

• Cung cấp thông tin hữu ích phục vụ theo dõi tiến triển và hiệu quả của liệu trình điều trị ung thư buồng trứng.
• Thực hiện đơn giản và không xâm lấn: việc lấy mẫu máu tương đối đơn giản, ít gây đau đớn và không gây rối loạn nghiêm trọng cho người xét nghiệm.

Hạn chế

• Có thể cho kết quả âm tính hoặc dương tính giả: mức độ CA 125 có thể tăng cao với các trường hợp viêm nhiễm, bệnh lý bình thường nên cần được đánh giá kết hợp với nhiều phương pháp để đưa ra kết luận chính xác.
• Độ nhạy không cao đối với việc phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu.

Xét nghiệm máu CA 125 có thể phát huy hiệu quả tốt nhất nếu người bệnh thực hiện xét nghiệm vào thời điểm thích hợp. Người bệnh nên tới các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn thời điểm và phương pháp xét nghiệm phù hợp để thực hiện phòng ngừa và điều trị ung thư buồng trứng hiệu quả nhất.