Bệnh lupus ban đỏ hệ thống: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Lupus ban đỏ hệ thống là một bệnh có tính toàn cầu, hàng năm hàng triệu người trên thế giới bị bệnh.

Trong quá trình hỗ trợ bệnh nhân đặt lịch khám với bác sĩ Cơ Xương Khớp, BookingCare nhận thấy tỉ lệ bệnh nhân đi khám Lupus ban đỏ hệ thống khá cao.

Nội dung dưới đây hy vọng giúp bạn đọc rõ thêm về căn bệnh lupus ban đỏ hệ thống này.

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống là gì?

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống gặp ở nữ nhiều hơn nam giới, khi tiến triển có thể gây tổn thương ở nhiều cơ quan khác nhau. Vì vậy, người bệnh thường khó nhận biết bệnh của mình là gì, đi khám và điều trị với bác sĩ chuyên khoa nào thì phù hợp. 

Đây là một bệnh toàn cầu, hàng năm có hàng triệu người trên thế giới mắc bệnh. Bệnh lupus ban đỏ hệ thống thuộc nhóm bệnh tự miễn, chưa rõ nguyên nhân, biểu hiện bởi tình trạng tổn thương tại nhiều bộ phận. 

Đặc điểm cận lâm sàng của bệnh là sự có mặt của các tự kháng thể kháng lại nhiều thành phần khác nhau của nhân tế bào; kháng thể kháng nhân (đặc biệt là kháng thể kháng Ds-DNA).

Nhiều tổn thương của các cơ quan là sự phản ứng đối với sự lắng đọng các phức hợp miễn dịch. Có các kháng thể đặc hiệu với mỗi tổn thương cơ quan đặc biệt và có giá trị tiên lượng bệnh.

Đặc trưng của lupus ban đỏ hệ thống 

• Bệnh gặp chủ yếu ở phụ nữ, tiến triển thành từng đợt, đợt sau nặng hơn đợt trước.
• Bệnh ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể.
• Sốt dai dẳng không rõ nguyên nhân.
• Toàn thân mệt mỏi, gầy sút.
• Sạm da do nắng, niêm mạc, mắt.
• Các triệu chứng trong bệnh lupus ban đỏ rất phong phú. Nói chung, thường gặp nhất là các biểu hiện xương khớp, biểu hiện ở da, tổn thương thận, giảm các tế bào máu, viêm thanh mạc… các triệu chứng tâm thần kinh hiếm gặp hơn.

Triệu chứng lupus ban đỏ hệ thống

Biểu hiện thuộc bộ máy vận động

Biểu hiện cơ, xương khớp là các triệu chứng đầu tiên của bệnh, gặp trên 50% số trường hợp và dường như không bao giờ vắng mặt ở giai đoạn tiến triển của bệnh (90-100% trường hợp).

Đó có thể là đau khớp đơn thuần, có một số trường hợp sưng đau khớp, biểu hiện tình trạng viêm màng hoạt dịch, tổn thương tế bào cơ vân hoặc hoại tử đầu xương.

Đau khớp đơn thuần: Vị trí các khớp đau thường gặp tương tự như trong viêm khớp dạng thấp, đau đơn thuần, sưng các khớp nhỏ, nhỡ, trong đó các khớp ở bàn cổ tay, đối xứng hai bên. Thường kèm theo cơn đau lan tỏa.

Viêm khớp thực sự: Biểu hiện bởi nhiều đặc điểm khác nhau. Có thể là viêm nhiều khớp cấp, bán cấp, hoặc mạn tính. Viêm khớp điển hình trong  bệnh cũng biểu hiện tại các vị trí tương tự như trên. Khớp sưng, đau, đôi khi có nóng, hầu như không đỏ.

Các biểu hiện cơ: Viêm cơ gây đau cơ, giảm cơ lực, tăng enzyme cơ, rối loạn trên điện cơ đồ.

Hoại tử đầu xương: Đau và lồi cầu xương đùi, mâm xương chày, đầu xương và lồi cầu xương cánh tay, xương gót, đầu xương bàn ngón chân và tay, khối xương cổ tay.

Triệu chứng da và niêm mạc

Biểu hiện da là một trong các triệu chứng đặc trưng nhất trong bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Bao gồm các tốn thương da, ban hình cánh bướm, ban dạng đĩa, nhạy cảm với ánh nắng, loét miệng, mũi.

Các tổn thương khác 

Ngoài các tổn thương cơ xương khớp và tổn thương ngoài da, lupus ban đỏ hệ thống có thể gây ảnh hưởng đến các bộ phận khác, tuy nhiên ít gặp hơn.

• Các triệu chứng tim mạch
• Tổn thương phổi, màng phổi
• Các triệu chứng huyết học
• Các biểu hiện tiêu hóa và gan

Khi gặp trong những triệu chứng trên thì bạn nên đi khám với các bác sĩ cơ xương khớp và đến các địa chỉ xương khớp uy tín để được chẩn đoán và điều trị sớm để có thể điều trị dễ dàng hơn.

Nguyên nhân gây lupus ban đỏ hệ thống

Nguyên nhân gây bệnh lupus ban đỏ hệ thống hiện nay chưa được xác định rõ. Lupus ban đỏ xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công chính các mô lành mạnh trong cơ thể. Cơ chế bệnh sinh chính của lupus là cơ chế miễn dịch.

Có nhiều yếu tố gây ra lupus ban đỏ hệ thống như:

• Di truyền
• Nội tiết
• Yếu tố môi trường
• Một số thuốc (Thuốc động kinh, thuốc huyết áp, kháng sinh) cũng gây ra các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh
• Hormone steroid giới tính có thể đóng vai trò chính trong biểu hiện bệnh. Tỉ lệ nữ mắc bệnh nhiều hơn nam
• Gen
• Ánh nắng mặt trời gây tổn thương da, ảnh hưởng tới bên trong người nhạy cảm
• Nhiễm khuẩn

Yếu tố nguy cơ:

• Giới tính: Lupus gặp nhiều ở giới tính nữ
• Độ tuổi: Thường gặp ở bệnh nhân 15-40 tuổi
• Chủng tộc: Lupus thường gặp ở người Châu Á, người Mỹ gốc Phi, gốc Tây Ban Nha

Lupus ban đỏ hệ thống có nguy hiểm không?

Lupus ban đỏ hệ thống không thể chữa khỏi hoàn toàn mà chỉ có thể điều trị các triệu chứng. Nếu không đi khám và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm.

• Tổn thương thận, suy thận nghiêm trọng gây ra các triệu chứng: ngứa ngáy, đau ngực, buồn nôn, nôn và phù nề chân
• Tổn thương não và thần kinh trung ương gây nhức đầu, chóng mặt, thay đổi hành vi, ảo giác, đột quỵ, động kinh, suy giảm trí nhớ, khó diễn đạt suy nghĩ
• Thiếu máu, tăng nguy cơ chảy máu hay đông máu và viêm thành mạch
• Viêm phổi, viêm màng phổi gây đau khi thở
• Viêm tim, viêm màng ngoài tim, tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đau tim
• Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, ung thư, hoại tử vô mạch của xương nhất là khớp háng
• Dễ sảy thai, tiền sản giật, sinh non

Lupus ban đỏ hệ thống ở phụ nữ có thai

Lupus ban đỏ hệ thống ở phụ nữ làm tăng nguy cơ xảy thai. Ngoài ra, phụ nữ có kháng thể kháng phospholipid có nguy cơ sẩy thai cao. Phụ nữ mang thai mắc bệnh lupus có tiền căn bệnh thận có nguy cơ cao mắc tiền sản giật.

Vì vậy, với những bệnh nhân mắc lupus ban đỏ, cần có sự tư vấn của bác sĩ trước khi mang thai. Chỉ nên mang thai khi lupus đã ổn định, không còn triệu chứng và đã ngưng các thuốc được ít nhất 6 tháng.

Xét nghiệm chẩn đoán

Sau khi thăm khám với bác sĩ Cơ Xương Khớp, bệnh nhân có thể được chỉ định làm thêm các xét nghiệm nhằm chẩn đoán bệnh chính xác hơn:

• Tốc độ máu lắng
• Xét nghiệm máu
• Kháng thể kháng nhân Ds-DNA
• Kháng đông lưu hành
• Yếu tố dạng thấp

Điều trị và dự phòng lupus ban đỏ hệ thống

Lupus ban đỏ hệ thống khó điều trị dứt điểm được, tuy nhiên có thể giảm đáng kể biến chứng của bệnh, cũng như giúp bệnh nhân kéo dài tuổi thọ hơn.

Tùy từng trường hợp mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm: 

• Các biện pháp tránh khởi phát đợt cấp, quản lý thai nghén
• Thuốc chống viêm không steroid
• Thuốc Corticoid kéo dài
• Thuốc chống thấp tác dụng chậm

Bệnh nhân cũng cần tạo thói quen sinh ăn uống, sinh hoạt khoa học để hiệu quả điểu trị khả quan hơn, khi thăm khám bác sĩ sẽ có những tư vấn về vấn đề này.

Không chỉ thế, những người khỏe mạnh cũng cần áp dụng phương pháp sống hợp lý để tránh mắc lupus ban đỏ. 

• Tập thể dục và thư giãn
• Tránh thức khuya và làm việc quá sức
• Tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
• Không hút thuốc
• Dinh dưỡng hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng
• Đi khám đều đặn với bác sĩ để kiểm soát bệnh tốt, tránh biến chứng

Xem thêm bài viết:

• 7 bác sĩ Cơ xương khớp giỏi ở Hà Nội
• 8 bác sĩ Cơ xương khớp giỏi tại TP HCM

Bác sĩ khám và điều trị bệnh Lupus ban đỏ hệ thống

Hiện nay, lupus ban đỏ hệ thống chủ yếu do bác sĩ chuyên khoa Cơ xương khớp thăm khám và điều trị. Hoặc người bệnh có thể tới các bệnh viện Xương khớp uy tín để điều trị.

Tuy nhiên, như đã nói, lupus là bệnh hệ thống, các tổn thương cũng rất đa dạng. Do vậy, trong quá trình điều trị có thể bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân cần kết hợp với các bác sĩ chuyên khoa khác như da liễu, thận tiết niệu, tim mạch, huyết học... 

Xem thêm Video: Bệnh Lupus ban đỏ

• Thực hiện: Chương trình Nhịp cầu y tế
• Thời lượng: 05:14

Lupus ban đỏ hệ thống là căn bệnh nguy hiểm nếu bệnh nhân không kịp thời phát hiện và điều trị. Bệnh nhân nên nhanh chóng đi khám tại các bệnh viện, phòng khám Cơ xương khớp uy tín nếu nhận thấy dấu hiệu về bệnh.

Xem thêm bài viết:

• Khám Cơ Xương Khớp ở đâu tốt TP HCM?
• 7 địa chỉ khám Cơ xương khớp uy tín tại Hà Nội